محمدعلی مجاهدی متخلص به پروانه در گفتگو با شبستان در قم،افزود: شعر علوی از کهن ترین انواع شعر ولایی در قلمرو شعر آیینی است و قدمتی هزار و صد ساله دارد.
شاعر پیشکسوت شعر آیینی کشور با بیان این که غالب افراد از پیشینه شعر علوی بی اطلاع هستند، خاطرنشان کرد: از کسایی مروزی به عنوان اولین چهره سرشناس شعر علوی یاد می شود و در پیشینه مکتوب شعر علوی آثارش ثبت و ضبط است.
این محقق اظهار داشت: از کسایی مروزی که متولد 341 هجری قمری است به این دلیل به عنوان شاعر شیعی مطرح در عرصه شعر علوی یاد می شود که در سده های پیش از او وجود حکام و کارگزاران شیعه ستیز در جای جای ایران که از طرف خلفای عباسی اداره می شدند فضایی پر از التهاب و خفقان را برای دوست داران و مریدان اهل بیت علیهم السلام ایجاد کرده بود.
وی افزود: با توجه به این که در زمان پیش از کسایی مروزی یکی از مسائلی که در دستور کار کارگزاران خلفای عباسی قرار داشت برخورد با فرهنگ ولایت و شکنجه دوستداران اهل بیت علیهم السلام بود مسلما در چنین محیطی شاعران شیعی مجبور به حفظ مقداری از آثار خود بودند و در غیر این صورت باید آثارشان را معدوم می کردند.
این نویسنده اضافه کرد: شرایط آن زمان تا حدی ملتهب بود که حتی اگر شاعری آثار خود را در زوایای پنهان و دور از چشم جاسوسان حکومتی پنهان نگاه می داشت، وصیت می کرد آن آثار را به همراه او دفن کنند تا بعد از مرگ او کشف نشود تا خانواده و اقوام او را مورد آزار و اذیت قرار نگیرند.
مجاهدی با بیان این که این شرایط اسفبار تا پایان نیمه اول سده چهارم هجری ادامه داشت، عنوان کرد: معز الدوله احمد ابن بویه دیلمی که از دوستداران اهل بیت بود، پس از تسلط بر قسمت چشمگیری از عراق عرب و نواحی جنوبی، شرق و غرب ایران موفق به نابودی حاکمان شیعه ستیز شد.
وی در ادامه بیان کرد: معزالدوله احمد این بویه دیلمی پس از این پیروزی بزرگ به تمام حکام و کارگزاران خود در ایران و عراق دستور می دهد مراسم عزای عاشورا احیا و برای شهدای کربلا در ملا عام با حضور زنان و مردان عزاداری اقامه شود.
مجاهدی افزود: با این اقدام معزالدوله بویه دیلمی هراس مردم از حکومتیان شکسته و دو منشور ماندگار از او به جای ماند که یکی حضور شاعران ولایی و شیعی در عرصه و دیگری تشکیل تدریجی گروهی از شیفتگان مکتب اهل بیت علیهم السلام تحت عنوان مناقبیان بود.
پدر شعر آیینی کشور با بیان این که مناقبیان رسالت خود را در این می دیدند که به شیوه شاهنامه خوانی و نقالی در تکایا، حسینیه ها و معابر عمومی فضائل پیامبر(ص) و اهل بیت علیهم السلام را ترویج کنند، اضافه کرد: از دیگر فعالیت های قابل توجه مناقبیان مقابله با کسانی بود که 10 سال در جای جای ایران از منقبت خلفای عباسی و راشدین دم می زدند و به فضائلیان معروف و جیره خوار حکومت جابر زمان خود بودند.
مجاهدی تصریح کرد: فضائلیان ماموریت داشتند داستان های جعلی و غیر جعلی را در منقبت حکام غاصب زمان خود نشر دهند که با ورود مناقبیان به عرصه آنها از چهره تاریخ محو شدند.
وی تاکید کرد: امروز مداحان اهل بیت علیهم السلام بر سر سفره ای نشسته اند که هزار سال پیش شیعیان جان بر کف و با خلاص متولی آن بودند و باید قدر این نعمت بزرگ را دانست و قدر شناسی کرد.
مجاهدی گفت: نباید با گفتن مطالب واحی و غیر مستند در مناقب و مدح اهل بیت (ع) انحراف ایجاد کنیم و باید از اشعار حماسی، عرفانی و مکتبی از فرهنگ ولایت و فرهنگ گرانسنگ عاشورا استفاده کنیم.
وی با بیان این که قرائت ماتمی و مصائب اهل بیت (ع) امری لازم و مورد تایید است، خاطر نشان کرد: با این حال نباید تمامی مطالبی که گفته می شود را به قرائت ماتمی معطوف کرد.
دبیر کنگره سراسری ادبیات غدیر ابراز داشت: گاهی اوقات شاهد این هستیم که انقدر از اسارت اهل بیت علیهم السلام سخن گفته می شود که شاهد خواهش و گریه آل الله و زاری آن ها برای یک جرعه آب یا... که این کذب محض است و بیان این مطالب ظلم به اهل بیت (ع) است.
وی یادآور شد: با وجود این همه قله های سر به فلک کشیده در مناقب اهل بیت(ع) نباید فقط بر قرائت ماتمی تمرکز کرد و با دامن زدن به خرافه و وهن شان و منزلت اهل بیت عصمت و طهارت را خدشه دار کرد.
مجاهدی بااشاره به سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با جامعه مداحان و شعرا بیان داشت: احیای مقوله های مرتبط با شعر آیینی از جمله ادب توصیفی، ادب عرفانی و معرفت، مقولات اخلاقی، خود سازی، تهذیب که انسان را به آگاهی و رهایی از نفس حیوانی می رساند از نکات مهمی است که باید قابل توجه قرار گیرد.
وی با تاکید بر این که شعر ولایی تنها به شعر ماتمی و مناقبی محدود نیست، اظهار داشت: یک پنجم از قلمرو وسیع شعر آیینی به شعر ولایی اختصاص دارد و شعر نبوی، علوی، فاطمی، عاشورایی، موسوی، رضوی، مهدوی و شعر بقیع زیر مجموعه شعر ولایی هستند.
دبیر کنگره سراسری ادبیات غدیر در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که توجه و تکریم متولیان فرهنگی کشور نسبت به شعرای آیینی در سال های اخیر موجب شده است روز به روز شاهد بروز استعداد های جدید و ارائه آثار بدیع، دلنشین و رنگین زیادی در عرصه شعر آیینی باشیم، ابراز داشت: آینده روشنی را برای شعر آیینی کشور متصور هستیم.
وی در ادامه عنوان کرد: با عنایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و همکاری مسئولین استانی و با تاسیس دبیر خانه شعر آیینی در شهر قم شاهد روند رو به رشد ادبیات دینی هستیم که امیدواریم با جلوگیری از موازی کاری در نهاد های دیگری از جمله سازمان تبلیغات اسلامی این روند ادامه پیدا کند.
مجاهدی در پایان ضمن تقدیر از زحمات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیر کل و معاونت اداره فرهنگ وارشاد اسلامی استان قم بیان داشت: امیدواریم با همدلی مسئولین نقاط ضعف برطرف و مرتفع شود.
پایان پیام/
نظر شما