خبرگزاری شبستان - رشت، نوشین کریمی؛ حصیربافی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی و شاید کهن‌ترین آنهاست. در گیلان بافت انواع زیرانداز، سبد، کلاه و... از حصیر متداول است. مواد اولیه حصیربافی عموما گیاه خودرو و طبیعی «لی»(گالی) است که در اطراف مرداب‌ها و مناطق باتلاقی نزدیک به دریا رشد می‌کند و به وفور و بدون هزینه قابل دسترس است.
در گیلان از دو نوع الیاف گیاهی "لی" و "سوف" برای بافت استفاده می‌شود.
امروزه بافت حصیر در بندرانزلی و خمام رایج است. باخبر شدم که قرار است برای اولین بار جشنواره «لی» در روستای تسیه گیلان برگزار شود، آنهم به همت بانوان زحمتکش از خطه خمام.
این روستا یک روستای تخصصی حصیربافی در گیلان است و هر هفته یک کامیون طناب از آنجا خارج می‌شود که می‌توان گفت سالی چندین میلیون متر طناب در روستا بافته می‌شود و در واقع به نوعی پایگاه اصلی این کار بشمار می‌آید.
تمام طناب حصیری‌هایی که در هر کجا می‌بینید از خروجی همین روستا است.
بنابراین جای بسی امیدواری است که این جشنواره بتواند مقدمه‌ای برای جلوگیری از خام‌فروشی باشد و در کلام مشخص‌تر اینکه یکی از اهداف این جشنواره می‌تواند معرفی پتانسیل‌های تبدیل مواد اولیه خام به محصولات کاربردی با ارزش افزوده بالا مثل صنعت مبل‌سازی و صنعت آشپزخانه و ... باشد.
جشنواره لی می‌خواهد با معرفی به نسل جوان و آنهایی که توانایی ایجاد کسب و کار دارند فضا را برای سرمایه‌گذاری و ایجاد درآمد پایدار برای یک تعداد خاص هموار کند و از طرفی نیز درآمد پایدار غیرمستقیم برای تولیدکنندگان آن باشد که از مواد اولیه‌اش استفاده می‌کنند.
در همین راستا «معصومه پورحسین» که از برگزاری جشنواره «لی» خبر داد به خبرنگار شبستان گفت: «لی» ماده اولیه حصربافی است که این جشنواره برای اولین بار با همکاری شورای اسلامی دهیاری و صندوق اعتبارات بانوان روستای تسیه برگزار می‌شود.
وی که یکی از اعضای موسس صندوق اعتباری بانوان این روستا نیز است، گفت: تلاش اعضای صندوق کارآفرین امید که با حضور ۳۲ نفر تشکیل شده این است که بتوانیم به معرفی توانمندی زنان و خوداشتغالی بانوان روستایی کمک کنیم.
پورحسین با اشاره به اینکه با دو نفر از همکارانم در حال آماده‌سازی کارهای جشنواره و نمایشگاه هستیم، گفت: زمان برگزاری این جشنواره را ساعت ۱۷ الی ۲۱ روز ( پنج‌شنبه، ۲۰ تیر) اعلام کرده‌ایم و در آن نمایشگاهی با ۲۰ غرفه برای بانوانی که عضو صندوق کارآفرین هستند، در نظر گرفته‌ایم تا با هنرهای مختلف محلی و صنایع دستی محصولات خودشان را به معرض دید عموم بگذارند.
پورحسین تصریح کرد: کار اصلی ما صنایع دستی است و در این نمایشگاه چهار نفر حصیربافیم و بقیه غرفه‌ها را به هنرهای دیگر مثل نان محلی، غذای محلی و غیره اختصاص داده‌ایم.
وی با اشاره به اینکه «لی» از دیرباز از کاربردی‌ترین وسایل برای تولید حصیر و صنایع دستی بوده که توسط اجداد ما نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت، بیان کرد: کار بافندگی را از چهار سالگی و در کنار خانواده آغاز کردم و اکنون در کنار بافندگی حصیر، به علاقه‌مندان آموزش هم می‌دهم تا این هنر همچنان باقی بماند.
پورحسین اضافه کرد: همچنین هزار و ۳۰۰ نفر زیر مجموعه صندوق هستند که از آن ها محصولاتشان را خریداری کرده و بعد به شهرهای مختلف داخل و خارج از استان همچون تهران عرضه می‌کنم.
