به گزارش خبرنگار شبستان، در فصل نخست کتاب "طریق التحقیق" نوشته محسن کرمی با عنوان" پژوهش چیست؟ تحقیق چه ها نیست؟" تعلیم و تدریس، گفتگو، تبلیغ، مذاکره، جر و بحث، ابهام و ایهام، غموض و پیچیدگی، منظر گوینده و وجه مورد سوال تبیین و تشریح شده است.
فصل دوم کتاب" بایسته های روش شناختی پژوهش" نامیده شده که در بخشی از آن آمده است: معرفت شناسان در باب پژوهش همیشه دو مبحث و ساحت را از یکدیگر جدا می کنند. اول فرایند به انجام رساندن پژوهش و دوم سنجش و داوری در باب پژوهش به انجام رسیده .آنچه در فرایند پژوهش باید بدان عطف توجه داشت، روان شناسی است، به دیگر سخن گرچه در انجام هر تحقیقی محقق آزاد است که فی المثل کارش را در کتابخانه ای بگیرد یا در آزمایشگاه یا در عرصه اجتماع الزامات و بایدهایی نیز در چگونگی انجام تحقیق وجود دارد که هر پژوهشگری باید تا حد امکان آنها را رعایت کند و پاس دارد.
محسن کرمی در "طریق التحقیق" بیان کرده است که براساس نظر ارسطو سه امر باعث می شود که علوم از هم تفکیک شوند: با تفاوت آنها در روش مطالعه است یا تفاوتی در موضوع مورد مطالعه وجود دارد و یا در غایت و هدف با یکدیگر متفاوت اند.به عبارت دیگر وجود تفاوت در حداقل یکی از این سه حوزه نشان دهنده آن است که با دو علم متفاوت مواجهیم.
به گفته نویسنده "طریق التحقیق"، برنامه هایی که به آفت کلی گویی دچارند زمینه را برای ظهور چهار آفت بزرگ فراهم می کنند: هر کس ناچار است بنابر سلیقه خودبرداشتی از برنامه کل و مبهم داشته باشد، در سایه عدم وضوح برنامه هر کس با نیت سویی می تواند چیزی را به برنامه سنجاق کند، نمی توان کسی را به دلیل انجام ندادن وظیفه بازخواست کرد و چهارم اینکه منظور نظر برنامه نویس اصلا محقق نمی شود.
در بخشی از این کتاب که به موضوع جغرافیایی پژوهش در هنر اسلامی اختصاص یافته است، می خوانیم: آنکه قصد پژوهش در هنر اسلامی را دارد در واقع با سه پدیده پژوهش، هنر و دین اسلام مواجه است.به عبارت دیگر هر که می خواهد در باب در باب هنر اسلامی به پژوهش بپردازد باید ابتدا با مبانی نظری این سه مقوله و آراء و دیدگاههای اعاظم متخصصان این سه رشته آشنایی داشته باشد و سپس بتواند آراء مختلف را نقد و تحلیل کند و در هر مورد یکی را برگزیند و مابقی را با دلیل وانهد.
محسن کرمی در این کتاب تصریح کرده است که هنرمند برای بر ساختن هنری با مضمون اسلامی باید گزاره های روشن و واضحی از دین را مدنظر داشته باشد و تکرار و حفظ مفاهیم به صورت کلی و سربسته هرگز به خلق آثار گرانقدر منجر نمی شود و پژوهشگر وادی هنر نیز اگر قصد شناختن هنر دینی و کار در این شاخه را دارد باید مفاهیم دینی را به خوبی شناسد.
نویسنده معتقد است که بسیاری از هنرمندان با دین و باورهایی که دین از آدمیان طلب قبول می کند، بسیار پایین است و این اندک بودن معلومات را می توان یکی از مهمترین عواملی دانست که سد راه خلق آثار هنری با مضامین عمیق اسلامی می شود.
کتاب "طریق التحقیق" با پرسش های پیاپی به اتمام می رسد. پرسش هایی نظیر مساجد اسلامی، کلیسا های مسیحی و کنیسه های یهودی چه وجه اشتراک و افتراقی دارند؟ مساجد دوره اسلامی هنر چه ویژگی هایی از معماری دوران پیش از اسلام هند برگرفته اند؟ تخصصی شدن هنر به چه معناست؟ آثار هنری را چگونه باید ارزیابی کرد؟ و چه معیارهایی برای تعیین ارزش هر اثر هنری در نسبت به سایر آثار هنری وجود دارد؟
گفتنی است، کتاب "طریق التحقیق" جستارهایی در پژوهش و هنر پژوهی نوشته محسن کرمی در 72 صفحه با شمارگان 2500 نسخه و قیمت 1900 تومان به تازگی توسط انتشارات سوره مهر وابسته به حوزه هنری به چاپ رسیده و روانه بازار کتاب شده است.
پایان پیام/
نظر شما