به گزارش خبرگزاری شبستان، این دور از گفت‌وگوها با حضور «ابوذر ابراهیمیترکمان»، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، آیت‌الله محمدعلی تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در امور جهان اسلام، حجج اسلام علی یونسی، مشاور رییس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی و پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، غلامرضا اعوانی، فیلسوف ایرانی، فتح الله مجتبائی، عضو فرهنگستان ادب فارسی و سیدیشهور رامیش وار بات، رییس سابق شورای تحقیقات فلسفی هند به همراه جمعی از اندیشمندان و اساتید آیین هندو در حوزه ریاست این سازمان برگزار شد.
تثبیت صلح جویی و عدالت خواهی با التزام به باورهای دینی ممکن است
رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سخنرانی خود در دومین دور گفت‌وگوهای دینی اسلام و هندوئیزم با موضوع «صلح و عدالت از دیدگاه اسلام و هندوئیزم» گفت: خرسندم که این فرصت بسیار مغتنم فراهم آمد که دور دوم گفت‌وگو با اندیشمندان هندی را در تهران و در محل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار کنیم. این سازمان و شورای روابط فرهنگی هند به دنبال توافقی که در سال ١٣٩٥ در تهران و در حضور رییس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر هند امضا کردند، پایه‌گذار گفت‌وگوهای دینی ارزشمندی بین اندیشمندان و رهبران مسلمان از ایران و آیین هندوئیزم از هندوستان شدند.
وی ادامه داد: اجلاس اول گفت‌وگوی دینی تحت عنوان «معنویت از دیدگاه اسلام و هندوئیزم» در سال ٢٠١٧ میلادی در دهلی‌نو انجام شد که بسیار موفقیت آمیز بود و شناخت خوبی را بین طرفین از یکدیگر ایجاد کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: انسان، عاشق کمال است اما در درون او خصلت‌هایی وجود دارد که او را در تشخیص کمال دچار اشتباه می‌کند. خصلت‌هایی چون خود برتر بینی و خواهش‌های نفسانی و شهوانی سبب می‌گردد تا نتواند کمال حقیقی را در یابد. وظیفه ادیان این است که این خصلت‌ها را کنترل کند تا مانع تشخیص حقیقت کمال را نداشته باشند.
ابراهیمیترکمان تأکید کرد: صلح و عدالت نیز از زمره همین کمالات است. انسان پاک و پایبند اخلاق به صورت طبیعی به عدالت و صلح گرایش دارد، از همین رو هیچ گاه در باره خود بی عدالتی و خشونت را نمی‌پذیرد اما به دلیل رشد رذیلت‌های اخلاقی، هاله‌ای بر دور عقل و خرد او به جا می‌آورد تا نتواند صلح و عدالت را برای دیگران به رسمیت بشناسد تا جایی که خودش از صلح و عدالت منتفع شود آن را خوب شمرده و اگر خودش از صلح و عدالت متضرر شود، آن را شر می‌پندارد.
وی در ادامه سخنانش، افزود: تثبیت صلح جویی و عدالت خواهی تنها با التزام به باورهای دینی و ارزش‌های انسانی ممکن است و توقف در ظواهر آموزههای دینی، پوسته‌ای را پدید می‌آورد که فاقد هسته است و جز هدایت انسان به سمت انجام مراسم و تشریفات دینی نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهار کرد: روشن است که دانش و دانستن فقط بخشی از راه رسیدن به کمال است نه تمام آن. به همین دلیل گاه در بین دانشمندان نیز که به حقیقت مسئله آگاهی دارد و عمل منتهی به کمال پدید نمی‌آید. امام علی (ع) می‌فرماید: چه بسیار عالمی که جهل او، او را به نابودی می‌کشاند و علم او، هیچ سودی برای او نخواهد داشت.
وی افزود: صلح و عدالت، کمال است و دستیابی به کمال نه تنها به علم و آگاهی نیاز دارد بلکه باید حرکت به سوی کمال انجام شودو امروز در کنار فقر دانشی نیست بلکه فقر حرکتی است، حرکت و جزء با التزام به عمل و علم و آگاهی ممکن نیست.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود، خاطرنشان کرد: بنده در این چند دقیقه کلیاتی در باب صلح و عدالت و رابطه آنها با یکدیگر و موانع و شرایط تحقق این دو مؤلفه و نیاز مهم جامعه بشری را ذکر کردم و مطمنا اساتید معزز، در مقالات خود به خوبی به تشریح موضوع خواهند پرداخت و نتایج ملموسی از این گفت‌وگوها حاصل خواهد شد.
