حجت الاسلام عین الله خادمی از اساتید حوزه و دانشگاه در پاسخ به این سوال که چگونه باید عالم غیب را در قالب های هنری برای کودکان تبیین کرد تا در بزرگسالی این عالم برایشان قابل باور باشد به خبرنگار شبستان گفت: عالم غیب همانطور که از خود واژه مشخص است با عالم محسوسات تفاوت دارد. معمولا انسان های عادی سروکارشان با عالم محسوسات است و درکی که دارد درک محسوس است.
حجت الاسلام خادمی ادامه داد: کسی که می خواهد معنا را از عالم متافیزیک به عالم ماده منتقل کند، در درجه اول باید درک درستی داشته باشد. اگر فرد درک درستی از خدا، فرشته و قیامت نداشته باشد، قطعا انتقال معنا درست صورت نمی گیرد و درک مخاطب ناصواب خواهد بود. بر این اساس اولین گام این است که درک درستی از عالم غیب وجود داشته باشد. سپس باید حلقه پیوندی بین معانی غیبی و عالم ماده فراهم شود.
وی با بیان اینکه در تبیین معانی متافیزیک در استفاده از تمثیل ناچار هستیم، عنوان کرد: در این بحث چاره ای جز استفاده از تمثیل نداریم. در واقع باید تشبیه معقول به محسوس داشته باشیم، از نمادها و نشانه هایی که در عالم محسوسات است وام بگیریم و آنها را به نوعی به عالم محسوسات تشبیه کنیم.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: وقتی ما می خواهیم عالم غیب را تبیین کنیم باید از عالم ماورا و بالا به عالم پایین تنزل کنیم. تشبیه ممکن است از جهاتی ما را نزدیک و ما از جهاتی ما را دور کند. ما باید دقت زیادی در تبیین این مفاهیم داشته باشیم. تشبیه از جهاتی ما را نزدیک می کند اما همیشه جنبه لغزندگی محسوس می شود.
حجت الاسلام خادمی با اشاره به تبیین عالم غیب در قالب داستان، فیلم، نمایشنامه و انیمیشن برای کودکان اظهار داشت: ناچار هستیم در این زمینه از تشبیه معقول به محسوس استفاده کنیم. بر این اساس یک تنزل برای عالم معنا قایل شویم و از نشانه های این دنیا استفاده کنیم. بخشی از این قضیه را در ادبیات شاهد هستیم. شعرای ما کارهایی را در قالب تمثیل و شعر انجام دادند. در قالب آیات و روایات هم شاهد این قضیه هستیم.
وی با بیان اینکه مخاطب قرآن و روایات فقط فیلسوفان نیستند بلکه عامه مردم هستند، عنوان کرد: در قرآن کریم سعی شده است، طوری حرف ها تبیین شود که همه طبقات مردم به فراخور درک و فهم خود از آن استفاده کنند. بحث توحید ذاتی اگرچه مهم و تاثیرگذار است اما می بینیم آیات در مورد توحید ذاتی در مقایسه با آیاتی که ناظر به توحید افعالی هستند، کمترند و این مسئله برای ما پیام دارد.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: وقتی پیام های معنوی را انتقال می دهیم یک بخش متعالی هستند، آنقدر متعالی که درکش برای عامه مردم سخت و کم است. در این زمینه ما باید گزینشی عمل کنیم و یک طبقه بندی از پیام هایی در مورد توحید، نبوت، امامت، معاد و فرشتگان داشته باشیم. معارف بسیاری در این پیام ها هست.
حجت الاسلام خادمی اظهار داشت: نباید تمام پیام قرآن، حدیث و کلام بزرگان را برای همه منتقل کنیم. برخی از پیام ها برای عده ای از افراد سخت است. باید بیشتر قسمت هایی را بیان کنیم که مردم درک بیشتری از آنها داشته باشند.
وی بیان کرد: وقتی می خواهیم روایات ناظر بر عالم غیب را بیاوریم باید تصمیم بگیریم در گام اول برای بچه ها چه مقدار را بیاوریم. موفقیت در این زمینه در گروی افراد متخصصی است که درک درستی از پیام های غیب دارند و همچنین این موفقیت بستگی به این دارد که این مفاهیم به خوبی در قالب های هنری بیان شود. بر این اساس این دو گروه باید با هم در ارتباط باشند، باید یک حلقه ارتباطی بین متخصصان فلسفه و کلام و هنرمندان اعم از فیلمنامه نویسان، نمایشنامه نویسان و کارگردانان وجود داشته باشد.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: کسی که با کودک سروکار دارد، فهم دقیقی از روانشناسی و توانمندی کودک دارد. کمک این عده باعث می شود ما در تشبیه معقول به محسوس اشتباه نکنیم. باید سعی شود پیام ها را از نظر کمی بیشتر کنیم و از نظر کیفیت رشد بدهیم. در این صورت موفق می شویم که عالم غیب را برای کودکان تبیین کنیم.
نظر شما