حجت الاسلام «غلامرضا باقریکیا» در گفتوگو با خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان؛ با بیان اینکه الگو پذیری در مقاطع بالای مدیریتی چه فرهنگی و علمی و چه اقتصادی قابل اجرا است، اظهار کرد: یکی از وجوهی که باید در عمل به آن به امام جواد تأسی پیدا کرد، آزادگی است. امام جواد (ع) آزاده بودند و در برابر توطئه خلیفه ایستادند؛ آن حضرت در سن کم توانستند خلیفه عباسی را که بر گستره جغرافیایی بزرگی از حجاز تا ایران، لبنان و اردن را مدیریت می کرد، زمینگیر کنند؛ شیوه برخورد امام با نقشههای مأمون در قالب مناظره علمی و یا اقدامات دیگر، خردمندانه و با تدبیر بوده است و این مسأله یعنی حرکت همراه با خرد و تدبیر امری است که برای همه ما در همه زمان ها الگوست.
استاد دروس خارج فقه حوزه علمیه مشهد مقدس با اشاره به موفقیت های امام جواد(ع) در حوزه های فرهنگی و علمی ادامه داد: امام، انسان کامل است. انسان کامل عقل کل است و دارای تمام کمالاتی است که خداوند به او عنایت کرده است. امام نیازی به تجربه کردن، ندارد؛ بنابراین مدیریت امامت، با سایرین متفاوت بوده و قابل قیاس با مدیریت دیگران نیست. امام بهگونهای است که بهطور خدادادی مدیرترین مدیران جهان بشریت است؛ اما طبق فرمایش قرآن کریم پیامبر و امامان بشری مانند ما هستند و از این منظر الگو برداری از آنان برای ما ممکن است.
درایت و علمی که سیاستهای مامون را نقش برآب کرد
حجت الاسلام باقریکیا در ادامه به نمونه ای فعالیتهای علمی ابن الرضا(ع) اشاره کرده و افزود: آن حضرت تنها امامی است در سنین کودکی با یکی از علمای بزرگ عصر خود یعنی «یحیی بن اکثم» مناظره علمی کردند؛ امام در آن مناظره موفق شدند؛ پرسش یحیی بن اکثم از امام پیرامون محرمات حج بود که یکی از سخت ترین مباحث فقهی است. پرسشهای او به سفارش مأمون بود تا به خیال خود، امام نتوانند پاسخ درستی به او بدهند اما امام محمدتقی(ع) به خوبی از عهده جلسه مناظره برآمدند و نقشه های مأمون را نقش برآب کردند. نوبت به امام رسید تا از یحیی بن اکثم پرسشی را بپرسند، او نتوانست پاسخ سوال امام را بدهد و در همان جلسه محکوم شد. ماجرای این مناظره در خاطره جهان اسلام ثبت شد.
روش سیاسی جوادالائمه(ع) دیگر موضوعی بود که حجتالاسلام باقری کیا به آن اشاره کرد؛ وی در تحلیل شرایط سیاسی و اقدامات امام گفت: امام پانزده سال از هفده سال دوره امامت خود را در دوره خلافت مأمون عباسی بوده است. درایت امام جواد در دوران امامت که زمان طولانی با مأمون که به زیرکی بین بنی عباس معروف بوده است، باعث شد تا سیاستهای مأمون را نقش برآب کند.
استاد دروس خارج فقه حوزه علمیه مشهد مقدس افزود: در دوره امامت امام رضا(ع) و فرزندش بنا به سیاستهای حکومت و مأمون؛ دایره علمی به تدریج گسترش پیدا کرد؛ به علاوه مذاهب اربعه از دوره امام صادق (ع) پدیدار گشت؛ در دوره امام رضا (ع) و امام جواد (ع) گستردهتر شدند؛ اهل سنت بیشترین جمعیت را دارا بودند و شیعه در اقلیت بود، از نظر سیاسی و اجتماعی نیز حکومت در دست بنی عباس بود و آنان از نسبت فامیلی با اهل بیت بسیار بهره بردند اما عملکرد امام جواد در برابر این شرایط چیست؟
مدیریت مقتدرانه امام جواد (ع) فرصت را برای امامان بعدی فراهم ساخت تا میراثدار سنت نبوی و علوی باشند
استاد خارج فقه حوزه مشهد در پاسخ به این پرسش بیان کرد: امام با آنکه در گروه اقلیت بودند، با همراهی و همکاری شیعیان راستین توانستند خط اسلام ناب محمدی را حفظ کنند، اسلام عدل علوی را برای امت پیامبر نگاه دارند. میراث علمی و فرهنگی که از پیامبر و علی(ع) و امامان پس از آنها به جا مانده بود را برای نسل های بعد حفظ کنند. این ها همه در حالی صورت گرفت که امام جواد(ع) در سن کودکی و یا نوجوانی بودند. چنین مدیریت مقتدرانهای از امام جوان فرصت را برای امام هادی، امام عسکری(ع) و امام زمان(عج) بهوجود آورد تا میراثدار سنت نبوی و علوی باشند.
وی تأکید کرد: امام از هفت تا بیست و پنج سالگی هم به لحاظ سیاسی توانستند مامون را مدیریت کنند و هم به لحاظ مساله فرهنگی توانستند اصل دین رانگه دارند. حفظ فقه جعفری مهمترین دستاورد امام جواد (ع) است.
نظر شما