خبرگزاری شبستان - مهدی رحمانیان| ماه رمضان، فرصت ناب خودسازی و تعالی روح است؛ ماهی که در آن، آسمان گویی به زمین نزدیکتر میشود و درهای رحمت پروردگار بیش از همیشه گشوده میشود. این ماه، مجالی برای پالایش روح، تصفیه قلب و بازگشت به اصل انسانی است. رمضان، مدرسهای معنوی است که در آن درسهای بزرگی برای سبک زندگی فردی و اجتماعی نهفته است. لحظاتی که انسان در سایه رحمت خداوند، در زنجیر گناهان گذشته خود تامل میکند و برای آیندهای روشنتر گام برمیدارد.
ایام ماه مبارک رمضان با شور و اشتیاقی خاص در میان مسلمانان آغاز میشود. از سحرهای نورانی تا افطارهای صمیمانه، همه چیز رنگ و بوی عبودیت و بندگی به خود میگیرد. صدای تلاوت قرآن در مساجد و خانهها طنینانداز میشود، دلها برای دعا و مناجات به آسمان بلند میشود و چهرهها با لبخندهای ناشی از آرامشی درونی، روشن میگردد. ماهی که در آن، دستهای نیازمندان بیشتر از همیشه گرفته میشود، دلهای خسته تسلی مییابد و روحهای تشنه از سرچشمه زلال معنویت سیراب میشوند.
اما این ماه پر برکت، پیامهایی عمیق برای جامعه اسلامی در بر دارد. پیامهایی که از زبان پیامبر اکرم (ص) در خطبه معروف شعبانیه بیان شده است. سخنانی که مانند نقشه راهی برای مومنان ترسیم شده تا نهفقط در این ماه، که در طول زندگی خویش از آن بهره ببرند. حضرت رسول (ص) در این خطبه، چهارده تذکر مهم را به مسلمانان ارائه دادهاند که هر یک از آنها، دریچهای به سوی رشد معنوی، اصلاح فردی و همدلی اجتماعی است. این توصیهها، نقشه راهی است برای بهرهبرداری بهتر از این ماه عزیز، تا مومنان بتوانند با قلبی پاک و اعمالی صالح، از فرصت بینظیر رمضان نهایت استفاده را ببرند.
امامجمعه شیراز، در سخنانی به تذکرات پیامبر (ص) در خطبه مشهور این ماه اشاره کرده و با دستهبندی این موارد، تلاش کرده است تا آنها را بهعنوان نقشه راهی برای مؤمنین ارائه دهد. آیتالله لطفالله دژکام،معتقد است که این توصیهها، اگر به درستی مورد توجه قرار گیرند، میتوانند زمینهساز تحول فردی و اجتماعی باشند.
رسول اکرم(ص) فرمود هر وقت در روز ماه رمضان گرسنه یا تشنه میشوید، یاد گرسنگی و تشنگی روز قیامت بیفتید که روز قیامت طولانی است و ما در آن روز محتاج لطف خدا هستیم.
آمادگی روحی برای ورود به رمضان
یکی از اولین توصیههای پیامبر اسلام (ص) که آیتالله دژکام بر آن تأکید دارد، آمادگی روحی و درخواست توفیق از خداوند برای روزهداری و تلاوت قرآن است. وی در این خصوص میگوید: "اولین موردی که حضرت فرموده این است که با نیت صادق از خدا بخواهیم که توفیق روزه و تلاوت قرآن در ماه رمضان پیدا کنید.
او همچنین بر ضرورت بهرهگیری از این فرصت تأکید کرده و یادآور میشود که حتی کوچکترین موانع، مانند بیماری، ممکن است فرد را از این فیض عظیم محروم کند. بنابراین، درخواست توفیق و حفظ سلامت معنوی از اهمیت ویژهای برخوردار است.
نگاه به رمضان از دریچه آخرت
رمضان ماهی است که نباید تنها بهعنوان دورهای از امساک و پرهیز دیده شود، بلکه فرصتی برای اندیشیدن به آخرت و آمادگی برای آن نیز هست. آیتالله دژکام در این زمینه، توصیه پیامبر (ص) را یادآور میشود: "رسول اکرم(ص) فرمود هر وقت در روز ماه رمضان گرسنه یا تشنه میشوید، یاد گرسنگی و تشنگی روز قیامت بیفتید که روز قیامت طولانی است و ما در آن روز محتاج لطف خدا هستیم."
این رویکرد، رمضان را از صرف یک عبادت فردی به یک تمرین اجتماعی تبدیل میکند؛ تمرینی که انسان را متوجه سختیهای نیازمندان و اهمیت انفاق و کمک به دیگران میسازد.
ضرورت توجه به محرومان و نیازمندان
کمک به فقرا و مساکین از دیگر نکاتی است که پیامبر (ص) در خطبه خود مورد تأکید قرار داده است. امامجمعه شیراز با اشاره به این موضوع، نقش مردم فارس را در نیکوکاری ستوده و بر استمرار این سنت حسنه تأکید کرده است: "پیامبر(ص) فرمود به فقرا و مساکین خود صدقه دهید. ایام ویژه نیکوکاری در ماه رمضان میرسد و کمک دهید. این عادت در مردم شیراز و فارس برجسته است که واقعاً خیر میرسانند، اما اگر فکر سفر آخرت کنیم، هر چه کمک کردیم باز هم کم است."
