خبرگزاری شبستان؛ گروه فرهنگ و اجتماع: مسابقات تلویزیونی همواره سهم قابل توجهی از برنامههای سرگرمیمحور این رسانه تصویری را به خود اختصاص دادهاند و شاید کمتر مخاطب رسانه ملی را بتوان یافت که بیننده یکی از این مسابقات نباشد. تعدادی از این مسابقات حتی در زمره پربینندهترین برنامهها قرار میگیرند و میتوانند با ساختار و محتوای متفاوت و متنوع، طیف وسیع از مخاطبان را با خود همراه کنند. طبیعی است که جایگاه و نقش چنین مسابقاتی در جدول پخش شبکه نسیم که شعار نشاط و سرگرمی را در سرلوحه فعالیتهای خود قرار داده، پررنگ و برجسته باشد و شاهد طراحی، اجرا و پخش مسابقات مختلف از این شبکه باشیم.
یکی از برنامههای مسابقهگونه که سهشنبه تا جمعه هر هفته روی آنتن شبکه نسیم میرود، «همبازی» نام دارد. اجرای مسابقه همبازی را حسین رفیعی بر عهده دارد و مسعود شریعت کارگردانش است. همبازی ساختاری مشابه بسیاری از مسابقات تلویزیونی دارد؛ یک مجری، چند شرکت کننده، تعدادی تماشاچی و مشوق و مراحل و آیتمهایی که شرکت کنندگان باید به سلامت از آن گذر کنند و با موفقیت پشت سر بگذارند. نقطه تمایز و وجه تفاوت همبازی با سایر مسابقات تلویزیونی، تمرکز بر یکی از مسائل مهم و استراتژیک کشور در حوزه اجتماعی و حتی سیاسی است. مسابقه همبازی در ورای سرگرمیسازی و فراهم آوردن ساعتی خوش برای مخاطبان خود، به شکل غیرمستقیم اما خیلی جدی به موضوع جوانی جمعیت و فرزندآوری تمرکز کرده است، بدون اینکه بخواهد شعار بدهد و توصیه کند و حرف سنگین بزند.
طراحان و اتاق فکر این مسابقه تلویزیونی گام اول را در این مسیر با دعوت از خانوادههای جوان اما پرجمعیت برداشتهاند. شرکت کنندگان در مسابقه همبازی، خانوادههای به نسبت جوان اما با تعداد فرزندان بالا هستند. خانوادههایی که علیرغم پرجمعیت بودنشان از شادی و نشاط برخوردارند و صمیمیت و سرخوشی در رفتار تک تک اعضایشان موج میزند و به عینه مشهود است. از سوی دیگر، مراحل و آیتمهای مسابقه همبازی به گونهای طراحی شده است که تمام اعضای خانواده از پدر و مادر گرفته تا بزرگترین و کوچکترین فرزندان را درگیر کند و اصولا گذار از این مراحل بدون همکاری و همیاری مجموعه خانواده امکانپذیر نباشد. به طور قطع، در پس چنین طراحی و چیدمانی، یک تفکر و سیاست قرار داشته که متمرکز بر هدفی والا و حتی حیاتی بوده است.
مسابقه همبازی مشتمل بر ۱۲ آیتم و مرحله میشود که در عین سادگی و جذابیت، رنگ و لعاب خاطرهبازی هم به آنها زده شده است تا ضمن سرگرمسازی، پرچم نوستالژی را نیز بالا ببرد. از همین روست که مخاطب در مراحل ۱۲گانه همبازی شاهد آیتمهای خاطرهانگیزی همچون مار و پله، لی لی، اسم و فامیل، آببازی و... است؛ مراحلی ساده، صمیمی و نوستالژیک و البته جذاب به لحاظ رقابتی بودن.
حضور حسین رفیعی به عنوان یک مجری مجرب که مقوله طنز حضوری پررنگ در کارنامه هنریاش چه در حوزه اجرا و چه در زمینه بازیگری دارد، در همبازی باعث شده تا مسابقه شبکه نسیم از حال و هوایی مفرح و طنازانه برخوردار باشد. رفیعی که سابقه اجرای مسابقات کودک را دارد، در همبازی با کودکان و حتی خردسالان شرکت کننده شوخی میکند و متناسب با سن و سالشان سر به سرشان میگذارد و فضایی شاد و صمیمانه را به مسابقه میبخشد. البته شوخیهای رفیعی فقط به کودکان محدود نمیشود و با همه اعضای خانواده از باب مطایبه وارد میشود، اما عمده تمرکزش بر آیندهسازان کشور است.
یکی دیگر از نقاط قوت مسابقه همبازی پررنگ بودن گرافیک و جلوههای بصری در آن است. فاکتور مهمی که میتواند نقش برجستهای در جذابیت مسابقات تلویزیونی داشته باشد اما گاه آنچنان که باید و شاید مورد توجه قرار نمیگیرد و مغفول واقع میشود. سازندگان همبازی اما از این مهم غافل نماندهاند و از قابلیتهای گرافیکی و جلوههای بصری در معرفی مسابقه و آیتمها به خوبی بهره گرفتهاند. بهرهگیری مقبول از جاذبهها و قابلیتهای گرافیکی آنجا اهمیت مضاعف پیدا میکند که بخش قابل توجهی از جامعه مخاطبان هدف یک برنامه تلویزیونی را کودکان و نوجوانان تشکیل دهند.
یک مسابقه تلویزیونی با هر ساختار و محتوا علاوه بر سرگرمسازی و خلق اوقاتی خوش برای مخاطبانش میتواند کارکردهای متنوع و مختلف دیگری نیز داشته باشد. یکی از این کارکردها که در مسابقه همبازی هدف گذاری شده، توجه به موضوع جوانی جمعیت و تشویق به فرزندآوری به شکل غیرمستقیم و تاکید بر تکریم خانواده و ارزشگذاری سنتهای اجتماعی است.
قرار نیست همه برنامهها حول محور جوانی جمعیت و لزوم فرزندآوری، ساختار و شمایلی سنگین و جدی داشته باشند، که با مسابقه و با چاشنی نشاط و سرگرمی هم میتوان به تبیین مسائل و موضوعات استراتژیک کشور پرداخت و چهبسا که اثرگذاریاش دوچندان هم باشد.
مسابقه همبازی میکوشد در ورای سرگرمسازی، به شکل عینی و مستند نشان دهد که فرزندآوری چقدر میتواند جذاب باشد و چه آثار و برکاتی را با خود به ارمغان بیاورد. همه کارشناسان حوزه روانشناسی و جامعهشناختی متفق القولند که آموزش به روش غیرمستقیم میتواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد و میتوان و حتی باید آموزهها و اطلاعات مهم را در بستر و قالبی جذاب به مخاطب ارائه کرد، به سبب تاثیرات عمیقتر و کارآمدتر.
در هر صورت، اگر میخواهید به تماشای یک مسابقه خانوادگی جذاب و خاطرهانگیز بنشینید همبازی شبکه نسیم را از دست ندهید، سهشنبه تا جمعه ساعت ۱۹.
محسن محمدی؛ کارشناس رسانه
نظر شما