به گزارش گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان: سییکمین جلسه از سلسله جلسات «قوم یهود در قرآن» با سخنرانی حجتالاسلام «محمدمهدی میرجلیلی» و با موضوع «ایمان را گروگان نگیرید؛ پیام آیه ۸۲ مائده به سیاستمداران واشنگتن» در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
سخنان اخیر تاکر کارلسون، مجری سرشناس و بحثبرانگیز آمریکایی، موجی از واکنشها را در فضای سیاسی و مذهبی آمریکا برانگیخته است. او در گفتاری کمسابقه، پیوند معرفیشده میان ایمان مسیحی و حمایت مطلق از اسرائیل را «یک کلاهبرداری الهیاتی» دانست. این موضعگیری، شکافی عمیق در گفتمان مذهبی راستگرای آمریکا به نمایش گذاشت و برای نخستین بار از زبان یک چهره رسانهای با سابقه محافظهکار، نقدی جدی بر رابطه سیاسی آمریکا و اسرائیل مطرح شد.
آیهٔ ۸۲ سوره مائده، معیار مهمی را برای ارزیابی روابط میان مسلمانان با یهودیان و مسیحیان ارائه میدهد. این آیه نه به سیاست روز، بلکه به واقعیتهای اخلاقی و رفتاری میپردازد. خداوند میفرماید که برخی یهودیان و مشرکان دشمنی بیشتری با مؤمنان دارند، و در مقابل، برخی از مسیحیان به مؤمنان نزدیکترند. دلیل این نزدیکی، فضایل معنوی مانند وجود کشیشان و راهبان پاکسرشت و نبود تکبّر در میان آنهاست. این معیار الهی نشان میدهد که رابطه میان ادیان نباید بر اساس نسب، قوم یا پیوند سیاسی باشد، بلکه باید بر پایه رفتار، اخلاق و صداقت باشد.
کارلسون نیز در سخنان خود بر همین نقطه تأکید کرد. او گفت: «هیچ قومی به خاطر DNAاش برگزیده خدا نیست.» این جمله دقیقاً با آموزه قرآنی همخوانی دارد که برتری هیچ ملت و قوم را بهصورت ذاتی نمیپذیرد. در نگاه قرآن، برگزیدگی تنها در گرو ایمان و عمل صالح است و هر ملتی که از مسیر عدالت و حق منحرف شود، جایگاه معنوی خود را از دست میدهد.
در چند دهه اخیر، سیاستمداران آمریکایی کوشیدهاند حمایت از اسرائیل را به عنوان بخشی از ایمان مسیحی در ذهن جامعه جا بیندازند. آنان حتی با بهرهگیری از منابر کلیسا و رسانههای ارتدوکس سیاسی، این پیام را تبلیغ کردهاند که مخالفت با اسرائیل مساوی با مخالفت با ارادهی الهی است. کارلسون این رویکرد را «گروگانگیری ایمان» نامیده است.
این دقیقاً همان چیزی است که آیه ۸۲ سوره مائده بهطور غیرمستقیم هشدار میدهد: دوستیها و دشمنیها باید معیار الهی داشته باشد، نه معیار منافع قدرتها. در این نگاه، مؤمنان باید بتوانند میان افراد یا گروههای اخلاقمدار و متکبّر تمایز قائل شوند، چه در یهودیت، چه در مسیحیت و چه در هر دین دیگری.
بخش پایانی آیه، که به نبود تکبّر در میان برخی از مسیحیان اشاره میکند، به اهمیت فروتنی و خدمت به حقیقت یادآور میشود. این ویژگی، پادزهری در برابر سوءاستفاده از دین برای توجیه ظلم و خشونت است. کارلسون نیز با اشاره به خشونت علیه غیرنظامیان گفت: «کشتن مردم بیگناه، تنها چیزی است که مسیحیت درباره آن کاملاً شفاف است: ممنوع است.» این همصدایی میان یک آموزه دینی و اعتراض یک روزنامهنگار نشان میدهد که معیار اخلاقی ادیان، مرزهای سیاستمداران را درمینورد.
بازخوانی این آیه، ما را به یک نتیجه روشن میرساند: باور دینی زمانی اصیل است که از استقلال اخلاقی خود در برابر بازیهای سیاسی محافظت کند. اگر ایمان گروگان سیاست شود، به ابزاری برای مشروعیتبخشی به ظلم و بیعدالتی تبدیل میگردد. این همان خطری است که امروز در بخشی از گفتمان مذهبی آمریکا مشاهده میشود و کارلسون زنگ هشدار آن را به صدا درآورده است.
واشنگتن سالهاست در سیاست خاورمیانه خود، از توجیهات مذهبی استفاده میکند تا هرگونه انتقاد از اسرائیل را خنثی کند. اما پیام آیه ۸۲ مائده و نقد کارلسون، هر دو یادآور میشوند که وفاداری واقعی باید به خدا و ارزشهای الهی باشد، نه به دولتها یا متحدان سیاسی.
این پیام نهتنها برای آمریکاییها، بلکه برای همه ملتها درسآموز است: احترام و نزدیکی میان ادیان باید بر اساس پاکی نیت، فروتنی و عدالت باشد. در غیر این صورت، دین به ابزار قدرت بدل میشود و معنای اصلی خود را از دست میدهد.
شاید وقت آن رسیده که صدای این آیه دوباره در فضای سیاسی جهان طنیناندازد؛ آیهای که به ما میآموزد ایمان را نمیتوان گروگان گرفت، و حقیقت را نمیتوان به نفع یک دولت یا قوم تغییر داد. دین، چراغ راهی است که باید از مظلوم دفاع کند و تکبّر را کنار بگذارد — حتی اگر این پیام، برخلاف جریان غالب سیاست باشد.
نظر شما