به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، نشست خبری و مراسم رونمایی از مجموعه کتاب "موغام شور"اثر فرامرز گرمرودی با همکاری الشن منصوراف با حضور فرامرز گرمرودی، دامون شش بلوکی، بابک خضرائی شامگاه یکشنبه ۵ اسفند در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد. در کنار این نشست کارگاه پژوهشی " مبانی تطبیقی موسیقی مقامات آذربایجان و ردیف دستگاهی ایران" برگزار شد .
در این نشست «بابک خضرائی» گفت: هرچند آذربایجان ۲۰۰ سال است از ایران جدا شده اما قرن‌ها فرهنگ مشترک با این‌سوی مرزها داشته است. مطالعه موسیقی دستگاهی و پاسخ به سئوالات در این زمینه برای ایرانی‌ها و کسانی که در جمهوری آذربایجان هستند بدون مطالعه این دو سنت امکانپذیر نیست؛ دو طرف نیازمند این روابط فرهنگی هستند .
«پژوهشگر موسیقی دستگاهی» با اشاره به ثبت تار از سوی آذربایجان در یونسکو اظهار کرد: ثبت تار توسط آذربایجان در یونسکو جنجال‌هایی در ایران به پا کرد، اما ثبت کمانچه به‌نام دو کشور در یونسکو نشان داد که همکاری در این زمینه دشوار نیست و ما نیازمند رفع سوتفاهم‌‌ها هستیم. کدام کشور در منطقه با ایران بیشتر از آذربایجان پیوند موسیقایی دارد؟
بابک خضرائی خاطر نشان کرد: مفهوم دستگاه را تنها در موسیقی ایران و موسیقی جمهوری آذربایجان می‌توان دید البته آنچه در ایران دستگاه نامیده می‌شود، در آذربایجان موقام می‌گویند و مثلاً درآمد در آذربایجان معادل پیش‌درآمد در ایران است و آنچه در ایران درآمد گفته می‌شود در آذربایجان مایه می‌گویند. اما اشتراکات مفهومی زیادی وجود دارد. از بیات ترک و آذربایجانی که بگذریم، گوشه‌های دیگری مثل گرایلی و کوراوغلو و احتمالأ قرچه و مجسلی هم نام‌های ترکی در ردیف موسیقی ایران هستند و در آذربایجان هم نام‌ها و اصطلاحات فارسی بسیاری دیده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه باید به پیوندها و اشترکات فرهنگی ایران و آذربایجان توجه کرد، گفت: در بسیاری از کشورهای همجوار سنت آوازی ایران و آذربایجان به عنوان غنی‌ترین سنت‌های آوازی منطقه شناخته می‌شود. این پیوندها و فرهنگ مشترک را چرا باید به خاطر مسائل قوم‌گرایانه نادیده گرفت؟ در میان این منازعات فرهنگ است که ضربه می‌خورد.
بابک خضرایی درباره ویژگی‌های کتاب"موغام شور" توضیح داد: در این کتاب فواصل سه‌ربع پرده‌ای نوشته نشده و اصطلاحاً تعدیل انجام شده است، اما آقای گرمرودی عملاً در اجرا فواصل سه ربع پرده‌ای را اعمال و اجرا کرده‌اند و دوستان آذربایجانی به شوخی می‌گویند که ایشان بیماری ربع‌پرده را در موسیقی آذربایجان رواج می‌دهد که در واقع این کار بازگشت به سنت‌های گذشته آذربایجان است. نوشتن پارتیتور برای آنسامبل سازهای ملی در آذربایجان و انتشار جداگانه بخش‌های مربوط به هرساز از امتیازات چاپ این مجموعه است. از نظر صفحه‌آرایی و مسائل چاپ هم کار بسیار تمیزی است.
این پژوهشگر موسیقی دستگاهی در مورد موضوع وزن موسیقی ایران و آذربایجان اظهار کرد: وزن موسیقایی در موسیقی ایران در دویست یا سیصدسال گذشته عمدتاً مبتنی بر وزن عروضی اشعار کلاسیک بوده است ولی بیشتر سنت موسیقایی آذربایجان بر اساس اشعار فلکلوریک شکل گرفته است که وزن عروضی کلاسیک ندارند بنابراین نظام ریتمیک آن تفاوت‌هایی با اوزان موسیقی ایرانی دارد.
نظر شما