به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، عدم عضويت ايران در معاهده برن و قانون كپي‌رايت آسیب هایی را متوجه بازار نشر کشورمان می کند. ناشر و مترجم ایرانی که بدون اجازه از مولفان و ناشران دیگر کشورها کتابهای آنها ترجمه و منتشر می کنند نه تنها باعث بی نظمی و اغتشاش در نشر داخلی و بازار کتاب می شود بلکه چهره ایران را نیز در نزد اهالی فرهنگ سایر کشورها خدشه دار می کنند. نپذیرفتن و بی توجهی به قانون کپی رایت نه تنها نقض قانون است بلکه برای ما ایرانیان از نظر شرعی اشکال دارد. البته این مساله می تواند برعکس هم باشد یعنی با نپذیرفتن کپی رایت ،نوسنده و ناشر ایرانی که اثرش بدون اجازه و مجوز در کشور دیگری منتشر شده است نمی تواند از مترجم و ناشر خارجی شکایتی داشته باشد. نمونه ای از این مساله را اخیرا شاهد بودیم. اثری از «اکبر صحرایی» از نویسندگان عرصه دفاع مقدس بدون اجازه و مجوز به زبان عربی ترجمه شده و در لبنان منتشر و توزیع می شود. در این رابطه گفتگویی با اکبر صحرایی ترتیب دادیم که بدین شرح است:
کدام یک از کتابهای شما بدون اجازه و مجوز در لبنان ترجمه و منتشر شده است؟
کتاب «تپه جاویدی و راز اشلو» که کار خاصی است در لبنان ترجمه و منتشر و عرضه شده است. این کتاب درباره شهید مرتضی جاویدی، فرمانده گردان فجر بود که از سوی انتشارات ملک اعظم در سال 1390 به چاپ رسید.
چطور شد که متوجه شدید کتاب تان غیر قانونی ترجمه و منتشر شده است؟
در سرچ های عمومی که داشتم به عنوان« تله جاویدی و سر اشلو » برخوردم و دیدم کنار آن اسم اکبر صحرایی نوشته شده است. در فروشگاهی به نام قاصدک این کتاب به فروش می رسید . برای اینکه مطمئن شوم در قسمت فروشگاهی کلیک کردم و یک جلد کتاب رو خریدم و دیروز این کتاب به درب منزل آمد و من دیگر باورم شد کتابم را بدون اجازه ترجمه و منتشر کردند. از نظر مادی هم که حساب کردم دیدم بالغ بر 100 میلیون تومان باید به نویسنده می رسیده است. مساله مادی هیچ حداقل متداول است که مترجم و نویسنده را باهم روبرو می کنند تا کار نقصی نداشته باشد و هماهنگی های لازم صورت گیرد و ترجمه خوبی از اثر ارایه شود.
کتاب «تپه جاویدی و راز اشلو» را کدام ناشر عربی چاپ کرده است؟
این کتاب را انتشارات دایره المعارف اسلامیه الثقافیه بیروت به چاپ رسانده است عکس کتاب را باز کردم دیدم روی جلد آن نوشته شده است، تدوین از اکبر صحرایی.کتاب چاپ بدی نخورده بود. یک خانم و آقای لبنانی کتاب را ترجمه کرده بودند.
با ناشر خود در ایران خود صحبت کردید؟
بله. به ناشر خودم آقای سعید عاکف که هم مدیر انتشارات ملک اعظم هستند و هم از نویسندگان هستند، زنگ زدم و موضوع چاپ غیر قانونی کتاب«تپه جاویدی و راز اشلو» را با اطلاع ایشان رساندم.می دانستم ایشان بدون اجازه من مجوز ترجمه را واگذار نمی کنند اما در نظر داشتم، ببینم ایشان در جریان این چاپ غیر قانونی هستند یا خیر. آقای عاکف با خونسردی اظهار بی اطلاعی کردند و من متعجب از خونسردی ایشان. به آقای عاکف گفتم پس چرا اینقدر خونسرد هستید؟ آقای عاکف گفت« چون این نخستین کتابی نیست که این بلا سرش آمده است . بسیاری از کتابهای من را نیز بدون اجازه و بدون داشتن مجوز ترجمه و منتشر کردند».