گفت‌وگوی ادیان ضرورتی برای صلح و محبت جهانی است
آیت‌الله محمدعلی تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در امور جهان اسلام در سخنانی با تأکید بر پایان یافتن مخاصمه دو کشور هند و پاکستان در منطقه کشمیر، گفت: دین می‌تواند در خدمت صلح انسان‌ها قرار گیرد و امیدوارم بتوان با گفت‌وگوی بین ادیان مسیر صلح و محبت را در بین انسان‌ها و کشورها ایجاد کرد.
وی بیان کرد: این نشست در رابطه با اسلام و هندوئیزم و نظرات این دو گرایش در رابطه با صلح و عدالت است ولی من معتقد هستم با توجه به عصری در آن هستیم هر پژوهشگر با ایمانی به فطرت انسانی اعتقاد کامل دارد.
مشاور مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در امور جهان اسلام افزود: در حال حضر ما باید در مورد فطرت انسانی تمرکز داشته باشیم و با این فطرت الهی که مشترک تمام انسان‌ها و بخصوص ادیات است، صلح و محبت را در بین انسان‌ها بوجود بیاوریم.
آیت‌الله تسخیری در ادامه، اظهار کرد: معتقد هستم اگر علما و دانشمندان به سمت شناخت فطرت انسانی قدم برداند معنی عدالت بهتر شناخته خواهد شد و فطرت انسان‌ها را به ارزش‌ها هدایت خواهد یافت.
اسلام دین صلح است
ابهی کمار سینگ، رایزن فرهنگی کشور هند در ایران سخنران دیگر دومین دور گفت‌وگوهای دینی اسلام و هندوئیزم بود. وی با تاکید به اینکه اسلام دین صلح و به معنی عشق، همنوع‌دوستی و حسن نیت است؛ گفت: اگر به جهان نگاه کنیم به یک وحدت دست می‌یابیم و همه اجزاء در جای خود قرار دارد.
وی افزود: بنده به اینکه اسلام دین صلح است، اعتقاد دارم. اسلام به معنی عشق، همنوع‌دوستی و حسن نیت است.
رایزن فرهنگی کشور هند در ایران اظهار کرد: صلح، عدالت و برابری با هم در یک مسیر حرکت می‌کنند و ایده صلح در هندوئیزم یک نظریه اساسی است.
وی در ادامه سخنانش، تأکید کرد: مسئله نابرابری انسان‌ها با ورود اسلام در هند اصلاح شد و پیروان هندوئیزم و اسلام هر دو در صلح زندگی کرده‌اند.
اسلام مدافع صلح جهانی است
غلامرضا اعوانی، رییس سابق انجمن حکمت و فلسفه و استاد دانشگاه تهران در این اجلاس با تأکید بر اینکه اعتقاد به همه ادیان ابراهیمی در اسلام واجب است، گفت: اسلام همه مردم جهان را دعوت به پرستش خدای یگانه می‌کند و مدافع صلح جهانی است.
وی افزود: عدل به معنی قرار دادن هر چیزی در جای خود است و معنی دیگر آن این است که نباید به کسی ستم کرد.
اعوانی گفت: سنت خدا در جهان بیرون و درون ما ظاهر می‌شود. ادیان نیز ظهور سنت الهی هستند و این سنت به علم بر می‌گردد. عدالت، کمال حکمت است و اسلام به سوی صلح جهانی دعوت می‌کند، چون همه ادیان را باور دارد.
رییس سابق انجمن حکمت و فلسفه و استاد دانشگاه تهران، اعتقاد به همه ادیان ابراهیمی در اسلام را واجب خواند و ادامه داد: اسلام همه مردم جهان را دعوت به پرستش خدای یگانه می‌کند که هر دینی را شامل می‌شود که همگی به حکمت الهی بر می‌گردند. اسلام مدافع صلح جهانی است و ادیان را به حکمت الهی باز می‌گرداند.
صلح و عدالت برای هم و هر دو برای حق هستند
فتح‌‌الله مجتبایی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز عنوان کرد: تا زمانی که صلح در بین ما حاکم نباشد، در عالم خارج محقق نمی‌شود. ظلم‌ها در جوامع به دلیل این است که در داخل ما صلح وجود ندارد. در بین هندوها مفهوم صلح به معنی بی‌آزاری است.
وی افزود: آنها معتقد هستند که بزرگترین گناه آزار رساندن به گیاه، حیوان یا انسان است و این موضوع یک اصل اساسی به شمار می‌رود.
