تزانزیت ۱۸ میلیارد دلاری از بزرگترین منطقه آزاد دنیا

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، مناطق آزاد تجاری با آنکه سابقه طولانی فعالیت ندارند اما به جایگاه خاصی در حوزه اقتصاد تبدیل شده اند. این مناطق با داشتن شرایط مناسب برای انجام مراودات تجاری و اقتصادی زمینه پویایی بهتر تجارت خارجی کشورها را فراهم کرده اند.

منطقه آزاد محدوده حراست شده بندری و غیر بندری است كه از شمول برخی از مقررات جاری كشور متبوع خارج بوده و با بهره گیری از مزایایی نظیر معافیتهای مالیاتی، بخشودگی سود و عوارض گمركی، عدم وجود تشریفات زاید ارزی، اداری و مقررات دست و پاگیر و همچنین سهولت و تسریع در فرآیندهای صادرات و واردات با جذب سرمایه گذاری خارجی و انتقال فناوری به توسعه سرزمین اصلی كمك می کند.

یکی از مناطق آزاد تجاری فعال ایران «منطقه آزاد ماکو» است. هیئت وزیران در جلسه 5 دی ماه 1389 بنا به پیشنهاد شماره ۵۱۰/۱۰/۸۹۲ مورخ 20 آذرماه 1389 شورای هماهنگی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی و به استناد بند «ب» ماده (۴) قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی جمهوری اسلامی ایران ـمصوب ۱۳۷۲ ـ اساسنامه سازمان منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی ماکو را به تصویب رساند.

شهرستان ماکو در شمال غربی ایران (استان آذربایجان غربی) قرار گرفته که از شمال به رودخانه قره سو و کشور ترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان (خود مختاری نخجوان) و از مغرب به جمهوری ترکیه و از جنوب به شهرستان خوی محدود است. شهر ماکو در دره‌ای بنا شده که رودخانه زنگبار از آن می‌گذرد و شهر را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. قسمت جنوبی شهر در دامنه کوه سبد قرار گرفته و آبادی چندانی ندارد ولی بخش شمالی آن آبادتر و بزرگتر است.

این شهر از لحاظ طبیعی موقعیت خاصی دارد. شهر از طرف شمال و جنوب کوهستانی است و از جانب غرب و شرق به جلگه‌های قلعه دره سی و چای باسار منتهی می‌گردد. ماکو با برخورداری از تمدن کهن و آثار تاریخی غنی و جاذبه‌های متعدد فرهنگی و طبیعی به عنوان یکی از قطب‌های مهم گردشگری توان بالقوه فراوانی در بهره‌گیری از صنعت گردشگری دارد شرایط آب و هوایی مناسب، پوشش گیاهی، رودها، چشمه‌ها، غارها، آبشارها، قلعه‌ها و دژها، گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری، اماکن و ابنیه تاریخی، صنایع دستی، و باغات اطراف شهر، جلگه‌ها و دامنه‌های پر از گل‌های وحشی، دست بافته‌های عشایر، لباس‌های رنگی، محلی و از همه مهم‌تر مردم خونگرم و مهمان نواز زمینه مناسبی برای جذب مسافران و جهانگردان و ایجاد مراکز تفریحی خدماتی را فراهم آورد.

حالا در راستای توسعه این منطقه مدیرعامل منطقه آزاد ماکو خبر داده است که با اخذ مجوز لجستیک از وزارت راه و شهرسازی توان تبادل کالا در مرز بازرگان به ۱۰ میلیون تن می رسد.

باشگاه خبرنگاران جوان در این زمینه به نقل از «غلامرضا سلیمانی» خبر داده است: «در بین هفت منطقه آزاد، ماکو جزو جوان‌ترین منطقه هاست که برای تحقق بند ۱۱ سیاست‌های اصل ۴۴ در تلاش است. به دنبال تبدیل منطقه آزاد ماکو به کانون تولیدات ملی برای افزایش کارایی کالا‌های ایرانی هستیم.»

سلیمانی با اشاره به مساحت منطقه آزاد ماکو گفته است: «این منطقه دارای ۵۰۰ هزار هکتار است که به بزرگترین منطقه آزاد دنیا مشهور است، این منطقه به قطب چهارسو نزدیک شده است یعنی مرز چهار کشور را شامل است. ۱۸ میلیارد دلار کالا از مرز بازرگان ترانزیت می‌شود که مقصد‌های مختلف جهانی را شامل می‌شود، این امتیاز توان تعیین ارزش افزوده برای منطقطه آزاد ماکو را دارد. با اخذ مجوز لوجستیک از وزارت راه و شهرسازی توان تبادل کالا در مرز را به ۱۰ میلیون تن خواهیم رساند.»

بنابراین گزارش، کشورمان دارای 7 منطقه آزاد تجاری فعال است که پیرو تاکیداتی که در سیاست های کلان کشور مبنی بر توسعه این مناطق ایجاد شد قرار شد تا 8 منطقه آزاد تجاری – صنعتی بر تعداد آنها اضافه شود. زمینه افزایش تعداد این مناطق با موافقت نمایندگان مجلس شورای اسلامی با لایحه ایجاد هشت منطقه آزاد تجاری – صنعتی، اصلاح محدوده سه منطقه آزاد تجاری – صنعتی و ایجاد مناطق ویژه اقتصادی در نشست علنی یکشنبه (11 شهریورماه 97) فراهم شد.

