به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، نشست خبری نمایشگاه «به گزارش زنان» آثار هنرمندان زن نوگرای ایران به روایت موزه هنرهای معاصر، ظهر امروز یکشنبه ۲۹ تیرماه با حضور رضا دبیرینژاد، رییس موزه هنرهای معاصر تهران، افسانه کامران، توکا ملکی و سجاد باغبانماهر کیوریتورهای نمایشگاه در موزه هنرهای معاصر برگزار شد.
در ابتدای این نشست «رضا دبیرینژاد»، رییس موزه هنرهای معاصر تهران با گرامیداشت یاد شهدای تجاوز رژیهم صهیونیستی گفت: ایده برگزاری نمایشگاه «به گزارش زنان» از آغاز سال مطرح شد و از همان زمان مقدمات برگزاری آن را شروع کردیم؛ به همین دلیل از فروردینماه که به اواسط دوره برگزاری نمایشگاه پیکاسو مصادف بود، هسته اولیه برگزاری نمایشگاه را تشکیل دادیم تا بدین صورت، موزه مدت کوتاهی تعطیل باشد و بتوانیم در مردادماه نمایشگاه را آغاز کنیم. از آنجایی که جنگ ۱۲روزه آغاز شد، برگزاری نمایشگاه را متوقف کردیم و صبر کردیم که ببینیم چه میشود. اکنون باتوجه به توقف جنگ، تصمیم گرفتیم نمایشگاه را برگزار کنیم.
رییس موزه هنرهای معاصر تهران با اشاره به سابقه برگزاری نمایشگاه از آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر اظهار کرد: در چند دورهای که نمایشگاههای موزه برگزارشد؛ تأکید بر برگزاری نمایشگاههایی با محوریت گنجینه بود تا با به نمایش درآوردن آثار آن، هر بار روایتی از دل این گنجینه ارائه دهیم. شاید آثار گنجینه ثابت باشند، ولی بر اساس شرایط کشور و جامعه میتوان هر بار روایتی متفاوت از این آثار به مخاطبان ارائه کرد.
دبیری نژاد تصریح کرد: پس از بررسی آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر متوجه شدیم که آثار زیادی از هنرمندان زن داریم که هیچگاه کنار هم به نمایش درنیامدهاند و عمدتاً یا در نمایشگاههای گروهی و یا بهصورت انفرادی نمایش داده شدهاند.
رییس موزه هنرهای معاصر تهران اظهار کرد: در نمایشگاه «به گزارش زنان» آثاری از ۶۵ هنرمند زن نمایش درمیآید؛ در واقع در این نمایشگاه آثاری تمام زنان هنرمند نوگرایی که در موزه اثری دارند به نمایش در می آید؛ بر همین اساس بیش از ۲۷۰ اثر از زنان در گنجینه موزه را شناسایی کردیم و براساس موضوعی که در نظر داشتیم آثار را انتخاب کردیم.
وی با اشاره به پیشرو بودن زنان در عرصه هنر معاصر گفت: اگر به هنر معاصر ایران نگاه کنیم، یکی از شاخصههای آن زنان است، حال اگر آثار موزههای تاریخی ایران را بررسی کنیم، متوجه میشویم که کمتر از زنان نام برده شده است؛ حتی در موزه فرش، که عمدتاً کار زنان است، از زنان خیلی کمتر نام برده شده. است؛ اما در دوره معاصر، زنان حضور خیلی پررنگی در هنر داشتهاند و حتی در عرصه بینالمللی و حراجهای ایران، آثار زنان زیادی حضور دارد. به همین دلیل نمیتوان حضور آنها را کتمان کرد و در این رویداد، آثار زنان را انتخاب کردیم.
