تلاش دیرینه برای سکولار کردن حوزه علمیه از قم تا نجف

خبرگزاری شبستان-گروه قرآن و معارف: آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم با تبیین جایگاه و نقش بی بدیل و تأثیرگذار حوزه علمیه قم در پیروزی انقلاب اسلامی به برخی تلاشها برای انقلاب زدایی از حوزه های علمیه اشاره و تأکید کردند: حوزه علمیه قم باید همچنان یک «حوزه انقلابی و مهد انقلاب» باقی بماند و رسیدن به این هدف نیازمند اندیشه، تدبیر و برنامه ریزی دقیق است.

ایشان با اشاره به نقش مراجع و طلاب در پیروزی انقلاب گفتند:

«رهبر انقلاب اسلامی، «فراگیر بودن و تأثیرگذاری» را دو ویژگی حرکت روحانیت در انقلاب اسلامی برشمردند و افزودند: حوزه علمیه قم از دو بخش «مرجعیت و طلاب» تشکیل شده است که امام (ره) به عنوان بخش مرجعیت، اعلامیه می دادند و سخنرانی می کردند اما آن بخشی که سخنان و دیدگاههای امام (ره) را به عمق جامعه و تا دور دست ترین مناطق رساند، روحانیت و طلاب بودند».

رهبر انقلاب هشدار دادند:

«با توجه به نقش ممتاز و بی بدیل حوزه علمیه قم در پیروزی انقلاب اسلامی، اکنون انگیزه ها و طرح هایی برای «انقلاب زدایی» از حوزه علمیه وجود دارد. اگر بخواهیم  نظام اسلامی همچنان «اسلامی و انقلابی» بماند باید حوزه علمیه، «انقلابی» بماند زیرا اگر حوزه علمیه انقلابی نماند، نظام در خطر «انحراف از انقلاب» قرار خواهد گرفت».

برای واکاوی دلایلِ تاکید مقام معظم رهبری بر انقلابی ماندنِ حوزه علمیه و شاخص های طلبه انقلابی، با حجت‌الاسلام والمسلمین حسین دقیقی شاهرودی، کارشناس حوزوی و امام جماعت نایبِ مسجد روح الله(ره) تهران، گفت وگویی داشتم که مشروح آن از نظرتان می گذرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین دقیقی شاهرودی، تاکید رهبر انقلاب بر انقلابی ماندنِ حوزه های علمیه را نشان دهنده تلاش عده ای برای سکولار کردن جامعه و حوزه ها دانست و گفت: باید ارکان، اهداف، برکات و ثمرات انقلاب برای نسل های مختلفِ طلاب و فضلا با هدفِ تقویت اعتقاد آن ها به حقانیت نظام اسلامی بیان شود.

منش انقلابی امام(ره) در 23 سالگی

وی افزود: تلاش دشمن برای بی تفاوت کردنِ حوزویان نسبت به انقلاب به این دلیل است که، اسلام با رویکردِ تمدن سازِ خود، دارای دشمنان بسیاری است که در اندیشه جدا بودن دین از سیاست با طرح این مطلب هستند که؛ «اسلام پاسخگوی نیازهای جهان معاصر نیست».  البته امام خمینی(ره) با اخلاص و تقوی الهی، شور انقلاب را در بدنه جامعه و روحانیت دمیدند. همچنان که در 23 سالگی در کتابخانه وزیری یزد، قیام مردم علیه حکومت ستم و جور را طرح کردند و چند سال بعد، کتاب «ولایت فقیه» را نوشتند.

این کارشناس حوزوی، ولایت فقیه را رکن اساسی انقلاب دانست و خاطرنشان کرد: امام(ره)، ولایت فقیه را بهترین الگو برای ادامه مسیر انقلاب و اسلامیت جامعه دانستند. بنابراین باید حوزویان، ارکان نظام خاصه ولایت فقیه را تقویت و پشتیبانی کنند.

پیروزی انقلاب در دوره شعارِ «مرگ ایدئولوژی»

وی ادامه داد: انقلاب در دورانی به پیروزی رسید که عده ای شعار «مرگ ایدئولوژی» را سر دادند اما نهضت مردم به تاسی از معارف الهی و اهل بیت(ع)، مدیریت حکیمانه امام(ره) و حضور آگاهانه و متعهدانه روحانیون و مردم پیروز؛ و برخلاف انقلاب های برخاسته از مسجد مانندِ قیام مردم الجزایر، تداوم یافت.

حجت‌الاسلام والمسلمین دقیقی شاهرودی گفت: حفظ اصول و آرمان های نظام، شاخص طلبه انقلابی است. بنابراین نباید تحت تاثیر دسیسه ها و تبلیغات سوء دشمن از اصول و شاخص ها دست کشید.

نهادهای حوزوی در مواقع لازم، موضع‌گیری کنند

وی افزود: انقلابی بودن یعنی اینکه حوزویان در مقابل سازمان ها و قوای سه گانه اظهار نظر کنند و تاثیرگذاری خود را اثبات کنند. بنابراین هریک از نهادهای حوزوی مانند شورای عالی، مرکز مدیریت و دفتر تبلیغات اسلامی باید در مواقع ضروری، موضع گیری کنند.