وی اذعان کرد: «لی» گیاهی باتلاقی است که اغلب خانواده‌ها به همراه فرزندانشان در فصل گرم تابستان آنها را از باتلاق ها می‌کنند و با پهن کردن در زیر آفتاب داغ، خشک می‌کنند تا در زمستان نیز حصیربافان بتوانند به کار خود ادامه دهند.
پورحسین گفت: هر فردی حداقل باید هزار و ۲۰۰ تا هزار و ۳۰۰ دسته لی داشته باشد تا بتواند شش ماه کار کند که این میزان مواد اولیه نزدیک چهار میلیون برایش هزینه دارد.
وی خاطر نشان کرد: لی بیشتر به رنگ طبیعی عرضه می‌شود و آنرا شبیه طناب بافت شده که معمولا ۱۰۰ متری است، خریداری می‌کنیم.
پورحسین با بیان اینکه امیدواریم سازمان صنایع دستی و میراث فرهنگی حمایت شایسته‌تری از کارهای ما داشته باشند، افزود: از سوی سازمان یک سری وام به این بانوان داده می‌شود که خیلی‌ها بخاطر نداشتن ضامن نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند و مشکلات مالی باعث می‌شود که هنرمند از ادامه فعالیتش بازبماند.
در ادامه با «محسن جهاندیده» گفتگو کردم، که وی با ابراز خرسندی از برگزاری چنین جشنواره‌ای اذعان کرد: در این جشنواره که به صورت خودجوش و با همت صندوق کارآفرینی زنان برگزار می‌شود، شرکت‌کنندگان به‌نوعی تولید کننده بخشی از محصولات صنایع دستی حصیری به نام طناب حصیری و به اصطلاح گیلکی ویریس هستند تا بتوانند محصول و کارکرد خودشان را به عموم معرفی کنند.
این کارآفرین و حصیرباف صاحب‌نام گیلانی که خود صاحب سبک در این هنر است، اظهار کرد: حجم بسیار بالایی از زنان زحمتکش روستای تسیه به‌عنوان تولیدکنندگان طناب حصیری مشغول به فعالیت هستند.
وی افزود: این بسیار خوب است که جمعیت بالایی از یک روستا توانسته روی یک محصول که بخشی از محصولات صنایع دستی است، متمرکز باشد و از این طریق امرار و معاش کنند.
جهاندیده با بیان اینکه خوشبختانه به دو دلیل کاهش قاچاق بخاطر افزایش نرخ ارز و حذف واردات که تقریبا از بهمن سال گذشته اعلام شده بازارهای صنایع دستی رونق گرفته، گفت: این مصونیت از طرف صنایع دستی موجب شده تا بازار حصیر رونق خوبی پیدا کند.
وی با اشاره به اینکه اکنون همه کالای چینی حصیر موجود در بازار ته‌مانده انبارهاست، گفت: عدم واردات و کاهش قاچاق، خلاء در بازار داخلی ایجاد کرد و باعث رونق بازار محصولات صنایع دستی داخلی شده است.
جهاندیده با بیان اینکه طناب حصیری که البته به عنوان (کنف ترک) در بازار فروش می‌رود، شاید در نگاه اول فقط یک طناب ساده به نظر بیایید، افزود: اما از جمله کاربردهای طناب حصیری در تولید محصولات صنایع دستی استفاده به‌عنوان کاور در صنعت مبلمان، صنعت آشپزخانه و صنعت جعبه‌سازی است و ارزش افزوده بالایی دارد که بزرگ‌ترین کارگاهش در منطقه حصیرخیز استان گیلان، روستای تسیه است.
گفتنی است، روستایی زیبا و دیدنی تسیه یکی از روستاهای بخش خمام است که برای رسیدن به این روستا در میدان بزرگ کمربندی خمام بین جاده خشکبیجار و جاده انزلی جاده فرعی دیگری هست که با رفتن حدود ۶کیلومتر از این جاده به روستای دیدنی تسیه خواهید رسید. بالای نیمی از جمعیت روستای تسیه و بخصوص زنان این روستا محصول طناب حصیری را در اندازه‌های یکصد متری تولید و به معرض فروش می‌گذارند.
نظر شما