به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، اطلاع از فلسفه حج و رعایت الزامات فرهنگی آن، این روزها که در آستانه ذی الحجه قرار گرفته ایم ضرورت دارد، از این رو، با حجت الاسلام «حسن عامری»، استاد حوزه علمیه قم گفت و گویی انجام داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:
با توجه به فرا رسیدن ایام حج و اعزام زائران خانه خدا به این سفر معنوی، چه بایدها و نبایدها و الزمات فرهنگی باید مورد توجه حجاج خانه خدا قرار بگیرد؟
همایش جهانی حج یعنی حرکت توده های مردم و حرکت اجتماعی مسلمانان در زمان خاصی به یک نقطه از جهان که همه ساله رخ می دهد. لذا مسلمانان که به حج مشرف می شوند باید با الزامات معنوی، فرهنگی، اخلاقی، اقتصادی، اعتقادی، سیاسی حج آشنا شوند، تا این حرکت جهانی به درستی انجام شود.
همان گونه که اقامه نماز جماعت، نماز جمعه و عید عاملی برای وحدت است، حج نیز نه تنها فریضه عبادی بلکه عاملی برای دستیابی به وحدت و اتحاد میان امت های اسلامی است. به تعبیری حج یک مکتب، مدرسه و مناسک است که اجرای فرهنگ و الزامات آن زمینه ساز انسان سازی و موجب می شود که حاجی که به حج می رود، حاجی بماند. همانند تعبیری که می گوید: «خوشا آنان که دائم در نمازند» یعنی کسانی که به حج مشرف می شوند، باید احوالتشان تحت تاثیر حجی که رفتند، باشد.
فردی که برای زیارت خانه خدا مشرف می شود، باید استطاعت مالی، جسمی، امنیتی، مدیریتی داشته باشد، به دلیل آنکه حج کار جمعی است و زائرین ملزم به رعایت احکام و مقررات آن هستند، آغاز و انجام هر مناسک و برنامه خاص باید در زمان خود با رعایت احکام خاص آن باشد.
رعایت چه اصولی در برخورد با برادران دینی دیگر کشورها حج را بستر تحقق وحدت می کند؟
مهم ترین موضوعی که باید توسط حجاج مورد توجه قرار گیرد، این است که در سرزمین وحی نمونه بارز یک مسلمان شیعه باشند. یک شیعه انقلابی در سرزمین وحی باید با آداب برخورد با مخالفان و معاندان آشنا باشد زیرا که کنگره عظیم حج، همایشی است که از سراسر دنیا در آنجا حضور می یابند. بنابراین در مواجهه با دیگر مسلمانان و اهل تسنن باید برخوردی همراه با احترام و عطوفت داشته باشند. بسیاری از اهل سنت به شیعیان و اهل بیت(ع) علاقه مند هستند.
اگرچه برخی از آنها تحت تاثیر سلفی ها و وهابیت قرار دارند، اما حجاج ایرانی باید با آنها برخوردی شایسته و همراه با حفظ کرامات انسانی داشته باشند، به طوری که مجهز به اخلاق و آراستگی اسلامی و علمی برای پاسخگویی به شبهاتی که ایجاد می شود، باشند. جدا از مذهبی که دارند، این مهم را باید مورد توجه قرار دهند که حج مراسمی برای ایجاد همبستگی و اخوت میان امت های اسلامی است.
بانوانی که مشرف به حج می شوند، موظف به رعایت چه الزمااتی هستند؟
زن شیعی ایرانی باید در سرزمین وحی نمادی از حیا و عفاف باشد، حتی اگر در کشور خود خطایی از او سر می زند، در آن سرزمین باید به حجاب مقید بوده و رفتار و آداب اسلامی همراه با حجب و حیا داشته باشد.
در برخی مواقع دیده می شود که برخی از حجاج به جای عبادت و استفاده حداکثری معنوی از فضای موسم حج، وقت خود را صرف خرید در بازارها می کنند، در مقابل این آسیب فرهنگی حج با آن روبرو هستیم، رعایت چه مواردی در این زمینه ضرورت دارد؟
موضوع مهمی که باید حجاج نسبت به آن پرهیز داشته باشند، موضوع بازار گردی ها است، در برخی مواقع دیده می شود، در زمان نماز در حالی که همه مسلمانان برای انجام فریضه نماز جماعت اول وقت آمده می شوند، بسیاری از زائرین ایرانی در بازارها مشغول خرید هستند، الزام فرهنگی است که برای کم کردن مانع تراشی های کشور میزبان بویژه وهابیت نسبت به فریضه نماز اول وقت اهتمام داشته باشند.
از طرفی حجاج باید نسبت به تولید ملی کشورشان اهمیت دهند و در شرایط تحریمی که کشورمان قرار دارد، وقت بسیاری را در بازار برای خرید سوغات صرف نکنند. با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر اقتصاد مقاومتی، ضرروتی ندارد که در سرزمین وحی اقدام به خرید کالای کشورهای غربی و یا بی کیفیت کنند، در حالی که نوع مرغوب آن در کشورمان وجود دارد.
با توجه به تفاوت های اندک مذهبی، برای پرهیز از بروز اختلاف و بهانه تراشی های وهابیت، رعایت چه الزماتی در ایام حج ضرورت دارد؟
قرائت دعای دسته جمعی در مدینه النبی(ص) و برائت جویی از مشرکین اقدامی است که در چند سال گذشته از سوی کشور میزبان از انجام آن جلوگیری می شود، اگرچه برائت از دشمنان امروز دنیای اسلام موضوعی است که باید در حج مورد توجه امت اسلامی باشد، ولی به دلیل ممانعت کشور میزبان، حجاج به ناچار ممنوع از انجام آن هستند، بنابر این، با رعایت این الزامات از سوی حجاج بیت الله الحرام به دلیل بهانه هایی که می آورند همچون حفظ امنیت و جلوگیری از بی نظمی، کشور میزبان هم باید از برخی تندروی ها جلوگیری کند، تا حجاج در آرامش کامل مناسک حج را به جا آورند.
اصلی ترین دستاورد و رهاورد حج برای حجاج که نباید از آن غفلت کنند، چیست؟
یکی از دستاوردها حج برای زائران خانه خدا، کسب معرفت و شناخت نسبت به امام زمان(عج) است. فردی که زائر بیت الله الحرام می شود، وقتی از سفر حج برگشت باید اعمال و رفتارش نسبت به قبل متفاوت باشد، به این معنا که از عملی نادرست و خطایی که در گذشته انجام می داد، بعد از حج دوری گزیند، در این صورت است که حجش مورد قبول درگاه حق است.
تلاش برای فقرزدایی و دستگیری از نیازمندان یکی از الزامات فرهنگی حج است. حجاج باید نسبت به توجه و رسیدگی به وضعیت تنگدستان اهتمام داشته باشند و همان گونه که در حج قربانی کرده و گوشت آن را به نیازمندان می بخشند، بعد از سفر حج هم کمک به سائلان را مورد توجه قرار دهند. حج فرصت طلایی برای جامعه اسلامی در گستره جهانی است، بنابراین حجاج باید تلاش کنند این سفر، سفری پر از برکت برایشان باشد.
نظر شما