هر جا تفکر انتظارمحور غلبه داشته، جریان‌های اجتماعی پیروز شده‌اند

به گزارش خبرنگار گروه مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان، در گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین «خدامراد سلیمیان»، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مفهوم و چیستی انتظار و منتظران به عنوان کلیدواژه های مهم و بنیادین در فرهنگ مهدویت را به بحث و بررسی گذاشته ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

مفهوم انتظار و منتظر بودن برای آمدن منجی موعود(عج) در فرهنگ مهدویت چه تعریف و جایگاهی دارد؟

از مفاهیم مهم و اساسی در فرهنگ مهدویت، «انتظار» و «منتظران» است، به این واژه ها بسیار پرداخته شده اما باید بدانیم به چه معنا است و چه رفتار و چه طیفی از انسان ها را شامل می شود. انتظار یعنی خدای متعال آخرین حجت خود را برای به‌سامان کردن نابسامانی ها می فرستد و انسان ها را چشم به راه و مشتاق آمدن آن حضرت(عج) قرار داده است. اگرچه انتظار در ادیان و مکاتب مختلف مطرح شده اما کامل ترین تعریف و تعبیر از آن، در آموزه های اسلام آمده است تا جایی که از انتظار به عنوان برترین اعمال و برترین جهاد امت پیامبر(ص) تعبیر می شود.

مگر چه ظرفیتی در انتظار نهفته است که آن را همسنگ جهاد در راه خدا قرار داده است؟

انتظار فرج و گشایش و رسیدن آینده برتر و بهتر قطعاً در مقوله ذهن و فکر انسان ها محصور نمی شود، بلکه انتظار برای فرج و آینده بهتر در منصه اعمال انسان ها بروز و ظهور می کند. این است که به انتظار ارزش داده و آن را همردیف جهاد می کند.

اما اینکه این انتظار در کجای رفتار انسان ها بروز و ظهور می کند، نیز اهمیت دارد؛ انتظار ظهور حضرت مهدی(عج) یعنی چشم به راهی برای بزرگ ترین رخداد و اتفاقِ نظام آفرینش به عبارت بهتر، انتظار برای زمانه ای که در آن جز خدای تبارک و تعالی عبادت نخواهد شد لذا برای آن اتفاق باید زمینه هایی مهیا شود و خود و دیگران را برای درک آن زمان آماده کنیم.

این آماده سازی چه کیفیتی دارد آیا فقط حالتی روحی عاطفی است یا عمل را هم شامل می شود؟

این آماده سازی در عرصه رفتار، افضل اعمال امت نبوی است وگرنه چشم به‌راهی صرف و در فکر و بدون آثار بیرونی، خاصیت چندانی ندارد؛ آنچه به انتظار معنا می دهد و آن را موثر و فعال می کند محتوای درونی انتظار است که منجر به رفتار می شود چنین رفتاری به جامعه تحرک و پویایی می بخشد.

جای جای تاریخ شیعه نشان می دهد آن جایی که تفکر انتظارمحور برای اتفاقات اجتماعی جوامع شیعی بروز و ظهور کرده است، جریان ها موفق و پیروز شده اند. کمتر داریم در دیگر مذاهب اسلامی اینگونه باشند که چیزی در آنها منشا رفتار جمعی و منجر به پیروزی شده باشد.

از این رو، نقش انتظار در تحولات اجتماعی را برجسته می دانیم انقلاب اسلامی پس از چهار دهه موفقیت در عرصه های مختلف از فرهنگ انتظار الهام می گیرد البته انتظار با سکون و ایستایی راه به جایی نمی برد، آنچه باعث پویایی و نشاط آن می شود حرکت از وضعیت موجود به سوی وضعیت مطلوب و رسیدن به هدف مدنظر است.

این انتظار در روایات چه جایگاهی دارد و چه برکاتی را شامل حال منتظران می کند؟

روایات از حقیقت انتظار پرده برمی دارند و آن را افضل اعمال معرفی می کنند؛ منتظران واقعی از منظر روایات انسان های والا و باعظمت هستند که در توصیف آنها احادیثی بسیار مهم بیان شده است. در برخی روایات آمده منتظران راستین پاداش 50 شهید در رکاب پیامبر(ص) را دارند، یا تصریح شده منتظران واقعی مانند کسانی هستند که در خیمه آخرین حجت الهی حضور می یابند و در ملازمه حضرت مهدی(عج) انقلاب جهانی ایشان را به پیروزی می رسانند.

راه قرار گرفتن در زمره منتظران راستین و واقعی چیست؟

بر ما است که با توجه به حقیقت، پیامدها و کارکردها و برکات انتظار، منتظر واقعی باشیم، برای آنکه بدانیم چطور این جایگاه کسب شدنی است باید به حقیقت آنچه منتظر آن هستیم، توجه کنیم. باید بدانیم ما انتظار بزرگ ترین تحول اجتماعی بشر را با ظهور و قیام مهدوی می کشیم پس امروز در زندگی شخصی خودمان چقدر شرایط را برای آن انقلاب و تحول و اتفاق بزرگ آماده کرده ایم؟

هر کسی می تواند منتظر اتفاق و یا کسی باشد اما باید به تناسب آن انتظار، شرایط را فراهم کند مثل انتظار به دنیا آمدن فرزند، انتظار خرید خانه و ... نمی شود وقتی موردانتظار محقق شد بعد تازه بیندیشیم چه باید کرد؟

اگر منتظر حضرت مهدی موعود(عج) برای انقلابی جهانی هستیم که عدالت، یکتاپرستی و امنیت جامع و فراگیر را محقق می کند به عنوان منتظر چنین تحولی باید این شاخصه ها را در خود ایجاد و در سبک زندگی کنونی مان تا جای ممکن پیاده کنیم.

وگرنه کذب است که بگوییم منتظر امامی هستم که جهان را مملو از عدالت می کند اما خود به عدالت توجه نداشته باشیم ... کذب است که من در عبودیت کوتاهی کنم و بگویم منتظر امامی هستم که یکتاپرستی را جهانی می کند. منتظر باید همه رفتارها و مولفه های سبک زندگی اش را با مولفه های جامعه آرمانی موعود تطبیق دهد و به تناسب وسع خود آنچنان رفتار کند.