به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، جامعه ما در بحبوحه بحران های بزرگ و صحنه های خطیر اجتماعی نشان داده که عملا راه معصومان و چهره های بزرگی چون حضرت خدیجه (س) را دنبال می کند. اگر در صدر اسلام حضرت خدیجه عاشقانه و عارفانه ثروت خود را انفاق می کند امروز هم در جامعه ما کم نیستند بانوان و مردانی که در همین روزهای کرونایی، زمان، مال، تخصص و حتی جان خود را ایثار و فدا می کنند.
تصاویری که گاه در رسانه ها می بینیم انصافا مایه مسرت و شکرگزاری است. در حالی که در جوامع به ظاهر پیشرفته، شاهد هجوم به فروشگاه ها و غارت مراکز عمومی بودیم اما شما دیدید در کشور ما آن هم در شرایط تحریم، چگونه مردان و زنان کارگاه ها، حسینیه ها، مساجد و خانه ها را به مراکز پشتیبانی از مهار یک بیماری مهلک تبدیل کردند و ماسک، لباس بهداشتی و مواد ضدعفونی کننده تولید کردند. این همه نشان می دهد که آموزه های اصیل اسلام در جامعه ما جریان دارد و در واقع این بانوان و مردان ادامه دهنده همان فرهنگ انفاق و ایثار از جانب حضرت خدیجه (س) هستند.
با حجت الاسلام و المسلمین دکتر «محمدحسین توانایی» استاد حوزه و دانشگاه درباره ابعاد شخصیت، جایگاه و حیات مبارک حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها به مناسبت سالروز وفات این بزرگ بانوی جهان اسلام به گفت و گو نشته ایم.
حضرت خدیجه کبری سلام الله علیها در ارتباط با وجود مقدس رسول الله (ص) و ظهور دین اسلام چگونه عمل کردند؟
از زوایای مختلف می توان به این پرسش پرداخت. در یک شکل کلی باید اذعان کنیم که وجود مبارک حضرت خدیجه (س) یک پشتوانه عمیق معرفتی، روحی و حتی اتکای مادی برای پیامبر (ص) بوده است و طبیعتا در جوانه زدن بعثت و مراحل بعدی ظهور اسلام بسیار نقش جدی داشته است. پیامبر در دوره پیش از بعثت نیاز داشتند که این آمادگی به طور کامل در ایشان به وجود آید و از همین نقطه می توان به نقش این بانوی بزرگوار پرداخت. حضرت خدیجه با این که خواستگار زیادی داشتند که همگی آن ها افرادی متمول، صاحب نفوذ و صاحب جایگاه اجتماعی در معنای متداول بودند اما از آن جایی که زنی اهل معنا و معرفت بودند و به دنبال آن می گشتند که این ازدواج مایه ای برای کمال معرفتی و روحی باشد بین آن همه خواستگار به حضرت رسول الله (ص) گرایش پیدا می کنند با آن که می دانیم پیامبر جایگاه و موقعیت مادی نداشتند، وجود چنین انسانی با این درجه از معرفت حقیقتا برای پیامبر یک پشتوانه روحی در روزهای سخت بعد از بعثت هم بوده است. وقتی پیامبر بزرگوار ما به رسالت مبعوث می شوند حضرت خدیجه (س) در کنار حضرت علی (ع) اولین کسانی هستند که به پیامبر (ص) ایمان می اورند. این بانو اولین بانوی بزرگواری است که با معرفت، خلوص و بصیرت و نه از جایگاه احساس و خویشاوندی های رایج به توحیدی که پیامبر به آن دعوت می کند ایمان می آورد و طبق شواهد تاریخی ای که وجود دارد ثروت و دارایی خود را با عشق و علاقه در اختیار پیامبر قرار می دهند تا در راه اشاعه اسلام مورد استفاده قرار گیرد. حضرت خدیجه در آن روزگار بازرگانی معتبر بودند اما تاجری که در عین حال اهل معنا بودند و در پس آن دارایی، جستجوی خود برای معنای زندگی را از دست نداده بودند بنابراین دلبسته دارایی های خود نبودند و وقتی هم که به پیامبر ایمان آوردند یک ایمان لفظی نبود بلکه اموال و دارایی خود را انفاق کردند و در اختیار رسول الله (ص) قرار دادند. این طور نبود که مثلا بگویند حال شما به مسئولیت اجتماعی خودتان بپردازید و من هم به تجارت خود مشغول شوم.
