به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان، مراسم تعزیه یا شبیه خوانی در نوع خود بی نظیر بوده و بسیاری از مردم از سایر نقاط استان همدان به منظور مشاهده این مراسم وارد این شهر می شوند و این رسم قدیمی به یکی از ویژگی های خاص این شهردر ایام ماه محرم تبدیل شده است.
تعزیه نمایشی حماسی و اسطوره ای واقعی است که سراسر آن را غم و اندوهی فرا گرفته و انسان را به تاریخ گذشته این سامان پیوند می دهد، هنر تعزیه خوانی شهر مریانج مربوط به 150 سال قبل یعنی دوران حکومت ناصرالدین شاه است.
تعزیه خوانی و شبیه خوانی از روز اول محرم شروع شده و این مراسم در نوبت های مختلف برگزار می شود که در نوبت روز و ساعاتی که آفتاب است در محوطه باز برگزار می شود.
این مراسم در بخش های مختلف و با توجه به برنامه ریزی های قبل از این ماه در خانه های مردم بوسیله بانوان مریانج بطور متناوب برگزار می شود و از لحظه ورود امام و یاران با وفایش به سرزمین کربلا شروع می شود و تا شهادت امام حسین(ع) ادامه دارد.
مردم مریانج در روز تاسوعای حسینی قبل از اجرای شبیه خوانی به صورت دسته های نوحه خوانی و سینه زنی وارد محل اجرای شبیه خوانی می شوند، این مراسم تنها مختص شهر مریانج نیست و روستاهای مختلف این شهرستان نیز در این ایام این مراسم ها را دارند.
تعزیه خوانان در زندگی خود نیز پیرو سیره اهل بیت (ع) هستند
محمد فرهادی، یکی از پیشکسوتان هنر شبیه خوانی شهر مریانج با بیان این مطلب به خبرنگار شبستان گفت: قدمت هنر تعزیه خوانی در شهر مریانج به حدود 150 سال قبل می رسد که مربوط به دوران ناصرالدین شاه و ماقبل آن است چرا که این کار از پدران ما به ارث رسیده است.
وی افزود: حدود 70 سال از سن بنده سپری می شود که نزدیک به 50 سال آن را به امر هنر تعزیه خوانی مشغول هستم.
وی درباره ارزش های هنری تعزیه خوانی تصریح کرد: برای اجرا در هنر شبیه خوانی باید افراد در خصوص نقش های خود یک دوره آموزش فرا بگیرند و هم چنین موسیقی این هنر به گونه ای است که بیشترالهان موسیقی این هنر در صدا و سیما مطرح است یا سبک های مهم موسیقی برگرفته از صفت موسیقی شبیه خوانی در کشور است به طوری که مصدر و مرجع تمامی الهان موسیقی سبک حزن واندوه است.
فرهادی با بیان اینکه انتظار مردم از آفریننده نقش ها عدم هرگونه سوء سابقه است، اظهار داشت: پذیرش نقش مساوی با تاثیرپذیری مستقیم در زندگی عادی وروزمره است کسی که در شبیه خوانی نقش اهل بیت(ع) را اجرا می کند باید تا اندازه ای در زندگی خود پیرو راه آن امام همام باشد.
وی درباره فعالیت های دیگر خود نیز متذکر شد: در بعضی از شهرهای کشور ایران مانند طالقان شغل اصلی آنان نقش آفرینی در هنر شبیه خوانی است ودر طول سال امرار معاش آنان نیز از این راه تامین می شود، اما در شهر مریانج در ایام محرم این مراسم برگزار می شود و افراد شبیه خوان برای رضای خدا ایفای نقش می کنند و از کسی نیز درخواست کمک نقدی ندارند.
این پیشکسوت هنر تعریه در ادامه با اشاره به تاثیرپذیری تعزیه از موسیقی ایرانی گفت: تمامی آواها وآوازهای شبیه خوانی برگرفته از موسیقی اصیل و سنتی ایران است، چرا که این امر از عهد صفویه شروع شده و کاملا ایرانی است و متن نیز که دقیقا از شاعرانی چون ملا شاه علی تویسرکانی و نجم اسدآبادی است که تمامی وقایع وحوادث کربلا به رشته ای نظم کشیده اند و هیچ حادثه ای و وقایعی از قلم نیافتاده است و همچنین تمام نکته ها و اشعار قدیمی را در اختیار دارم که قدمت آن به 100 الی 150 سال قبل می رسد.
