به گزارش گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان: یازدهمین جلسه از سلسلهسخنرانیهای قرآنی با موضوع «قوم یهود در قرآن» با سخنرانی حجتالاسلام «محمدمهدی میرجلیلی» در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
حجت الاسلام «محمدمهدی میرجلیلی» در این جلسه با عنوان «الهیات عهد با تأکید بر قوم یهود در قرآن» سخنرانی کرد و در ابتدای سخنان خود با اشاره به آیه ۱۶۹ سوره «اعراف» اظهار کرد: خداوند در این آیه می فرماید: «فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْکِتَابَ یَأْخُذُونَ عَرَضَ هَذَا الْأَدْنَی وَیَقُولُونَ سَیُغْفَرُ لَنَا وَإِن یَأْتِهِمْ عَرَضٌ مِّثْلُهُ یَأْخُذُوهُ ۚ أَلَمْ یُؤْخَذْ عَلَیْهِم مِّیثَاقُ الْکِتَابِ أَن لَّا یَقُولُوا عَلَی اللَّهِ إِلَّا الْحَقَّ ۖ وَدَرَسُوا مَا فِیهِ ۗ وَالدَّارُ الْآخِرَةُ خَیْرٌ لِّلَّذِینَ یَتَّقُونَ ۗ أَفَلَا تَعْقِلُونَ» (پس از آنان نسلهایی آمدند که کتاب (تورات) را به ارث بردند، ولی متاع پست این دنیا را برگزیدند و گفتند: «بهزودی آمرزیده خواهیم شد!» و اگر بار دیگر متاعی همانند به آنها برسد، باز هم آن را میگیرند. آیا از آنان پیمان گرفته نشده بود که بر خدا جز به حق نگویند؟ و آیا آنچه در کتاب بود را نخواندهاند؟ در حالی که سرای آخرت برای پرهیزگاران بهتر است. آیا تعقل نمیکنید)؛ در مورد این آیه باید نگاه و تحلیلی الهیاتی و قرآنی داشته باشیم.
مغفرت خداوند مشروط به عمل به عهد است
وی افزود: بر اساس تحلیل الهیاتی و قرآنی اولا وراثت ظاهری دین بدون تعهد مطرح است؛ عبارت «خَلْفٌ وَرِثُوا الْکِتَابَ» اشاره به نسلی میکند که ظاهر شریعت را در اختیار دارد ولی ارزشهای آن را کنار گذاشته است؛ مساله دوم سوءاستفاده از مفهوم مغفرت و برگزیدگی است؛ «یَقُولُونَ سَیُغْفَرُ لَنَا» که در آیه مذکور بیان شده یعنی با توهم برگزیدگی قومی، تصور میکردند گناهانشان بیمجازات خواهد ماند؛ در حالی که این مغفرت مشروط به عمل به عهد است.
ضرورت تفکر عقلانی در دینداری
این پژوهشگر با اشاره به مفهوم «نقض میثاق» اظهار کرد: عبارت «أَلَمْ یُؤْخَذْ عَلَیْهِم مِّیثَاقُ الْکِتَابِ» نشان میدهد که آنان با علم به کتاب، پیمان داشتند تا فقط حق درباره خدا بگویند، ولی آن را نقض کردند؛ مساله دیگر دعوت به عقلانیت دینی است که خداوند در پایان آیهای که اشاره شد (۱۶۹ سوره اعراف) با تعبیر «أَفَلَا تَعْقِلُونَ»، بر ضرورت تفکر عقلانی در دینداری تأکید دارد که نشانهای از روششناسی قرآنی در نقد انحرافات دینی است.
وی با اشاره به آیات مکمل در نقد ویژهگرایی به آیه ۸ سوره بقره اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه می فرماید: «وَقَالُوا لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلَّا أَیَّامًا مَّعْدُودَةً...» (توهم مصونیت از مجازات به دلیل نژاد یا عهد قومی)؛ همچنین در آیه ۱۳ سوره «مائده» می فرماید: «فَبِمَا نَقْضِهِم مِّیثَاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ...» (پاسخ الهی به عهدشکنی؛ برگزیدگی بیوفاداری، نتیجهاش لعنت الهی است) که مصداق معاصر آن صهیونیسم، نژادپرستی و الهیات عهد است.
گفتمان «قوم برگزیده» و «سرزمین موعود» ابزار نسلکشی، اشغال، و حذف ملت فلسطین!
حجتالاسلام میرجلیلی با اشاره به احیای ویژهگرایی قومی در سیاست امروز اسرائیل، تصریح کرد: در سالهای اخیر، گفتمان «قوم برگزیده» و «سرزمین موعود» توسط مقامات اسرائیلی بهعنوان ابزاری برای توجیه نسلکشی، اشغال، و حذف ملت فلسطین بهکار میرود که یکی از برجستهترین نمونههای آن «ایتامار بنگبیور» وزیر امنیت داخلی اسرائیل، از چهرههای تندرو و راستگرای افراطی است که آشکارا از اندیشههای مئیر کاهان دفاع کرده است؛ همچنین «مئیر کاهان» و ارتباطش با «بنگبیور»؛ از سوی دیگر مئیر کاهان (۱۹۳۲–۱۹۹۰)؛ خاخام یهودی افراطی، بنیانگذار حزب Kach بود که معتقد به برتری مطلق قوم یهود و اخراج کامل عربها از سرزمینهای اشغالی بود و گروهش بهعنوان گروه تروریستی شناخته شده است.
وی ادامه داد: همچنین «ایتامار بنگبیور»، وزیر امنیت اسرائیل (از ۲۰۲۲) از هواداران قدیمی کاهان؛ تصویر او (مئیر کاهان) را سالها در خانهاش داشت؛ مصداق دیگر رهبر حزب «قوت یهود» (Otzma Yehudit)، وارث ایدئولوژی کاخ است که طرفدار اخراج فلسطینیها، تهدید به پاکسازی قومی است؛ بنگبیور بارها با استناد به «الهیات عهد» و برگزیدگی قوم یهود، خشونت علیه فلسطینیان را توجیه کرده است. این بازتولید تفسیر نژادپرستانه از دین، آشکارترین جلوه سوءاستفاده از میثاق الهی برای اهداف سیاسی و نژادی است.
ویژهگرایی قومی بدون وفای به میثاق، موجب لعنت و خشم الهی میشود
این پژوهشگر افزود: با توجه به آنچه که اشاره شد الهیات عهد در قرآن، عهدی اخلاقی، دینی و مشروط به وفاداری و تقواست، نه امتیازی ذاتی برای قومی خاص؛ از سوی دیگر ویژهگرایی قومی بدون وفای به میثاق، موجب لعنت و خشم الهی میشود؛ همچنین قرآن قوم یهود را هم نقد میکند و هم به بازگشت به میثاق دعوت میکند؛ مساله دیگر اینکه ایدئولوژی صهیونیسم معاصر، تداوم همان تفکر منحرفشده از عهد الهی است که از آن برای توجیه ظلم بهرهبرداری میشود.
نظر شما