حساس ترین و دشوارترین مرحله در زندگی پیامبر (ص) و حضرت خدیجه (س)چه زمانی است؟
هر کسی در زندگی احتمالا این نکته را متوجه شده است که اگر پشتوانه معرفتی، آگاهی، علم و ایمان نباشد افراد در کشمکش ها و سختی های روزگار بسیار زود می شکنند و از آن هدفی که دنبال می کنند کنار می کشند روی این اصل است که ما در تاریخ اسلام می بینیم که حضرت خدیجه در سخت ترین روزها که همان آغاز بعثت و شرایط تحریم و قرار گرفتن در تنگنای شعب ابی طالب بود در آن روزهایی که مسلمانان از کمیت و کیفیت در اقلیت بودند کنار پیامبر ماند با آن که به پشتوانه و عقبه خانوادگی و مالی ای که داشتند می توانستند بهترین زندگی از حیث آرامش و رفاه را برای خود رقم بزنند اما تاریخ شهادت می دهد که حتی همان پشتوانه مالی برای ترویج دین رسول الله (ص) به کار گرفته می شود.
قبول دارید شخصیت حضرت خدیجه کبری (س) در جامعه ما به درستی معرفی نشده است؟
البته نقش رسانه ها در این زمینه بسیار حیاتی است که بتوانند پلی میان صاحبنظران و جامعه باشند و از این طریق آگاهی جامعه در این باره بالاتر برود و غبارروبی از این چهره ها صورت گیرد و تردیدی نیست هر اندازه که رسانه ها و خبرگزاری های ما اهتمام بیشتری در این باره داشته باشند و کار تبلیغاتی بیشتری در معرفی شحصیت ها و الگوهای بزرگ صدر اسلام صورت گیرد مغتنم خواهد بود.
البته نکته ای را می خواهم اشاره کنم که ما وقتی از معرفی چهره های اصیل اسلام سخن می گوییم صرفا در یک معرفی ظاهری نباید متوقف شویم و عجولانه نتیجه گیری کنیم که جامعه اسلامی ما این چهره ها را نمی شناسد. با وجود همه چالش هایی که در نظام جمهوری اسلامی ما روی داده از جمله روی کار آمدن مدیرانی با عملکرد غلط در همه ادوار سیاسی که روحیات جهادی نداشته اند اما شما وقتی به چهار دهه اخیر نگاه می کنید می بینید که هر جا چالش بزرگی برای کشور و مردم ما روی داده ملت ایران با تبعیت از زندگی طیبه اهل بیت علیهم السلام دست به گره گشایی زده اند این طور نبوده که فی المثل حضرت خدیجه یا حضرت فاطمه سلام الله علیهما صرفا الگویی برای زنان یا رسول الله (ص) و حضرت علی و امام حسین علیهما السلام الگویی برای مردان باشند. هم چنان که آیه شریفه قرآن می فرماید: "و ضرب الله مثلا للذین آمنوا امرات فرعون / خداوند مثالی می زند از زن فرعون برای کسانی که ایمان آورده اند." این یعنی زن مومن و باایمان که به درجه کمال عالی رسیده برای مردان و زمان مومن یک الگو و راهنماست همچنان که مردان مومن و متقی، پیامبران، ائمه و اولیا برای زنان و مردان مومن الگو هستند. از این زاویه می بینید که حضرت خدیجه سلام الله علیها در دوران دفاع مقدس هم برای مردان و هم برای زنان یک الگوست.
پس شما معتقد هستید که در ارزیابی جامعه ای که چهره های حیاتی و مهم اسلام را می شناسد نمی توان صرفا به ظواهر اتکا کرد؟
همین طور است. تصور می کنم جنبه الگویی صرفا بسنده کردن به اسم ها نیست. البته که یاد و نام این بزرگواران همواره باید در جامعه ما جاری و ساری باشد و بسیار مناسب است که ما آگاهی دقیق تری از زندگی این حضرات داشته باشیم اما نکته این است که جامعه ما در بحبوحه بحران های بزرگ و صحنه های خطیر اجتماعی نشان داده که عملا راه معصومان و چهره های بزرگی چون حضرت خدیجه (س) را دنبال می کند. اگر در صدر اسلام حضرت خدیجه عاشقانه و عارفانه ثروت خود را انفاق می کند امروز هم در جامعه ما کم نیستند بانوان و مردانی که در همین روزهای کرونایی، زمان، مال، تخصص و حتی جان خود را ایثار و فدا می کنند. تصاویری که گاه در رسانه ها می بینیم انصافا مایه مسرت و شکرگزاری است. در حالی که در جوامع به ظاهر پیشرفته، شاهد هجوم به فروشگاه ها و غارت مراکز عمومی بودیم اما شما دیدید در کشور ما آن هم در شرایط تحریم، چگونه مردان و زنان کارگاه ها، حسینیه ها، مساجد و خانه ها را به مراکز پشتیبانی از مهار یک بیماری مهلک تبدیل کردند و ماسک، لباس بهداشتی و مواد ضدعفونی کننده تولید کردند. این همه نشان می دهد که آموزه های چهره های اصیل اسلام در جامعه ما جریان دارد و در واقع این بانوان و مردان ادامه دهنده همان فرهنگ انفاق و ایثار از جانب حضرت خدیجه (س) هستند.
نظر شما