پژوهشگر حوزوی خاطرنشان کرد: برخی از علما و حوزویان پیش از انقلاب نیز با رویکرد انقلابی مخالفت می کردند به همین دلیل امام خمینی(ره) در سال 42 فرمودند

«وای بر این مملکت؛ وای بر این هئیت حاکمه! وای بر این دنیا! وای بر ما! وای بر این علمای ساکت! وای بر این نجف ساکت! این قم ساکت. این تهران ساکت. این مشهد ساکت! این سکوت مرگبار اسباب این می شود که زیر چکمه های اسرائیل؛ به دست همین بهائی ها؛ این مملکت ما؛ این نوامیس ما؛ پایمال شود»(سخنرانی امام خمینی در مسجد اعظم قم، 12 اردیبهشت 1342. صحیفه نور، ج1، صص 213 و 216).

فریاد اعتراضی امام(ره) در سال 42

وی ادامه داد: فریاد امام(ره) در سال 42 بلند می شود؛ زمانی که هنوز سخن چندانی از اصول و حرکت انقلاب اسلامی نبود. بنابراین مردم، علما و طلاب در هنگام تکلیفِ باید فریاد بزنند و در برابر ستم، فساد و بی توجهی به احکام سکوت نکنند.

پژوهشگر حوزوی ادامه ادامه داد: امام خمینی(ره) از کنار حوادث کشور از جمله کاپیتولاسیون، 15 خرداد و ... به سادگی عبور نمی کردند بلکه واکنش نشان می دادند. به همین دلیل رهبر انقلاب با درکِ اقدامات و برنامه ریزی عده ای برای تضعیف روحیه انقلابی، انقلابی ماندن و احساس وظیفه نسبت به سرنوشت و آینده کشور را گوشزد می کنند.

تذکر آیت الله بافقی یزدی به محمدرضا شاه

وی افزود: طلبه و حوزه انقلابی مطابق با کلام امام و رهبر انقلاب، همیشه در برابر ستم و بی عدالتی می ایستد؛ همچنان که علمای بصیر در طول تاریخ همیشه در صحنه بودند. برای مثال، زمانی که فرح بدون حجاب همراه با محمدرضا پهلوی قصد ورود به آستان عبدالعظیم حسنی(ع) را داشتند، مرحوم آیت الله محمدتقی بافقی یزدی، قرائت دعای ندبه را رها می کند و می گوید «من اجازه هتک حرمت به تو نمی دهم».

حجت‌الاسلام والمسلمین دقیقی شاهرودی با اشاره به آیه «وَ ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ (توبه: 122)، گفت: علمای دین علاوه بر بیان و تبیین معارف اسلامی باید در برابر حوادث اجتماعی، سیاسی و فرهنگی واکنش نشان دهند.

وی افزود: طلاب باید پیام های انقلاب –مبارزه با بی عدالتی و ترویج زهد و معارف الهی- را به گوش جهانیان برسانند و ضمن دوری از ستم گری و پرهیز از پذیرشِ ستم، در برابر ستم گران بایستند.

عده ای در اندیشه حذفِ شعار مبارزه با استکبار هستند

امام جماعت مسجد روح الله(ره) خاطرنشان کرد: وظیفه دیگر علما و طلاب، تبیین «اسلام ناب محمدی» و «اسلام آمریکایی» برای مردم و گسترش «اسلام ناب محمدی» است. این درحالی است که عده ای در اندیشه حذفِ شعار مبارزه با استکبار و ترویج روحیه تساهل و تسامح در برابر استکبار هستند.

وی ادامه داد: طلبه انقلابی در برابر نقشه نفوذ و استحاله دشمن ساکت نمی شیند و ارزش ها و اصول را فراموش نمی کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین دقیقی شاهرودی گفت: حوزه و طلبه انقلابی تحت تاثیر سخن عده ای که « انقلابی گری ریشه در شور و هیجان دارد» قرار نمی گیرد و برنامه ها و اقدامات اصولی نظام و ملت حزب الله را زیر سوال نمی برد. همچنان که مقام معظم رهبری فرمودند:

«برخی دائما کلمه‌ی «تندروها» را تکرار می‌کنند که منظور آنها جریان مؤمن و حزب‌اللهی است. در حالی‌که نباید جوانان انقلابی و حزب‌اللهی را متهم به تندروی کرد زیرا این جوانان با اخلاصِ تمام و با همه‌ی وجود در میدان حاضرند و هرگاه که دفاع از مرزها و دفاع از هویت ملی لازم باشد، وسط میدان هستند».

اتاق فکر تشکیل شود

وی افزود: مدیران حوزه ها و طلاب باید با تشکیل اتاق فکر، در اندیشه بسط و گسترش تفکر انقلابی در کشور و مدارس علمیه باشند و تحت تاثیر مخالفت ها و انتقادات بی اساس قرار نگیرند. بنیان گذار انقلاب فرمودند: عده ای از علما و روحانیون با حرکت انقلابی ملت با بهانه اینکه «شاه، شیعه است»، مخالفت می کردند.

کارشناس حوزوی خاطرنشان کرد: سخنان مقام معظم رهبری در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه، تلنگر و هشداری برای طلاب و فضلا در دهه چهارم انقلاب اسلامی بود تا با بصیرت، هوشیاری و حفظ روحیه انقلابی، ارزش ها و آرمان های اسلامی را در سراسر جهان حاکم کنند.