به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان،فراگیری بیماری کوووید-19 در کشور ترس و نگرانی شدیدی را در بین مردم بوجود آورده است، بیماری که تنها 2 درصد از مبتلایان به آن می میرند؛ اما اضطراب ناشی از کرونا سبب خانه نشین شدن مردم شده است ، جامعه هنری از میان اقشار تاثیر گذار بر اجتماع توانایی امید آفرینی بیشتری در این شرایط میان مردم دارند و می توانند با خلق اثر هنری به عبور از بحران کم کنند؛ اگرچه بسیاری از فعالیت های فرهنگی و هنری برای پیشگیری از شیوع کرونا تا اطلاع ثانوی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعطیل شده اند و هنرمندان هم امکان فعالیت چندانی ندارند اما باید صبور بود و منتظر ماند تا کشور از این شرایط به سلامت عبور کند، اضطراب اجتماعی ناشی از کرونا در مان مردم و وظیفه هنرمندان در ایجاد امید در جامعه را با « آزاده نیکو»، مدرس و پژوهشگر هنر و عضو انجمن هنرمندان نقاش ایران به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:
در شرایط فعلی که جامعه نگران بیماری کروناست، وظیفه هنرمند برای ایجاد امید در جامعه چیست؟
قبل از این که در مورد وظیفه هنرمند در شرایط فعلی -که نگرانی کرونا همه گیر شده- صحبت کنم، بهتر می‌دانم ابتدا مطالبی درباره ارتباط متقابل هنر و جامعه بگویم. جامعه‌شناسان هنر، دو رویکرد بازتابی و شکل‌دهی را در ارتباط میان هنر و جامعه مورد بررسی قرار می‌دهند. بر اساس رویکرد بازتابی، می‌توان با بررسی اثر هنری، به زمینه‌های اجتماعی که اثر در بستر آن شکل گرفته، رسید. بر اساس رویکرد شکل‌دهی، هنر به مرتبه‌ای فراتر از جامعه می‌رود و با آفرینش‌های نو، جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد در حال حاضر، هنرمند با در کنار هم قرار دادن این دو نوع رویکرد -یعنی تأثیرپذیری از جامعه و اثرگذاری بر آن- می‌تواند به خلق آثاری بپردازد که ضمن بیان دریافت و بازنمود همدلانه نگرانی و درد جامعه‌اش، امید و نشاط برای ادامه زندگی را به مخاطب بازگرداند.
هنرمند با خلق اثر می تواند به امید آفرینی در جامعه کمک کند؟
هنرمند با خلق فرم، رنگ، نقش، موسیقی و آوا و ... که با دریافت لطیف و هنرمندانه او همراه است، برای جامعه زیبایی و امیدواری می‌آفریند، هنرمند نیز یکی از افراد جامعه است با حساسیت بیشتر نسبت به پدیده ها و با بیان متفاوت افکار و احساسات خویش. او می‌تواند اطلاعات و آگاهی‌های مربوط به حیطه‌های جسم و روان را در قالبی زیبا یا طنازانه به دیگر اعضای جامعه نشان دهد تا بیان ظریفش، تأثیر بیشتری بر درک و عمل‌گرایی ایشان بگذارد.
هنرمند با چه ابزاری به ایجاد نشاط در جامعه کمک می‌کند؟
هنرمندان برای اثرگذاری بر عواطف و احساسات و نیز بیان و انتقال معانی، می‌توانند ابزارهای مختلفی را به عاریت بگیرند تا تجربه‌های زیبایی‌شناختی لذت‌آفرینی برای خود و دیگران رقم بزنند. بعد از فراهم شدن زمینه -که می‌تواند همان ساختار و عوامل اجتماعی اثرگذار در یک اثر هنری باشد- هنرمند برای تأثیر بیشتر، شکل و قالب هنر خود را با توجه به مهارت‌ها و پیام و احساسات خویش انتخاب می‌کند. در شرایط حاضر و با توجه به تعطیلی مراکز فرهنگی و هنری و توصیه‌ها برای گذراندن بیشتر زمان در خانه، فضای مجازی به عنوان مکانی امن و عاری از ویروس برای به اشتراک گذاشتن آثار و ایده‌های هنری و ایجاد همدلی و نشاط در جامعه به شمار می‌آید. مواردی از قبیل:
• خلق و انتشار تصاویری برای بیان بهتر و زیباتر مفاهیم مرتبط با حوزه بهداشت جسم و روان
• ساخت ویدئوهای آموزشی هنری با ساده‌ترین تکنیک‌ها و ابزارهای موجود در خانه برای کودکان و بزرگسالان
• ساخت ویدئوهایی برای تشویق خانواده‌ها در ایجاد فضای بازی در خانه و کمک به نقش‌پذیری کودکان برای کاهش استرس‌ها با تأثیر از تئاتردرمانی
• ساخت یا اجرای قطعات موسیقی با یا بدون کلام فرح‌انگیز و آرامش‌بخش
• و ...
مسئولیت بخش هنر برای برون‌رفت از چالش کرونا چیست؟
به نظر می‌رسد با توجه به تعطیلی مراکز فرهنگی و هنری، صدا و سیما می تواند نقش موثری در این باره ایفا کند. متولیان امور هنری، می‌توانند در شرایط حاضر با ایجاد فضای تعاملی -مثلاً از طریق ویدئوکنفرانس- میان جامعه پزشکان، روانشناسان و جامعه‌شناسان با انجمن‌های هنری، به محتوایی جامع برای خلق تولیدات هنری اثرگذار و مفید برای جامعه با زیباترین شکل و فرم برسند.
در این شرایط که رویدادهای هنری تعطیل و جامعه هنری متضرر شده است، دولت چگونه باید از هنرمندان حمایت کند؟
با توجه به جواب سؤال قبل شما، تعامل بیشتر سازمانهای دولتی همچون صدا و سیما با انجمن‌های هنری برای تولید و انتشار آثار هنری، می‌تواند به نوعی حمایت دولت و سازمانهای دولتی از هنرمندان به حساب آید. البته، این امر به تنهایی کافی نیست و موارد لازم دیگری را نیز می‌توان به صورت خلاصه و تیتروار به شرح ذیل بیان کرد:
• تنظیم قراردادهای حقوقی میان سازمانهای دولتی برای اطمینان بخشی به هنرمندان در تولید آثار هنری یا آموزش هنر با پیش‌پرداخت مناسب
• برگزاری نمایشگاه‌ها و مزایده آثار هنری توسط نهادهای دولتی به صورت برخط (آنلاین)
• خرید آثار هنری توسط سازمانهای دولتی
• بالابردن سطح کیفی و کمّی خدمات بیمه هنرمندان
• تخفیف مالیاتی هنرمندان
• تسهیل در پرداخت وام‌های بانکی به هنرمندان و شرایط ضمانت وام‌ها
• اجرای دقیق قانون حفظ و صیانت حقوق معنوی آفرینندگان اثر
• تعیین بودجه مناسب برای امور هنر
نظر شما