انتشارات دار المعارف اسلامیه الثقافیه تا چه اندازه معتبر است؟
نهایتا دنبال کردیم، دیدیم این ناشر برای خود دم و دستگاهی وسیعی دارد. انتشارات دارالمعارف اسلامیه الثقافیه بیروت در نمایشگاه بین المللی کتاب امسال حضور داشته و غرفه رسمی داشته است. متاسفانه متوجه شدم این ناشر لبنانی کارهای خوب را بدون هماهنگی در بیروت چاپ می کند.
با ناشر لبنانی صحبت کردید؟
با کمک دوستان و پیگیری های آنها، رابط این انتشارات در ایران را پیدا کردم . رابط گفت که به ناشر اطلاع می دهد و بعد با بنده تماس گرفت و گفت ناشر گفته است« به من گفتند که ترجمه و انتشار کتاب «تپه جاویدی و راز اشلو» بلا مانع است و اشکالی ندارد و ما هم اقدام کردیم».
مساله پیش آمده را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری کردید؟
در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دوستی داشتم که از طریق ایشان پیگیری هایی انجام شد. وزارت ارشاد اعلام کرد که کار انتشارات دارلمعارف اسلامیه الثقافیه تخلف است.
اطلاع دارید که انتشارات دارالمعارف اسلامیه الثقافیه کارهای دیگر شما یا نویسندگان دیگر را ترجمه و منتشر کرده یا نه؟
بله. متوجه شدم بالای کتاب من نوشته شده است 19. از رابط ناشر لبنانی که در ایران است، پیگیری کردم و فهمیدم این نوزدهمین کتابی است که از کتابهای ایرانی در بیروت ترجمه و منتشر شده است. کتابهایی مانند دا و فرزند ایران هم جزو همین کارهاست. این انتشارات کارهای شاخص دفاع مقدس را روی سایت گذاشته و با حدود چهار پنج نوع سیتم الکترونیک یعنی به شکل ورد و پی دی اف این کتابها در اختیار مخاطبان است . نکته جالب این است که به طور رایگان این نسخه ها گذاشته شده است و مخاطبان می توانند به طور رایگان این کتابها را بخوانند و دانلود کنند.
بپذیرفتن قانونی کپی رایت تا چه اندازه در ایجاد مشکلات این چنینی موثر است؟
متاسفانه چون کشور ما قانون کپی رایت را نپذیرفته است مشکلات زیادی برای نویسندگان پیش می آید. ظاهرا بعضی از ناشران بدون مجوز کتابهای نویسندگان خارجی را چاپ می کنند و بعضی از کشورها نیز همین کار را با ما می کنند یعنی بدون مجوز کتابهای فارسی را به زبانهای دیگر ترجمه و منتشر می کنند. در حقیقت چون ما قانون کپی رایت را نپذیرفتیم بعضی کشورها نیز جرات کردند و کارهای ما را بدون اجازه و مجوز چاپ می کنند.
نتیجه پیگیری هایی که داشتید در نهایت چه بود؟
فعلا به جایی نرسیدم و نتوانستم اقدامی انجام دهم. رابط ناشر در ایران فقط پیغام مرا به ناشر رساند و جواب داد که به آنها گفتند اشکالی ندارد این کتاب را ترجمه و منتشر کنند . امکان تماس تلفنی با ناشر را به من ندادند و گفتند نمی شود. به رابط ایرانی گفته بودند ما کاری به نویسنده نداریم.
توضیحی در مورد کتاب «تپه جاویدی و راز اشلو» بدهید.
کتاب تپه جاویدی و راز اشلو در مورد شهید مرتضی جاویدان ، فرمانده گردان فجر بود. امام خمینی پیشانی این سردار دلاور را بوسید. در حقیقت این شهید تنها رزمنده ای بود که امام پیشانی او را بوسید. این شهید بزرگوار علاوه بر اینکه می جنگید به رزمندگان دیگر روحیه می داد . این شهید غیور در عملیات های زیادی شرکت داشت و در28 سالگی در عملیات کربلای پنج به درجه شهادت نائل شد. در این کتاب 133 روایت از زندگی شهید جاویدان از سوی 40 نفر بیان شده است.
نظر شما