خبرگزاری شبستان – خراسان جنوبی؛ حکایت خشکسالی و فرونشست زمین در دشت بحرانی سرایان به حدی جدی شده که حتی زمین هم فریاد اعتراض خود در برخی جاها را با سینه فرونشسته، در معرض قضاوت همگان گشوده است و در این بین آنکه بیشتر از همه متضرر شده، کشاورزان نجیب وسخت کوش این دیار هستند.
مدتی است مردمان این دیار کویری دیگر تحمل بحران بیشتر را ندارند و طاقتشان هر روز کمتر از روز قبل می شود مردمی که نجابت و صبوریشان را در پشت این همه بحران ها پنهان کردند و علی رغم کاهش 50 درصدی آب چاه‌های کشاورزی در سالهای گذشته که با همراهی و مشارکت خودشان حاصل شد و تامین درآمد و معیشت‌شان را به نصف تقلیل داد، از هیج گونه همراهی و همکاری با دولت دریغ نکردند؛ چراکه اعتقادشان بر این است که نسل‌های آینده هم از این منابع آبی سهمی دارند و لذا صرفه جویی را در اولویت همه امورشان قرار دادند.
کشارزان سرایانی حالا برای چندمین بار است که شاهد کم مهری مسولان و کاهش پنج درصدی آب در چاه های کشاورزی هستند، موضوعی که حالا صدای مردمان دیاری که با ۱۵ آب انبار از دوران صفویه و قاجار ازدیار آب انبارهای کهن، در آورده است.
«رضا جعفرنیا» از کشاورزان شهر آیسک با انتقاد از طرح مجدد کاهش برداشت آب از چاه‌های کشاورزی سرایان به بهانه کنترل سفره های آب زیرزمینی، به دوگانگی موجود در برخورد با این موضوع در شهرستان‌های دیگر اشاره کرد و گفت: با وجود بالا بودن چهار سانتی متری منابع آب زیرزمینی در شهرستان مجاور، این شهرستان جزو دشت‌های آزاد محسوب می شود و برداشت آب در آنجا کنترل نمی‌شود در حالی که شهرستان فوق بحرانی سرایان با وجود افت 60 سانتی متری آب زیرزمینی ممنوعه اعلام شده و کشاورزان هر سال با محدودیت بیشتری مواجه هستند.
وی گفت: در حال حاضر از دشت فوق بحرانی و ممنوعه سرایان 6 حلقه چاه آب برای تامین آب شرب شهرستان فردوس فعال است و باز هم زمزمه حفر چاه دیگر برای تامین آب شرب یکی دیگر از نقاط این شهرستان مطرح است، انگار محرومیت و ممنوعه بودن دشت سرایان فقط مختص مردم خود شهرستان سرایان است.
وی از مسولان آب منطقه ای استان خواست تا زمانی که در خصوص ادامه شارژ کارت آب کشاورزان به نتیجه نرسیدند، روند شارژ کارت‌ها همانند گذشته ادامه داشته باشد تا تنش اجتماعی ایجاد شده بین کشاورزان آرام شود، چراکه کشاورزان بدنبال ایجاد تنش نیستند.
خطر افزایش بیکاری در منطقه!
«سید حسن آسال» مسئول شورای اسلامی شهرستان سرایان هم خواسته کشاورزان را بحق عنوان کرد و یکی از دلایل وجود تنش در طرح کاهش پنج درصدی برداشت آب را احساس کشاورزان در کم توجهی مسئولان در پیگیری مطالباتشان عنوان کرد.
وی با بیان اینکه کشاورزان سرایانی با کاهش 50 درصدی برداشت آب در سالهای گذشته، بخش زیادی از درآمدشان را از دست داده اند، گفت: درحال حاضر شهرستان سرایان از نرخ بیکاری بالای 16 درصد رنج می‌برد و این شهرستان از بالاترین میزان بیکاری در سطح استان برخوردار است که بخش عمده اش در حوزه کشاورزی است و مسئولان هم به این موضوع که بیشتر بیکاری منطقه ناشی از کاهش برداشت آب در بخش کشاورزی است واقف هستند.
