«امان‌الله قرائی مقدم» در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، در مورد مشکلات اخلاقی و فرهنگی که در جامعه بر اثر استفاده نادرست از فضای مجازی ایجاد می‌شود، اظهار کرد: ماجرا این است که ما هنوز فرهنگ استفاده از فضای مجازی را به درستی در جامعه جا نینداخته‌ایم و انتظار داریم با این کاستی موجود آب از آب تکان نخورد در حالی که هر چیزی نیازمند فرهنگ‌سازی است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در جامعه شناسی و مردم شناسی یک تئوری به نام «کالچرال لگ» یا همان «تحول فرهنگی» وجود دارد، این تحول فرهنگی خود نیازمند مقدماتی است. باید توجه داشته باشیم که فرهنگ دو قسمت است و از دانش و آگاهی تشکیل شده و فهم و فراست معنای آن اهمیتی والا دارد.
وی تصریح کرد: تاکنون 250 تعریف از فرهنگ ارائه شده است، ما به طور کلی فرهنگ را به دو قسمت مادی و معنوی تقسیم می کنیم، فرهنگ آن چیزی است که از خود ما برخاسته، برای مثال قالی که برخاسته از تار و پود فرهنگ و آداب رسوم ایرانی است اما آنچه که به ما وارد شده، تمدن را شکل می دهد مثل تلفن همراه، ابزار الکترونیکی و انواع و اقسام مثال‌هایی از این دست؛ حال اگر میان این دو یعنی فرهنگ و تمدن دو خط مورب بالارونده بگذاریم و نوک آن فلش را دایره‌ای رسم کنیم و آن را نماد فرهنگ مادی یا همان تکنولوژی بگیریم، این فرهنگ را می توانیم زود تغییر بدهیم یا بخریم، در این چنین فرهنگی همه چیز را با سرعت می توان تعییر داد اما فرهنگ استفاده از آن را فرهنگ معنوی می نامیم که همان درست به کار بردن وسایل است و این فرهنگ در همه دنیا سرعتی پایین تر نسبت به فرهنگ مادی دارد.
قرائی مقدم تاکید کرد: در فرهنگ مادی همه چیز در دسترس است، چون مساله مادیت مطرح شده، هر کسی که توانش را دارد می تواند پورشه بخرد و سوار شود اما آیا فرهنگ استفاده از آن را می داند؟ یا مثال دیگر آرایش و پیرایش در جامعه است، مثلا دختری که در شهر و در خانواده ای متمول متولد شده است و سال‌هاست که به درستی می داند که چه آرایشی برای کدام مجلس مناسب است، در مقابل او دختری که در روستا متولد شده و بعد از سال‌ها بدون هیچ آموزشی تصمیم می گیرد که خود را آرایش کند و بعضا ممکن است موفق نشود و ملقمه‌ای از انواع رنگ‌ها را روی صورتش نقاشی کند و تصور کند که زیبا شده است. اشکال از او نیست چون فرهنگ استفاده درست را نمی داند اما کسی که در آن فرهنگ بوده و می داند که چه خبر است و به قول معروف چی به چی است دارای فرهنگ معنوی آن جنس مادی است.
این پژوهشگر جامعه شناسی در ادامه گفت: در اینجا است که ما با واپس ماندگی فرهنگی مواجه می شویم، فرهنگ معنوی بسیار اهمیت دارد و در این میان هر جامعه‌ای که زودتر از سایرین به فرهنگ مادی رسیده باشد طبیعتا روال رشد فرهنگ معنوی در آن جامعه سریع‌تر بوده است.
وی ادامه داد: در این میان ممکن است افرادی هم جذب فرهنگ نادرست شوند، برای مثال در شبکه های اجتماعی کم نیستند افرادی که بی دلیل برای خود شهرتی رقم زده اند، بی دلیل به این معنا که بدون هیچ هنری و صرفا با جذب فالوئر (دبنال کننده) خود را مطرح کرده و لودگی می کنند و در این میان انواع و اقسام افراد هم در صفحات آنان عضو هستند.
قرائی مقدم ابراز کرد: در این مورد باید گفت: دلیل نمی شود اگر کسی ظاهر زندگی مرفهی دارد حتما فرهنگ داشته باشد، چه بسا در میان دنبال‌کنندگان صفحه آن شخص افرادی از این دست هم پیدا شوند، مهم این است که فرد شخصیت خود را به واسطه اشیاء کسب نکند. آنچه که در جامعه ما اکنون به چشم می خورد همین مساله است که صرفا جلوه ظاهری اهمیت یافته است نه اخلاق واقعی هرچند که جلوه های ظاهری زودگذر هستند.
وی در ادامه به مساله سرک کشیدن افراد به زندگی یکدیگر از طریق فضای مجازی اشاره کرد و گفت: نوع رفتار و آن محیطی که افراد در آن تربیت شده اند سبب می شود که در محیط های گوناگون رفتار متفاوتی نسبت به یکدیگر داشته باشند، البته که در استفاده از فضای مجازی افراد باید احتیاط کنند و بالاخره تصاویر شخصی و خانوادگی خود را به اشتراک نگذارند اما اگر در این میان اتفاقی هم افتاد اول باید خود را مسئول بدانند. فارغ از آن حتی اگر کسی این اشتباه را کرده باشد و در این فضا مسایل شخصی خود را به اشتراک کاربران بگذارد، افراد نباید به خود اجازه دهند که به زندگی او سرک بکشند یا آبرویش را حراج کنند، این مورد نیز به مساله فرهنگ معنوی باز می گردد که متاسفانه از آن بهره چندانی نبرده ایم.
نظر شما