خبرگزاری شبستان، گروه سیاست خارجی – پریسا رهنما: حاشیه های سفر نخست وزیر ژاپن به ایران بسیار زیاد و نکات جالبی برای رسانه ها به همراه داشت اما در این میان یکی از دیپلمات های با سابقه ایران دیداری خصوص با وزیر خارجه ژاپن در تهران داشت. این دیدار از نظر دیپلماتیک در ایران اقدامی نو تلقی می شود و از این رو مورد توجه خبرگزاری شبستان قرار گرفت. به همین دلیل به سراغ «سید صباح زنگنه» دیپلمات مجرب کشورمان که با وزیر خارجه ژاپن دیدار داشته رفته ایم تا هم جزئیات و علت آن دیدار را جستجو شویم و هم تحلیل او را در خصوص روابط ایران و ژاپن داشته باشیم. مشروح این مصاحبه را در زیر می خوانید:
سوال: بهانه دیدار خصوصی شما با وزیر خارجه ژاپن در تهران چه بود؟
من چندی پیش در یک سری مذاکرات به عنوان «تِرَک 2» مشارکت کرده بودم که در آن نمایندگان کشورهای منطقه نیز حضور داشتند. میزبانی این کنفرانس ژاپن بود. به منظور تشکر از اینجانب برای حضور در آن اجلاس و شنیدن تحلیل های هم دیگر وزیر ژاپن بنده را دعوت کردند که جلسه ای داشته باشیم و من هم پذیرفتم.
سوال: محور گفت و گوهایتان با این مقام ژاپنی در این دیدار مربوط به چه مسائلی بود؟
در این دیدار مروری بر مسائل منطقه داشتیم و به جزئیات روابط دو جانبه میان تهران و توکیو و راه هایی برای توسعه آن پرداختیم. من از این فرصت نیز استفاده کردم و پیشنهاد دادم که بین دانشگاه های دو کشور و مراکز مطالعاتی هم گفت و گوهایی راه اندازی شود تا در ابعاد فرهنگی اقتصادی و اجتماعی نیز ایرانی ها در ساختارهای جزئی تر به هم نزدیکتر شوند.
سوال: برگزاری چنین جلسه ای در ایران متفاوت بوده است. علت استقبال ویژه ژاپنی ها از شما چه بود؟
آن ها تحلیل ها و نوشته های بنده را پیگیر هستند و مرتب در رسانه های مختلف مصاحبه های من را می بینند . روزهای گذشته نفر دوم سفارت ژاپن در تهران به صورت دقیق به من یادآور شد که این هفته سه مقاله در رسانه ها داشته اید و ما آن را مطالعه کردیم.
سوال: در این دیدار آیا به بحث میانجی گری ژاپن بین ایران و آمریکا اشاره ای داشتید؟
خیر. در این مورد بحثی نداشتیم زیرا در این خصوص با بقیه مقامات بحث شده بود و ضرورتی نداشت در این سطح دیدار به آن پرداخته شود.
سوال: سفر نخست وزیر ژاپن به ایران تنها در خصوص میانجی گری بود یا می تواند در روابط دو کشور هم تاثیر داشته باشد؟
ژاپن رئیس گروه جی 20 خواهد بود بنابراین نیاز دارد در مسائل منطقه ای و بحران های مهم جهانی مطالعه و ارزیابی داشته باشد و احیانا پیگیری این مسائل یک نقشی برای خودش تعریف کند. با توجه به احتیاط آمیز بودن سیاست ژاپن در اتخاذ مواضع روشن و تند سیاسی له یا علیه کشورها، این سفر به توکیو هم ظرفیت خاصی می بخشد که می تواند از آن در بحران های بین المللی استفاده کند. به خصوص مناطقی که به منافع ملی ژاپن هم ممکن است لطمه بزند که یکی از این ها بحرانی است که در منطقه خلیج فارس توسط آمریکا پدید آمد. به منافع ژاپن هم لطمه می زند. این سفر برای فرار از آن لطمه ها موثر خواهد بود.
سوال: در خصوص روابط اقتصادی میان تهران و توکیو آیا «آبه شینزوا» می تواند نقش مثبتی ایفا کند یا هنوز ژاپن در این مورد تسلیم اوامر آمریکا خواهد بود؟
ژاپن متحد آمریکاست و بیش از 20 پایگاه آمریکایی در خاک خود دارد. این کشور هنوز از فضای بعد از جنگ هایی که اتفاق افتاده خارج نشده است. گرچه اقتصاد آن اقتصاد سوم جهان است قدرت بالایی به آن می بخشد اما چگونگی برقراری ارتباط منطقه ای و مسائل سیاسی و این قدرت اقتصادی بالا به فضا سازی و ورود تدریجی به این مسائل نیاز دارد.
در ژاپن این بحث وجود دارد که از عقیده قبلی که عدم ورود به فضای نظامی گری است بهره گرفته شود و افرادی هستند که دعوت می کنند از فضای دکترین فعلی خارج شوند و هم در ساخت تسلیحات و هم در مناطق بحرانی حضور داشته باشند. در کنار آن ژاپن رفت و آمدهای نظامی در دریای چین داشته و به استفاده از قدرت نظامی آمریکا برای کنترل چین نیاز دارد.
اینکه چه زمانی ژاپن می تواند از این وضعیت خارج شود و به یک وضعیت با ثبات و با تامین امنیت برسد ساز و کارهای متعددی لازم دارد و زمان زیادی نیاز دارد. اینکه آیا ژاپن نقشی در پروژه چابهار ایران ایفا کند و چه زمانی در این خصوص تصمیم بگیرد این ها مسائلی هستند هنوز مشخص نیست. هر تصمیمی بگیرد با منافع اقتصادی ایران می تواند همساز باشد یا این منافع را دچار مشکل کند./
نظر شما