مجتبایی با بیان اینکه هندو یک دین توحیدی است که جلوه‌های مختلفی دارد، گفت: مفهوم دیگری از صلح که سابقه دیرینه در هند دارد، «درما» است که قانون ازلی حاکم در کل عالم است. صلح بدون قانون، صلح نیست. قانون بدون صلح هم معنی ندارد. صلح و عدالت برای هم و هر دو برای حق هستند.
حجت‌الاسلام حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در سخنرانی خود، بیان کرد: در حوزه حکمت اسلامی، مسئله عدالت بسیار مهم است و دارای بعد فردی و اجتماعی است. عدالت اجتماعی قبل از اینکه در جامعه محقق شود در فرد نیز، محقق می‌شود. اجرای بین حکمت و حقیقت با عدالت در رفتار عادلانه است که صلح برقرار می‌شود.
معتقدیم اشترکاتی بین اسلام و هندوئیزم وجود دارد
رامش چندرا سینها، رییس شورای تحقیقات فلسفه هند در دومین دور گفت‌وگوهای دینی اسلام و هندوئیزم گفت: امام خمینی(ره) بین مستضعفان و مستکبران تمایز قائل شد و خواهان آن بود که عدالت در معنای واقعی خود متجلی شود.
وی با بیان اینکه دین انسان را به خداوند نزدیک می‌کند چون دین کارکرد خلاقانه و نوآورانه دارد؛ افزود: تقرب به خداوند موضوعی است که پیامبران الهی به آن تأکید دارند. در همین راستا بشر نیز مشتاق نزدیک شدن به خداوند است. این موضوع در ادیان هندوستان به شکل «سن کراچا» مطرح است.
رییس شورای تحقیقات فلسفه هند در توضیح این عبارت، تأکید کرد: اتحاد با خداوند در این عبارت معنی پیدا می‌کند. انسان از این طریق به یک ارتقای معنوی دست می‌یابد و به خدا نزدیکتر می‌شود. آنچه از ادیان ابراهیمی درک می‌شود، این است که انسان نمی‌تواند با خداوند یکی شود. اقبال لاهوری در این باره مطرح کرده است که وحدت وجود با خداوند قابل ایجاد نیست.
وی همچنین، گفت: بنا به گفته اقبال، انسان خدا نیست و از خدا هم جدا نیست. در مکتب هندوئیزم، یک خدا در تمام روح‌ها و تمام هستی وجود دارد. تفاوت و تبعیض در این مکتب مجاز نیست. عدالت در برابری طبقات پایین و متوسط جامعه با دیگر طبقات باید ایجاد شود و این افراد در مرکز جوامع قرار بگیرند.
رییس شورای تحقیقات فلسفه هند درباره همبستگی اسلامی از منظر امام خمینی(ره) گفت: ایشان از برابری همه انسان‌ها و مستضعفان سخن گفته است و تأکید دارد که مستضعفان جهان باید در برابر قدرت‌های جهان بپا خیزند. امام خمینی(ره) بین مستضعفان و مستکبران تمایز قائل شد و خواهان آن بود که عدالت در معنای واقعی خود متجلی شود.
رامش چندرا سینها تأکید کرد: در هندوئیزم نیز از افرادی که مورد تبعیض قرار گرفته‌اند، یاد شده است که باید ساختارشکنی کنند و تبعیض بین یک بشر با بشر دیگر و یک جامعه با جامعه دیگر وجود نداشته باشد.
رییس شورای تحقیقات فلسفه هند همچنین، گفت: عدالت، بالا کشیدن طبقات مستضعف و قرار دادن آنها در مرکز جوامع است، به گونه‌ای که برای این کار باید ساختارشکنی نظام ارزشی پدید آید. روح سخن امام خمینی(ره) این بود که عدالت در بهسازی طبقات پایین جامعه است. اقشار هر طبقه باید دوباره ساخته شوند. عدالت در بازسازی جامعه پدیدار می‌شود و طبقات پایین در مرکز قرار می‌گیرند.
وی خاطرنشان کرد: با ساختارشکنی می‌توان نظام ارزشی جدیدی را خلق کرد. ما باید به کرامت تفاوت‌ها احترام بگذاریم. در همین راستا هویت دینی قرآن را نمی‌توان از دست داد. ما اعتقاد داریم اشترکاتی بین اسلام و هندوئیزم وجود دارد.
همچنین بنابر اعلام این خبر، هیأت هفت نفره اساتید هندوئیزم در طول اقامت خود در جمهوری اسلامی ایران و در حاشیه برنامه اصلی از چندین مرکز علمی فرهنگی کشورمان بازدید و با تنی چند از اساتید کشورمان دیدار و گفت‌وگو خواهند داشت.
نظر شما