مسئول شورای اسلامی شهرستان سرایان با اشاره به اینکه بیشتر مردم شهرستان سرایان در حوزه کشاورزی و دامداری مشغول به فعالیت هستند، افزود: طبیعی است که وقتی درصدی از آب که ملک و حق آنان می‌باشد و زندگی و فعالیت کشاورزی را براساس آن بنا کردند، صحبت از کاهش آب که مطرح می شود باید جایگزینی برای ادامه معیشت مردم معرفی شود، تا معیشت کشاورزان دچار مشکل نشود.
آسال خواسته مردم را درست عنوان کرد و بیان داشت: ضمن اینکه مسئولان ممکن است دلایلی برای کاهش پنج درصدی برداشت آب داشته باشند اما باید قبل از ابلاغ آن به کشاورزان منطقه، نسبت به توجیه و قانع کردن انان اقدام می‌کردند.
وی خاطرنشان کرد: مردم واقعا با مشکلات عدیده ای معیشتی مواجه هستند و در سال جاری که شاهد رشد نزولات آسمانی هستیم، امکان مدیریت بحث کاهش پنج درصدی با راهکارهای دیگر وجود داشت.
مسئول شورای اسلامی شهرستان سرایان حمایت از خواسته بحق مردم در مسیر درست را وظیفه اعضای شورای اسلامی شهرستان برشمرد و بر پیگیری مطالبات آنان از مسیر قانونی تاکید کرد.
میزان برداشت آب از مصرف بیشتر است!
«محمدعلی خزاعی» مسئول نظام صنفی کشاورزی سرایان به توجیه و همراهی کشاورزان پس از کاهش 50 درصدی برداشت آب مبنی بر حفظ منابع زیرزمینی برای نسل های آینده پرداخت و افزود: با وجود کاهش 50 درصدی منابع درآمدی کشاورزان اجرای این طرح مورد استقبال کشاورزان در سالهای گذشته قرار گرفت.
وی به طرح کاهش 5 درصدی آب در چاه های کشاورزی شهرستان اشاره کرد و افزود: خواسته کشاورزان این است که اگر سرایان در حوزه برداشت آب از بیلان منفی ذخایر آب زیرزمینی برخوردار است باید راهکارهای لازم را برای برطرف کردن این بیلان منفی را بررسی کرد.
مسئول نظام صنفی کشاورزی سرایان با انتقاد از نحوه برخورد با کشاورزان و فشار بر آنان گفت: این روند جوابگو نیست و کشاورزان علی رغم کاهش 50 درصدی از وضعیت درآمدی مناسبی برخوردار نیستند و با کاهش مجدد پنج درصدی کمر کشاورزان خم خواهد شد.
خزاعی با استناد به آمار و ارقام در این زمینه افزود: از 30 میلیون متر مکعب آب برداشتی از دشت سرایان 10 درصدآن که 3 میلیون متر مکعب است، بیلان منفی می باشد و باز با کاهش 5 درصدی از ان باید راهکارهای دیگر موجود را پیگیری کنند.
وی با بیان اینکه متاسفانه آب شرب شهرستان فردوس هنوز از دشت فوق بحرانی سرایان تامین می شود، گفت: مصرف سرانه این شهرستان کمتر از دو میلیون متر مکعب بوده در حالی که 173 لیتر در ثانیه آب از دشت سرایان خارج می‌شود که مصرف سرانه هر فرد را 396 لیتر در فردوس نشان می دهد، لذا تقاضای کشاورزان سرایان این است که بجای فشار بر کشاورزان، الگوی مصرف آب در شهرستان فردوس اصلاح شود.
مخالف برداشت بی رویه آب از دشت سرایان هستیم!
