به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، سیزدهمین جلسه نقد کتاب فارس، عصر روز گذشته (30مهر) به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، بنیاد فارس‌شناسی و مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس با حضور عباس خلیلی درمنی و دکتر غلامرضا فولادی از منتقدان به نقد و بررسی کتاب «ابوتراب کاتب و براندازی زمان» برگزار شد که این کتاب یک اثر پژوهشی است و به کالبد شکافی آثار ابوتراب خسروی می پردازد و توسط دکتر تیمور مالمیر و حسین اسدی جوزانی نگاشته شده است.
در ابتدای جلسه عباس خلیلی درمنی، از منتقدان با نگاهی موشکافانه به جریان نقد ادبی در ایران به دسته بندی جریان های نقد ادبی پرداخت و گفت: جریان های نقد مدرن ادبی در ایران به شعب مختلفی تقسیم می شود که یکی از دسته های آن نگاه شرق شناسانه است و منتقدان در این رویکرد با نگاهی تقلیلی به موضوع به جای آن که به دنبال توضیح موضوعی باشند به دنبال تقلیل آن بوده اند.
وی افزود: یکی از خصوصیت های این نوع نگاه، ایجاد یک بستر توضیحی از آثار مورد نقد است یعنی منتقد قبل از آغاز نقد یک توصیف کلی از آنچه قرار است نقد کند، به خواننده ارائه می دهد در صورتی که در نقد مدرن همواره فرض بر این است که خواننده اطلاع کافی از موضوع مورد نقد دارد.
این منتقد به برخی کلیشه هایی که در جامعه نقد ادبی ایران رواج یافته است اشاره کرد و گفت: یکی از کلیشه های رایج در جامعه منتقد ما این است که چون اثر هنری خوبی حالا چه در حوزه ادبیات و یا در حوزه های دیگر وجود ندارد ما نمی توانیم نقد خوبی ارائه بدهیم در حالی که یک منتقد خوب باید بتواند حتی کاستی ها را به نقد بگذارد و یک اثر انتقادی خوب مستقل از خوبی یا بدی یک اثر هنری است.
وی افزود: یکی دیگر از کلیشه ها که به خصوص درباره ابوتراب خسروی شنیده می‌شود آن است که نویسنده خودش را در آثارش تکرار می‌کند، در حالی که اگر به آثار بزرگان ادبیات نیز نگاه کنیم می‌بینیم که همه آنها هم در واقع به دنبال انتقال یک پیام در یک پروژه بلند مدت هستند.
در ادامه این جلسه، دکتر غلامرضا فولادی به عنوان دومین منتقد «ابوتراب کاتب و براندازی زمان» به بررسی ویژگی های کتاب پرداخت و گفت: این کتاب در دو فصل مجزا نگاشته شده است که اگر بخواهیم نقد آکادمیکی روی آن داشته باشیم، باید بگویم که کتاب در برخی جا ها ایراد های روش شناسانه دارد.
این استاد دانشگاه یکی دیگر از ایرادات کتاب را مشکل در مبانی نظری عنوان کرد و توضیح داد: ما به لحاظ آن که در علوم نظری عموماً مصرف کننده بوده ایم باید فرض را بر این بگذاریم که خواننده اطلاعات کافی از نحله های نقدی که در غرب وجود دارد و در این کتاب مورد استفاده قرار گرفته کم اطلاع است و بهتر بود که مولفان کتاب با در نظرگرفتن این نکته هر اسلوبی را که در این کتاب به کار گرفته‌اند به خوبی توضیح می‌دادند در حالی که چنین نبوده است.
وی با بیان این نکته که نباید در نقد آثار بومی صرفاً به اسلوب های غربی متکی باشیم، گفت: متاسفانه منتقدان دانشگاهی ما بر این باور غلط توجه دارند که مثلاً یک شیوه نقد را که حالا در کشوری دیگر و بر روی آثاری دیگر جواب داده نصب العین درباره آثار بومی هم پیاده کنند که این مساله باعث می‌شود گاهی تئوری مورد نظر با اثر مورد نقد همساز و همراه نشود و به نوعی منطبق نباشد و اگر منتقد بتواند نگاه ریشه‌ای به این نحله‌ها داشته باشد آنگاه ما یک نقد بومی مبتنی با خصوصیات داخلی خواهیم داشت.
دکتر غلامرضا فولادی خاطرنشان کردد: از آنجا که ما یک معلم دانشگاهی هستیم گوشزد کردن این ایرادات تنها برای ارتقای کیفی اثر است در حالی که این کتاب به خودی خود یک گام ارزشمند در راه نقد تکنیکی و آکادمیک به شمار می رود.
در پایان این جلسه حسین اسدی جوزانی به عنوان یکی از مولفان حاضر در جلسه به پاسخ‌گویی درباره ایرادات وارد شده بر کتاب پرداخت و جلسه پرسش و پاسخی نیز با حضار جلسه برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما