به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، بیست و یکم اوت هر سال مصادف با 31 مرداد، روز جهانی مساجد نامگذاری شده است. یک جریان مسیحی صهیونیستی در آمریکا که اعتقاد دارد ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان شرط ظهور حضرت مسیح (ع) است، بر پایه این اعتقاد مسجدالاقصی را توسط اشغالگران صهیونیست به آتش کشید. به مناسبت تبیین فلسفه نامگذاری روز جهانی مسجد گفت و گویی با «محمدعلی موظف رستمی»، پژوهشگر و کارشناس در حوزه مسجد ترتیب داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
اهدافی که رژیم صهیونیستی از به آتش کشیدن مسجد الاقصی دنبال می کرد، چه بود که منجر به نامگذاری روز جهانی مسجد شد؟ پیشنهاد نامگذاری این روز توسط کدام کشور مطرح شد؟
مناسبت روز جهانی مسجد که مصادف با به آتش کشیده شدن مسجد الاقصی توسط صهیونیست های افراطی است، تاکید بر این نکته مهم دارد که امروز مسلمانان و مکان مقدس آنان همواره در معرض تهدید، هجوم سخت و نرم دشمن قرار دارد، همچنانکه در جنگ غزه مشاهده شد که مساجد زیادی مورد حمله مستقیم صهیونیست ها قرار گرفت.
بنابراین لازم است این مکان مقدس الهی همواره مورد توجه مسلمان جهان قرار گیرد و غفلت از آن صدمات جبران ناپذیری در پی خواهد داشت.
نامگذاری روز جهانی مسجد جهانی مسجد در روز 31 مرداد از پیشنهادهای قابل تحسین جمهوری اسلامی ایران است که این امر مایه افتخار نظام ما در بُعد جهانی جهت پراختن به امر بسیار مهم مسجد و اهتمام ویژه نسبت به آن و در راستای عمل کردن به توصیه قرآن کریم «وَ أَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ»، نزد هر مسجدى (هنگام نماز) روى خويش را به سوى او بداريد و او را بخوانيد»، (سوره اعراف آیه29) که در این راه نگاه همه جانبه و جامع بدون توجه به مکان و زمان در آن نهفته است. چرا که موضوع مسجد محدود و محصور در بُعد داخلی نیست، بلکه یک امری است که باید اذهان همه مسلمانان جهان را نسبت به اهمیت و جایگاه آن و نیز کم توجه نبودن به آن معطوف کرد.
ظرفیت نامگذاری روز جهانی مسجد زمینه چه فرصت هایی را در داخل و خارج کشور در جهت اعتلای جایگاه مساجد می تواند فراهم کند؟
علی رغم تلاشی که در به تصویب رساندن نامگذاری این روز شاهد بودیم، که این عنوان در یک سازمان جهانی مربوط به مسلمانان انجام شد. پس از تصویب آن آنچنان که باید و شاید شاهد پی گیری جدی در ادامه این موضوع و رسیدن به یک اجماع بین کشورهای اسلامی برای برنامه ریزی جدی و مدون جهت رسیدن به اهداف عالی مسجد و تأثیرگذاری آن بر جوامع اسلامی نبوده ایم و هر ساله این روز در اجرای چند مراسم خلاصه شده است.
در حالی که از این ظرفیت بزرگ بدست آمده می توان فرصت های بسیار فراوانی ایجاد کرد و تمام شرایط و ابزار لازم را جهت اعتلای جایگاه مساجد، ارتباط و تعاملی بیشتر و گام برداشتن در مسیر وحدت میان مذاهب مختلف اسلامی بر حول محور مسجد فراهم ساخت.
با توجه به جایگاه اثرگذار مساجد تنوع کارکرد خانه های خدا در رونق آن چقدر اثرگذار بوده است؟
با توجه به اینکه پایگاه دینی مسجد توسط نبی مکرم اسلام(ص) که بنیان و اساس دین مبین اسلام توسط ایشان شکل گرفته و بنا شده است، بنابراین بهترین شخصی که می تواند نوع کارکردها، فعالیت‌ها قابل اجرا در مسجد را تبیین و تشریح کند، خود آن حضرت بود.
اگر به تنوع کارکرد مسجد در صدر اسلام نگاه داشته باشیم، متوجه می شویم که مسجد مرکز ثقل و گرانیگاه همه فعالیت های دینی بود که توسط آن حضرت انجام می‌گرفت. بنابراین چون جامعیت فعالیت های پیامبر(ص) در مسجد بود، به همین خاطر از همان صدر اسلام با تنوع و تکثر کارکرد و نقش مسجد مواجه بودیم. بنا بر مستندات تاریخی بالغ بر چهل کارکرد مرتبط با مسجد از صدر اسلام و در طی طول تاریخ اسلام شناسایی شده است که البته برخی از نقش و کارکردها جزو کارکرد اصلی و برخی نیز خرده کارکرد و یا خرده نقش هستند.