رییس موزه هنرهای معاصر تهران با اشاره به اینکه برای نخستین بار توکا ملکی رئیس افتخاری موزه هنرهای معاصر می شود، گفت: از آنجایی که هیچگاه در موزه، مدیر زن نداشتهایم و حالا که نمایشگاه را با محوریت زنان برگزار میکنیم، در روز افتتاحیه موزه هنرهای معاصر یک رئیس افتخاری خواهد داشت که خانم ملکی این کار را قبول زحمت کردهاند.
دبیری نژاد درباره همکاری موزه هنرهای معاصر و خانه هنرمندان و گالری های تهران در برپایی نمایشگاه «به گزارش زنان» اظهار کرد: چون تعداد آثار گنجینه موزه تمام هنرمندان معاصر را در بر نمیگیرد، برای اینکه فرصت روایت و تحلیل بیشتری ایجاد کنیم، از آثار هنرمندان زن گالریها در چند گالری و نگارخانههای خانه هنرمندان رونمایی میکنیم. همچنین فیلمهای مستندی درباره زندگی هنرمندان زن معاصر و نشستهای تحلیل آثار آنها خواهیم داشت. تلاش داریم دو کتاب نمایشگاههای پیکاسو و نمایشگاه کتاب را نیز در این نمایشگاه رونمایی کنیم.
در ادامه این نشست توکا ملکی، کیوریتور نمایشگاه «به گزارش زنان» گفت: باور دارم برای روایت تاریخ هنر باید در نقاط مختلفی ایستاد و قصه را روایت کرد. یکی از این نقاط، جایگاهی است که زنان در هنر تجسمی و هنر نوگرا ایستادهاند. آنها نقشی را بازی کردهاند و نگاهی داشتهاند که تکمیلکننده تاریخ هنر است و باید تفاوت آن با مردان را بررسی کرد. این امر، تفکیک جنسیتی یا پررنگ کردن زنان نیست، بلکه یک رویداد روایی برای خوانش آثار این افراد است که اگر نباشد، تاریخ هنر ناقص خواهد بود. همچنین زنان و آثارشان، بهجز در چند نمایشگاه گروهی آنهم بهصورت محدود، دیده نشدهاند.
وی افزود: زمانی که گنجینه را دیدیم، شگفتزده شدیم که چه آثار مهمی از زنان وجود دارد که در هیچ نمایشگاهی دیده نشدهاند؛ به همین دلیل، فرصتی بود که از زوایای مختلف آثار آنها را بررسی کنیم. بررسی از این جهت که به چه موضوعاتی بیشتر پرداختهاند، از چه تکنیکهایی بیشتر استفاده کردهاند، چه شاخصههای فردی دارند و چقدر به جریان اصلی هنر نوگرا توجه کردهاند یا مسیر خود را پیش بردهاند. تمام این موارد باعث شد بخشهای مختلفی شکل بگیرد.
ملکی درباره بخشهای مختلف نمایشگاه «به گزارش زنان» توضیح داد: بخش «پیشگامان» که به بررسی نخستین هنرجویان زنی که در هنر نوگرا کار کردهاند مانند شکوه ریاضی میپردازد. بخش «پرتره» که به نوع پردازش زنان به این موضوع و توجه آنها به سوژههای مختلف پرداخته است. بخش «هنر انتزاعی»؛ چراکه زنان شاخصترین آثار را در هنر نوگرای ایران دارند. بخش «منظرهنگاری و طبیعت در هنر نوگرا» که زنان در این حوزه هم آثار بسیار شاخصی دارند. بخش «توجه به زندگی روزمره» و اینکه تفاوت زنان در نحوه پرداختن به مسائل اطراف، اجتماعی و پیرامون چیست. بخش «نوسنتگرایی» که زنان رویکرد خود را به آن داشتهاند. همچنین سابقه تشکیل گروههای هنری در تاریخ ۸۰ساله هنر نوگرا مفصل نیست و گروههای کمی در این عرصه فعالیت داشتهاند که گروه «دنا» جزو معدود گروههای زنانه این حوزه است. بخش «مسائل اجتماعی» هم نحوه واکنش زنان به مسائل اجتماعی را نسبت به مردان روایت میکند.