مسئول نظام صنفی کشاورزی سرایان با بیان اینکه کشاورزان برای حیات و تولید نیازمند به حفظ آب موجود هستند، اظهارداشت: با کاهش مجدد آب مشکلاتی زیادی بر کشاورزان تحمیل می شود و حیات کشاورزی شهرستان سرایان از بین خواهد رفت.
خزاعی افزود: با کاهش 50 درصدی آب چاه ها کشاورزی، مدار آبیاری باغات با وجود گرمی هوا و تعرق منطقه از 10 به 12 روز در هر مدار تغییر کرده است و با این روند شاهد افت کیفیت در باغات هستیم و در صورت کاهش پنج درصدی آب چاه‌های کشاورزی، مدارهای آبیاری به 14 روز افزایش خواهد یافت که باغات موجود نیز از بین خواهد رفت.
وی افزود: کشاورزان امروز بر اساس آمار و ارقام ثابت می کنند که با وضعیت موجود می توان کشاورزی را حفظ و از ضرر و زیان بیشتر جلوگیری کرد.
مسئول نظام صنفی کشاورزی سرایان با بیان اینکه پروژه انتقال آب از دشت سرایان با توجه به کمبود آب در این دشت موجب مطرح شدن دغدغه هایی بین کشاورزان و کارشناسان شده است، تصریح کرد: مردم سرایان مخالف تامین آب شرب فرودس نبوده و نیستند اما مخالف برداشت بی رویه و بی حساب و کتاب این آب هستند.
خراعی معتقد است همان طور که چاه‌های کشاورزی مردم مجهز به کنتور هوشمند شده، چاه‌های آب شرب نیز باید مجهز به کنتور هوشمند شود تا آب خروجی از دشت سرایان کنترل شود.
به اعتقاد کشاورزان منطقه، مردم سرایان خواستار جلوگیری از حفر چاه در دشت بی جان این شهرستان شده و نسبت به عواقب تداوم حفر چاه وانتقال آب از این دشت بحران زده به شهرستان فردوس دل نگران هستند، آنها از مسئولان محلی درخواست دارند با انتقال گلایه‌های مردم به مسئولان استانی و کشوری، فکری به حال کاهش منابع آبی و فرونشست زمین در این منطقه کنند.
مطالبه کشاورزان پیگیری می‌شود
«ابراهیم رسولی» فرماندار سرایان هم در این خصوص با بیان اینکه خواسته کشاورزان را از طریق طرح در شورای حفاظت از منابع آبی شهرستان با حضور مدیران استانی پیگیری خواهد کرد، از آنان خواست با معرفی نمایندکان خود به امور صنفی کشاورزی شهرستان جهت شرکت در شورای حفاظت آب و طرح مطالبتشان اقدام کنند.
شهرستان سرایان در شمال غربی خراسان جنوبی واقع است و از غرب به شهرستان فردوس، از شمال به بخش کاخک شهرستان گناباد، از شرق به بخش سده شهرستان قاینات، از جنوب و جنوب شرق به شهرستان خوسف و از جنوب غربی به بخش دیهوک شهرستان طبس محدود است.
شهر سرایان مرکز این شهرستان در 160 کیلومتری بیرجند مرکز خراسان جنوبی و در دشتی هموار در حاشیه کویر و در دامنه جنوب غربی رشته کوه زابری معروف به شتران قرار دارد. دشت سرایان نیز از مناطق مهم کشاورزی و تامین کننده منابع آب شهرستان های سرایان و فردوس است، 119 حلقه چاه در این دشت حفر شده است.
سرایان بحرانی ترین نقطه به لحاظ خشکسالی در خراسان جنوبی است، به طوری که کمترآبی به سفره‌های زیرزمینی آن وارد می شود. در این شهرستان در مجموع 200 حلقه چاه ،193رشته قنات و 102 دهنه چشمه وجود دارد.
نظر شما