پیامبر مهربانیها(ص) فرمود که «وَقِّرُوا کِبارَکُمْ»، بزرگترها را احترام کنید. ایام جوانی، روزِ زور و قدرت جوانان است و حساب نکنند که این قدرت میماند. احترام به بزرگتر در جامعه ما رکن و ستون محکمی است که از تندباد حوادث ما را حفظ میکند.
وی همچنین بر اهمیت رسیدگی به یتیمان تأکید کرده و از مردم خواسته است که این مسئولیت اجتماعی را جدی بگیرند. او میگوید: "به یتیمها رحمت کنید. الحمدالله موسسات متعددی داریم برای رسیدگی به ایتام، از کمیته امداد امام خمینی (ره) تا سایر موسسات که برخی ۲۰۰۰ یتیم را سرپرستی میکنند. اما بحث سر این است که بگوییم هیچ یتیمی وجود ندارد که دست نوازش کسی روی سرش نباشد."
احترام به بزرگان و انسجام خانوادگی
یکی دیگر از نکات مهمی که در خطبه پیامبر (ص) آمده و آیتالله دژکام بر آن تأکید کرده است، ضرورت حفظ احترام به بزرگترها و رسیدگی به خویشاوندان است.
این عضو مجلس خبرگان رهبری میگوید: "پیامبر مهربانیها(ص) فرمود که «وَقِّرُوا کِبارَکُمْ»، بزرگترها را احترام کنید. ایام جوانی، روزِ زور و قدرت جوانان است و حساب نکنند که این قدرت میماند. احترام به بزرگتر در جامعه ما رکن و ستون محکمی است که از تندباد حوادث ما را حفظ میکند."
او همچنین بر لزوم صلهرحم و ایجاد روابط گرم میان اعضای خانواده و خویشاوندان تأکید کرده و آن را یکی از راههای افزایش برکت در زندگی دانسته است.
حفظ زبان و پرهیز از گناه در فضای مجازی
"پیامبر(ص) فرمود «وَاحفَظُوا ألسِنَتَکُم»، در ماه رمضان زبان خود را کنترل کنید که خدایی نکرده از زبان گناهی صادر نشود. همچنین فرمود گوشتان را از هر چیزی که شنیدنش حرام است، ببندید.
یکی از چالشهای مهم زندگی امروزی، گسترش شایعات، تهمتها و غیبت در فضای مجازی است. امامجمعه شیراز در این زمینه به توصیه پیامبر (ص) اشاره کرده و میگوید: "پیامبر(ص) فرمود «وَاحفَظُوا ألسِنَتَکُم»، در ماه رمضان زبان خود را کنترل کنید که خدایی نکرده از زبان گناهی صادر نشود. همچنین فرمود گوشتان را از هر چیزی که شنیدنش حرام است، ببندید. فضای مجازی پر است از غیبت و تهمت، چرا حواسمان نیست؟ حیثیات مردم و آبروی مؤمنین به این سادگی نیست که کسی را بیآبرو کنند و کسی چیزی نگوید. گوشتان را از شنیدن این موارد مبرا کنید و گوش ندهید که حرام است."
توبه و دعا؛ راهی برای سبک شدن از گناه
رمضان فرصتی برای استغفار و تطهیر روح است. آیتالله دژکام در این باره بیان میکند: "توبه کنیم و استغفرالله زیاد بگوییم. پیامبر همچنین فرمود مردم، جانتان گرو اعمالی است که کردهاید، و هر که گناهی میکند، جانش گرو برداشته میشود. فرمود تا قبل از حساب و کتاب آخرت، خودتان را فک رهن کنید و آن با استغفار آزاد میشود. روز و شب ماه مبارک رمضان با استغفار جان خود را آزاد کنید."
وی همچنین بر لزوم دعا پس از نمازهای ماه رمضان تأکید کرده و آن را یکی از راههای ایجاد ارتباط قوی با خداوند دانسته است.
به گفته امام جمعه شیراز، "دستها را بعد از نماز بلند کرده و دعا کنید. این دست بالا آوردن در درگاه خدا حال خوشی دارد و تمرینش کنیم."
افطاری دادن؛ راهی برای کسب اجر الهی
در پایان، امامجمعه شیراز به توصیه پیامبر (ص) درباره افطاری دادن اشاره کرده و بر سادهزیستی در این امر تأکید میکند: "پیامبر فرمود مردم، افطاری دهید. رهبر معظم انقلاب فرمود افطاری ساده باشد و افطاریهای اشرافی خیلی مطلوب نیست، اگر مؤمنی را در ماه رمضان افطاری دهید، دو چیز خدا به شما میدهد: اول، همه گناهان شما را میبخشد و دوم، ثواب آزاد کردن بندهای در نامه عملتان میآید."
رمضان فرصت بازسازی روح، اصلاح رفتار و تقویت همبستگی اجتماعی است. توصیههای پیامبر (ص) که آیتالله دژکام بر آنها تأکید دارد، میتوانند چراغ راهی برای مؤمنین در این مسیر باشند. اکنون که این ماه پر برکت آغاز شده، وقت آن است که هر یک از ما با نگاهی تازه، از این فرصت برای تغییر و تعالی بهره ببریم.
نظر شما