وی افزود: نقش های اجرا شده در شبیه خوانی کاملا هنری است به گونه ای که هر کس نقشی را برعهده دارد اگر خوب آن را هضم نکند هرگز نمی تواند مطلب مورد نظر را ایفا کند وشاید این هنر را گونه ای دیگر از تئاتر دانست بلکه تاثیربیشتری بر نقش ها می گذارد و از اهمیت ویژه ای برخوردار است اگرنقش مهم باشد القاگر حوادث و سخنان شهدای کربلا است و نقش های مخالف چون ابن سعد و شمر نمی باشد به طور خلاصه می توان گفت که وقایعی که حدود 1372 سال آز آن اتفاقات می گذرد باید کاملا زنده باشد و تببین گر وقایع ماقبل باشد وهمچنین تعزیه خوانی تبلیغ دینی دارد چراکه بیانگر حالات امام حسین(ع) و یارانش می باشد وهم اینکه جنبه ای هنری دارد چراکه ایفای نقش همانند بازی در یک فیلم و تئاتر می باشد.
فرهادی آشنایی با نقش ها در تعزیه مطالعه و دانش و داشتن ایمان و اعتقاد راسخ را لازمه اجرای موفق دانست و اظهار داشت: اگر کسی در ظاهر پذیرای این نقش باشد هرگز تاثیرگذار بر دیگران نیست، سوال اساسی که مطرح است اینکه آیا واقعا کار برای رضای خدا است واگر چنین نباشد موفقیتی به دست نخواهد آمد.
وی که در تعزیه نقش شمر را بر عهده گرفته است، درباره پذیرفتن این نقش یادآور شد: در سن 20 سالگی وارد این هنر شدم که ابتدا نقش زعسرجنی را بازی کردم در مجالسی و انجمنی تمرینی نیز نقش های متفاوتی را ایفا می کردم ولی در هنگام اجرای پوشیدن لباس از ما پذیرفته نشد چرا که لحن و لهجه که داشتم با نقش های مثبت هم خوانی نداشت و این شد که برای همیشه نقش شمر به عهده بنده واگذار شد. در سال 1352 تصمیم گرفتم از شبیه خوانی کناره گیری کنم وبرای همیشه با این نقش خداحافظی کنم اما در خواب حضرت امام حسین(ع) تاکید فرمودند که باید ایفاگر نقش باشم از آن به بعد نیز با جان و دل پذیرفتم. برای بنده حقیر همین بس که مشوق اصلی تاکید کننده کارم خود مولا حسین بن علی (ع) است.
وی با بیان اینکه اجرای تعزیه روح و زندگی هنرمندان تعزیه را تحت تاثیر قرار می دهد، گفت: همه کسانی که با ما همکاری دارند و پذیرای نقش های چون امام حسین(ع) هستند تاثیر نقش ها را در زندگی تک تک آنها دیده ام، به نحوه ای که تمامی آنان سعی در اصلاح خود داشته اند و نه تنها در ماه محرم بلکه در تمامی سال تلاش می کنند دنبال رو راه و روش این بزرگان باشند و این امر درس عاشورایی است که می توان گرفت.
احمد قادری ندیب، یکی دیگر از شهروندان مریانج نیز در حاشیه اجرای تعزیه در خصوص مراسم تعزیه در این شهر گفت: در حال حاضر در مریانج هنر تعزیه خوانی در یک جای هموار و مسطح است برگزار می شود و در روستاها هم این مراسم در مرکز و میدان اصلی روستا شکل می گیرد.
وی افزود: محل برگزاری تعزیه در روز اجرای مراسم پذیرای جمعیتی است که از شهرستان و تمام مناطق دیگر برای مشاهده تعزیه آمده اند و روزهای قبل از اجرای تعزیه زمین کاملا آماده و مهیای اجرا می شود و اگر در فصل تابستان باشد به خاطر جلوگیری از گرد و خاک روز قبل از اجرا با پاشیدن آب بر روی زمین آنرا آماده جنگ و نبرد یاران با وفای امام با یزیدیان می کنند.
زهرا مظاهری،دیگر شهروند مریانجی نیز در گفتگو با شبستان با بیان اینکه این مراسم دراین شهر دارای اهمیت و ارزش بسیار بالائی است گفت: برای اجرای این شبیه خوانی که سراسر با حزن و اندوه همراه است از وسایلی مانند شمشیر، سپر، نیزه و خنجر استفاده می شود.
این شهروند مریانجی در خصوص لباس های افرادی که اجرای مراسم را بر عهده دارند خاطر نشان کرد: افراد هم از لباس مخصوص آن تاریخ و روزگار اسلام که یک ردای بلند و انواع سربندهای مختلف است، استفاده می کنند و سربازان یزید هم لباس هایی به رنگ قرمز بر تن دارند.
پایان پیام/
نظر شما