یادآور می شود:مناطق آزاد تجاری-صنعتی کشورمان عبارتند از:

منطقه آزاد کیش:

مهم ترین واحدهای تولیدی کیش در بخش‌های مختلف صنایع برقی و الکترونیک، پوشاک، مواد غذایی و دارویی، شیمیایی، سلولزی، صنایع غیرفلزی و یک واحد تولید خودرو می‌باشد. نمونه ماموریت‌های خاص این منطقه عبارتند از: توسعه و ترویج گردشگری، تمرکز خدمات فرهنگی و رفاهی، ایجاد بورس خدمات تجاری، تشکیل نمایشگاه‌ها و همایش‌های داخلی و بین‌المللی، پایگاه توسعه و ترویج فناوری اطلاعات و ارتباطات.

منطقه آزاد قشم:

قشم از دیرباز به عنوان یک مرکز تجاری بین آسیای غربی، شبه جزیره عربستان و سواحل شرقی آفریقا مورد توجه بوده است. ماموریت‌های خاص این منطقه عبارتند از: تمرکز سوخت رسانی به شناورها و کشتی‌های در حال عبور از خلیج فارس، ایجاد صنایع تولیدی صادراتی، ارائه خدمات فنی-مهندسی، انتقال دانش فنی به منطقه و کشور، ایجاد پارک ملی.

منطقه آزاد چابهار:

ایران از طریق بندر چابهار می‌تواند به دریای عمان که یکی از پراهمیت ترین راه‌های آبی جهان است، راه یافته و این امر دارای اهمیت اقتصادی است چرا که آبراهی است که ایران را با دریای آزاد و بنادر بزرگ و کوچک جهان مرتبط می‌سازد. ماموریت‌های خاص این منطقه عبارتند از: ترانزیت کالا، تجارت منطقه‌ای، بارانداز تجاری کالاها و مواد اولیه، ایجاد صنایع تبدیلی و تولیدی با جهت گیری صادراتی، عرضه سوخت و ایجاد صنایع وابسته به نفت، گردشگری.

منطقه آزاد ارس:

منطقه آزاد ارس با قائم مقامی و مشاورت اجرائی فرخ مسجدی در شمال غرب ایران در نقطه صفر مرزی در مجاورت با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان استقرار یافته است. ماموریت‌های خاص این منطقه عبارتند از:

تقویت هم‌پیوندی اقتصادهای ملی و بین‌المللی با الویت قفقاز جنوبی در راستای احراز جایگاه اول کشور در منطقه و بستر سازی و تمرین در راستای الحاق به سازمان تجارت جهانی.

تبدیل منطقه مرزی مربوط، به یک قطب علمی در سطح بین‌المللی و آزمایشگاه بهره‌گیری مناسب از قابلیت‌ها و مزیت‌های سرزمین اصلی بر پایه دانش به منظور افزایش تولید ناخالص ملی.

گسترش شیوه‌های نوین معیشت و فعالیت و ساماندهی استقرار جمعیت و فعالیتها و فراهم سازی امکانات ورزشی، آموزشی، تفریحی و درمانی با نگاه فرا ملی.

منطقه آزاد انزلی:

براساس مصوبه هیأت دولت در سال ۷۵ منطقه وی‍ژه اقتصادی بندرانزلی در دو بخش جداگانه تعیین شد و در سال ۸۲ منطقه ویژه اقتصادی انزلی به منطقه آزاد تجاری صنعتی انزلی بدل شده و در سال ۸۳ نیز اساسنامه سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی انزلی مورد تصویب هیأت وزیران قرار گرفت و محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی انزلی در سال ۸۴ از طرف هیأت وزیران تعیین و ابلاغ شد.

ماموریت‌های خاص این منطقه عبارتند از: عمران و آبادانی و ارائه خدمات عمومی و رشد و توسعه اقتصاد، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و کالا، تشویق تولید و صادرات کالا، ورود و حضور فعال در بازارهای منطقه‌ای و جهانی، جذب فناوری‌های جدید و انتقال علم و دانش فنی به عوامل تولید داخلی همسو با توسعه علمی و فناوری‌های جهان، تسریع در فرآیندهای تجاری، اقتصادی و فناوری با ایجاد بستر مناسب جهت انجام آزمایشی طرح‌ها و تعمیم آن به سراسر کشور. منطقه ویژه اقتصادی بندر نوشهر اولین منطقه آزاد در استان مازندران خواهد بود که مدتها در انتظار اعلام و تصویب آن بوده است.

 منطقه آزاد اروند:

منطقه آزاد اروند در شمال غربی خلیج فارس به وسعت ۱۷۲ کیلومتر مربع در محل تلاقی دو رودخانه اروند رود و کارون واقع است و دارای مرز مشترک میان کشورهای عراق و کویت می‌باشد این منطقه با داشتن ظرفیتی از قبیل حمل و نقل جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است./