در ادامه این نشست افسانه کامران درباره بخش پژوهشی نمایشگاه اظهار کرد: یکی از وظایف موزهها، نقش پژوهشی آنها در هنر است که برای من بهعنوان استاد دانشگاه، جالب بوده که پژوهش درباره فعالیت زنان در هنر چه طیفی را در بر گرفته است.
وی افزود: در سالهای اخیر پژوهش درباره زنان در هنر گسترش پیدا کرده است و یکی از کلیدواژههای اصلی این پژوهشها «بازنمایی» است. با برگزاری نمایشگاه «به گزارش زنان» نحوه پردازش به هنر زنان باید از بازنمایی گذر کند و به موضوعات مهمتری بپردازد.
افسانه کامران یادآور شد: کار بزرگی که موزه هنرهای معاصر میکند این است که بخش بزرگی از آثاری که تاکنون دیده نشدهاند را نمایش دهد تا بتوان روی آنها کار کرد.
وی با اشاره به مشکلات بر سر راه پژوهشگران در حوزه هنر گفت: یکی از مشکلات پژوهشگران ما این است که بعضاً به این آثار دسترسی ندارند؛ رسالت این نشستها باید این باشد که به آن چیزی که در اینجا به نمایش گذاشته نشده است، اما زنان همواره آن را در رفتار هنری خود داشتهاند، بپردازند.
وی تاکید کرد: در نشستهای پژوهشی میخواهیم به تاریخنگاری هنر زنان بپردازیم؛ اینکه اولین نسل هنرمندان زن چه کردهاند، با چه چالشهایی مواجه بودهاند، چگونه مرزها را شکستهاند، نقش مؤسسات آکادمیک چه بوده است، زنان هنرمند مهاجر، نقش زنان بهعنوان هنرمند، گالریدار، مدیر مؤسسه هنر یا کارشناس. یکی دیگر از موضوعات این نشست های پژوهشی هویت و بازنمایی است که نوآوری سبک و... در آن بررسی میشود. همچنین چالشهای معیشتی و اقتصادی زنان در حوزه هنر و مواجهه با محدودیتهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آنها نیز بررسی میشود.
در ادامه این نشست سجاد باغبانماهر درباره موضوع نمایشگاه «به گزارش زنان» گفت: برگزاری این نمایشگاه به ما سفارش داده شده بود که بر اساس تعداد هنرمندان و آثار، نمایشگاهی را تنظیم کنیم، اما محدودیتهای زیادی داشتیم. بهعنوان یک معلم موزهداری، همیشه گفتهام که گردآوری و تکمیل گنجینه، یکی از امور مهم موزهداری است. موزه نمیتواند از جایی به بعد بگوید که دیگر بازنشسته شده است.
وی درباره تعداد اثار نمایشگاه «به گزارش زنان» توضیح داد: ۱۲۱ اثر از ۶۵ هنرمند در تالار های موزه به نمایش گذاشته میشود که بسیاری از آنها تاکنون به نمایش درنیامده بودند. اما این تعداد اثر، ما را به هدف خود نمیرساند و میخواستیم کار بهگونهای باشد که آثار هنرمندان زن را بهصورت دایرةالمعارف در بر بگیرد.
در نتیجه از گالریداران و نگارخانهداران خواستیم که آثار زنان هنرمندی را که با آنها کار میکنند، در راستای این نمایشگاه به نمایش بگذارند.
وی با بیان اینکه بیشتر آثاری که در نمایشگاه «به گزارش زنان» به نمایش در می آید نقاشی زنان است، گفت: همزمان با این رویداد ۱۴ نمایشگاه برگزار می شود که هفت تا از آنها در فضای گالریهای تهران و هفت تا هم در گالریهای خانه هنرمندان برگزار میشود.
وی افزود: نمایشگاههای موزه و خانه هنرمندان دوم مرداد و نمایشگاههای گالریها سوم مرداد افتتاح میشود.
نظر شما