به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به صنایعی گفته می‌شود که به فرآوری و عمل‌آوری محصولات نباتی و حیوانی از جمله زراعی، باغی، شیلاتی، دام و طیور، جنگل و مرتع می‌پردازد و در تعریف فرآوری آمده که دربرگیرنده، تغییرات فیزیکی، شیمیایی، ارگانولپتیکی، نگهداری، بسته‌بندی و توزیع است.
ایجاد صنایع تبدیلی یکی از سودمندترین ارتباطات بین دو بخش صنعت و کشاورزی است. این صنایع باعث کاهش میزان بیکاری‌های دائمی و فصلی در مناطق روستایی می‌شود. همچنین زمینه مناسب برای توسعه بخش کشاورزی را فراهم می‌کند و به افزایش تولیدات، بهره‌وری، ایجاد فرصت‌های شغلی، تامین نیازهای اساسی، پیوند با دیگر بخشهای اقتصادی و کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای منجر می شود از این رو ایننه صنایع می‌تواند پیش نیاز استراتژی صنعتی شدن و تامین‌کننده امنیت غذایی در کشور باشد.
رهبر معظم انقلاب نیز در دیدارهای خود بارها بر لزوم توجه به حوزه کشاورزی تاکید داشته اند. ایشان در یکی از دیدارهای خود با هیئت دولت عنوان کرده بودند که «صنایع بخش کشاورزی، یکی از بخشهای راهبردی است که در همه کشورها به آن کمک ویژه می شود و دولت باید به بخش کشاورزی مساعدت ویژه ای داشته باشد. راه توسعه روستاها، ایجاد صنایع تبدیلی در روستاها است.»
یکی از بهترین روش های توسعه اشتغال و افزایش درآمدهای غیر کشاورزی در مناطق روستایی، ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی و صنایع روستایی است. همچنین ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی، مؤثر ترین راهکار برای کاهش حجم ضایعات کشاورزی به شمار می رود.
در قوانین بالادستی کشور به امر گسترش صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی توجه ویژه‌ای شده است. این تاکیدات به ویژه در برنامه چهارم و پنجم توسعه به وضوح مورد توجه قرار گرفته است. از جمله این قوانین می توان به ماده 18 قانون برنامه چهارم توسعه کشور، تبصره2 ماده17 قانون برنامه پنجم توسعه، همچنین بند ب ماده 193 و ماده 144 همین قانون اشاره کرد.
توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی و صنایع در دو دهه اخیر به صورت یک راهبرد مشخص در امر توسعه و برنامه ریزی روستایی در دستور کار بخش کشاورزی قرار گرفته است و بر این اساس بنا به گفته مدیرکل دفتر صنایع تبدیلی و تکمیلی وزارت جهاد کشاورزی سالیانه به طور متوسط چهار میلیون تن به ظرفیت فرآوری محصولات کشاورزی افزوده می شود که بیش از تکلیف برنامه ششم توسعه ( 1400- 1396) است.
وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه به نقل از «چنگیز اسفندیاری» نوشته است: «براساس برنامه ششم توسعه ظرف پنج سال باید 12 میلیون تن به ظرفیت فرآوری محصولات کشاورزی افزوده شود و اکنون از برنامه پیش افتاده ایم.»
وی استقبال سرمایه گذاران در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی را از دلایل این افزایش دانست و تصریح کرد: «بیشترین افزایش در حوزه نگهداری مانند احداث سیلو، انبار، کشتارگاه طیور، فرآوری میوه، سبزی و صیفی و بازسازی نوسازی بوده است. در 6 ماهه نخست سال 97 دو میلیون تن به ظرفیت فرآوری محصولات کشاورزی اضافه شده است. اکنون 54 میلیون تن محصولات در این بخش فرآوری می شود.»
وی میزان فرآوری محصولات کشاورزی در سال 96 را 52 میلیون تن اعلام کرد و افزود: «سال گذشته بطور میانگین نزدیک به دو میلیون تن محصولات زراعی، حدود 750 هزار تن باغی، 1.5 میلیون تن دامی و 140 هزار تن محصولات شیلاتی فرآوری شده است.»
اسفند یاری، ایجاد توسعه و حمایت از صنایع تبدیلی و غذایی محصولات کشاورزی فسادپذیر در قطب های عمده تولید و روستاها، فعال سازی ظرفیت های نیمه خالی با سرمایه گذرای در کشت قرارداری محصولات کشاورزی در داخل، بازسازی و نوسازی واحدهای فرسوده موجود، توسعه باراندازها و واحدهای سردخانه ای کوچک در کنار مزارع و باغات و حمایت از توسعه پایانه های صادراتی در قطب های تولید را از رویکردهای اصلی وزارت جهاد کشاورزی در حوزه صنایع تبدیلی و غذایی برشمرد.
بنابراین گزارش، با توجه به نیاز به توسعه روستاها و نیاز روز افزون جامعه به غذا و رشد جمعیت و کاهش منابع غذایی، یکی از مهمترین مسائلی که توجه دولتمردان، اندیشمندان و محققان را به خود معطوف داشته است لزوم گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی روستایی است . در این زمینه صنایع تبدیلی با به کارگیری محصولات کشاورزی به عنوان مواد اولیه می‌تواند عاملی برای توسعه روستاها و استفاده بهتر از این محصولات تلقی شود. بسیاری از محصولات کشاورزی دارای زمان تولید و مصرف متفاوتی هستند. تولید یا برداشت آنها معمولاً در یک زمان مشخص و کوتاه، ولی مصرف در زمان طولانی تری صورت می‌گیرد. صنایع تبدیلی می‌تواند با حفظ و نگهداری محصولات، در آنها به گونه‌ای تغییر و تبدیل ایجاد نماید که امکان مصرفشان در طی سال میسر باشد.
صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی در جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی، ایجاد ارزش افزوده در بخش کشاورزی، افزایش سطح درآمد روستاییان، بالا بردن بهره‌وری بخش کشاورزی و افزایش سهم اشتغال صنعتی در مناطق روستایی و نیز به عنوان جزئی از فرآیند توسعه روستایی ایفای نقش می کند. این صنایع در فرآیند توسعه کشور نقش کلیدی داشته و توجه بیشتر به آن ، تسریع در رشد و توسعه کشاورزی و اقتصادی کشور را در پی خواهد داشت. با وجود این، موضوع صنایع تبدیلی و تکمیلی باید مورد حمایت و هدایت قرار گیرد./
نظر شما