در ابتدای شکل گیری مسجد اصلی ترین کارکرد آن تبلیغ امور عبادی، دینی و مناسکی بوده است و با گذشت زمان شاهد اضافه شدن دیگر کارکردها همچون آموزشی، درمانی، سیاسی ، اقتصادی، تربیتی، اجتماعی و فرهنگی بوده ایم.در طول تاریخ همواره با کارکردهای متنوع و متعدد مساجد برخوردار بوده ایم و در این مدت نه تنها از کارکردهای آن کاسته نشده است، بلکه نقش ها و وظایف جدید نیز به آن افزوده شده و به روز شده است و جامعه اسلامی هم به این کارکردها نیازمند بوده است و به بهترین وجهی گام های عملی محکم و مناسب را نیز در رفع مشکل مبتلا به جامعه اسلامی برداشته است.
تنوع کارکردها و ظرفیت بالای نقش مسجد در حوزه های مختلف سبب شد، تا انواع مسجد از نظر نوع فعالیت شکل بگیرد. مثلاً کارکرد آموزشی مسجد زمینه ساز ایجاد مسجد مدرسه شده و کارکرد اقتصادی مسجد، موجب ایجاد مسجد بازار شده است.
شکل گیری پیروزی انقلاب اسلامی چه نقش و جایگاهی در احیای کارکردهای مساجد داشته است؟
در طول چهل سال بعد از گذشت انقلاب اسلامی با اولین جرقه آغاز انقلاب، مساجد به ایفای نقش پرداختند و با کارکرد ارتباطی بزرگترین شبکه سازی را برای اطلاع رسانی بین رهبران انقلابی و توده مردم در گستره ایران اسلامی فراهم ساختند و در جریان برگزاری رفراندم و رأی گیری کارکرد سیاسی فعال شدند و با پیروزی انقلاب و شروع جنگ کارکرد دفاعی و نظامی را عهده دار شدند و زمینه نیروسازی را فراهم و غالب نیروهای مردمی از طریق مسجد مهیای جهاد علیه دشمن شدند. بر همین اساس به هر مقطعی که نگاهی داشته باشیم در همه جا، جای قدمهای پر خیر و برکت مساجد را مشاهده خواهیم کرد.
در حال حاضر و در شرایط بحران کرونا نقش آفرینی مساجد چگونه بوده است؟
در حال حاضر که با بحران کرونا مواجه هستیم، در عرصه جهانی ایران به عنوان پرچمدار انسجام ملی با محوریت مسجد توانست، یکی از بهترین نقش آفرینی و کارکرد درمانی و بهداشتی را به رخ جهانیان بکشاند و هر مسجد به عنوان پایگاهی برای مبارزه فراگیر با ویروس منحوس کرونا قرار گرفت و فعالیتی همچون تهیه و تولید و پخش مواد بهداشتی مانند ماسک، دستکش، مواد ضدعفونی همچنین با مستقر شدن اکیپ‌های پزشکی و کادر درمانی به‌منظور معاینه مردم محله و غربالگری آنها از جهت ابتلا به ویروس کرونا را انجام داده است و در ادامه نیز به دلیل این ویروس و مشکلاتی را که برای برخی از هموطنان به دلیل از دست اشتغال و یا بیکاری بوجود آمده است با انجام اقدام حسنه ومبارک کمک مؤمنانه تمام تلاش خویش را برای تحت پوشش قرار دان نیازمندان بکار گرفت و توانست حداقل بخشی از این نیازها را مرتفع نماید.
آیا اقدامات صورت گرفته در بحران کرونا از سوی مساجد در هدف گذاری پرثمر و اثر بخش برای برداشتن گام های عملی در آینده تاثیرگذار بوده است؟
با توجه به این اقدامات ارزنده فعلی مسجد بویژه تجربیاتی که در موضوع مبارزه با ویروس کرونا و نیز کمک مومنانه بدست آورد در اذهان و افکار عمومی جامعه نوعی نگاه و ذهنیت ذهنیت مثبت را بوجود آورد . همین امر بهترین ظرفیت و پتانسیل را برای اهالی مسجد فراهم کرده است تا هدف گذاری پرثمر و اثربخش برای برداشتن گام های عملی محکم تر در آینده در صورت مواجهه با خطرات و حوادث طبیعی و غیر طبیعی احتمالی را انجام دهند.
نظر شما