همایش بین المللی «حضرت ابوطالب؛ حامی پیامبر اعظم(ص)» برگزار می شود+محورها و اهداف

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: برگزاری همایش بین المللی «حضرت ابوطالب(ره)؛ حامی پیامبر اعظم(ص)» و اهمیت این اقدام فرصتی را فراهم آورد تا با حجت الاسلام «عباس جعفری فراهانی»، دبیر شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام درباره دلایل، محورها و اهداف برگزاری این همایش به گفت وگو بپردازیم که مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

 چه شد که مجمع جهانی اهل بیت(ع) از میان شخصیت های بزرگ صدر اسلام، درصدد برگزاری همایشی بین المللی با محوریت حضرت ابوطالب(ع) برآمده است؟

 حضرت ابوطالب(ع) شخصیت بسیار بزرگی در تاریخ اسلام است و از طریق منابع و مصادر و حتی آیات قرآن که بخشی از آن مربوط به تاریخ زندگی نبوی(ص) و اقوام ایشان است، این عظمت شخصیتی تصریح شده است چنان که برخی بزرگان گفته اند اگر فعالیت و شخصیت ابوطالب(ع) نبود پیامبر(ع) در برنامه هایشان موفق نمی شدند. یعنی حمایت از پیامبر(ص) در سایه شخصیتی همچون ابوطالب(ع) فضای انجام رسالت را برای حضرت رسول(ص) مساعد کرد.

حضرت ابوطالب(ع) بعد از عبدالمطّلب جد حضرت پیامبر(ص) از شخصیت های بزرگ است و در فرهنگ عرب به «شیخ الأباطح» شهرت دارد.  آن بزرگوار از موحدان زمانه خود بوده است.

 اما علی رغم این شخصیت بزرگ و اثرگذار تاریخ اسلام، بعد از انقلاب اسلامی برای ایشان، همایش یا کنگره ای برگزار نشده و این نیز از جنبه های مظلومیت عمو و حامی بزرگ پیامبر اکرم(ص) است.

از این رو، مجمع جهانی اهل بیت(ع) با پیشنهاد برخی مجامع و مراکز علمی مذهبی پذیرفت همایش بین المللی «حضرت ابوطالب؛ حامی پیامبر اعظم(ص)» را برگزار کند.

به منظور مظلومیت زدایی از شخصیت حضرت ابوطالب(ع) چه محورهایی برای این همایش در نظر گرفته شده است؟

پس از تصویب شورای علمی همایش، فراخوان آن در چهار محور و کمیسیون اعلام شد: بخش اول «تاریخ و سیره» شامل موضوعاتی همچون نسب و خاندان حضرت ابوطالب (ع)، ابوطالب (ع) پیش از بعثت، سفرهای تجاری ابوطالب(ع)، دوران كودكی، عصر نبوت، ابوطالب(ع) و ازدواج پیامبر(ص)، نقد گزاره‌های تاریخی درباره ابوطالب(ع)، سیره اجتماعی ابوطالب(ع)، درس‌های زندگی ابوطالب(ع) برای جامعه امروز و ... .

بخش دوم «کلام و عقاید» شامل موضوعاتی همچون بررسی مبانی دلائل ایمان ابوطالب(ع)، حمایت و دفاع ابوطالب(ع) از حضرت رسول اكرم(ص)،بررسی سخنان ابوطالب(ع) در مناسبت‌های گوناگون در حمایت از اسلام و پیامبر(ص)، بررسی سخنان صحابه و تابعین درباره ایمان ابوطالب(ع)،بررسی شبهات مخالفین و پاسخ كامل و جامع آنها و ... .

در این محور به شبهاتی همچون ادعای کافر بودن حضرت ابوطالب(ع) پاسخ داده می شود چراکه وهابی ها و ناصبی ها چنین ادعایی را مطرح می کنند، در حالی که به اجماع علمای شیعه، هیچ سندی مبنی بر این ادعای باطل وجود ندارد.

ذیل این محور بیانات نبوی و ائمه علیهم السلام درباره موحد بودن حضرت ابوطالب(ع) هم بررسی می شود.

بخش سوم محور «شعر و ادب» در دو بخش «موضوعات زبانی» شامل بررسی زبان شناختی شعر و ادب حضرت ابوطالب(ع)، لغت‏شناسی خطب و وصایای حضرت ابوطالب(ع)، تجزیه و ترکیب اشعار حضرت ابوطالب(ع)، بررسی و نقد ترجمه‏های شعر و نثر حضرت ابوطالب(ع)، سبک‏شناسی شعر حضرت ابوطالب(ع) و ... .

و نیز «موضوعات ادبی» مشتمل بر موضوعاتی همچون تأثیر ادبی حضرت ابوطالب(ع) بر شعرا و شعر عربی، بررسی وجوه بلاغی و ادبی شعر حضرت ابوطالب(ع)، استشهاد به شعر ابوطالب(ع) برای تفسیر و تبیین و ...

آخرین بخش و محور «مصنَّفات و مصنِّفین» است که موضوعاتی همچون کتاب‌شناسی توصیفی ابوطالب(ع)، گونه شناسی آثار تألیف شده درباره ابوطالب(ع)، روایت و رجال اشعار حضرت ابوطالب(ع)، روایت و رجال خطب و وصایای حضرت ابوطالب(ع)، شرح حال کسانی که درباره ابوطالب(ع) تألیف یا تصنیف نموده‌اند برای آن پیش بینی شده است.

علاقه مندان می توانند برای کسب اطلاع دقیق تر از همه موضوعات فراخوان به پایگاه همایش به نشانی http://www.ahl-ul-bayt.org/fa/abutalib  مراجعه کنند.

روند فعالیت های دبیرخانه همایش چگونه است و تا کنون چند مقاله به دست دبیرخانه رسیده است؟

شورای علمی همایش تا کنون هفت جلسه برگزار کرده و بعد از فراخوان علمی مقاله، تا کنون 20 مقاله از داخل و خارج از ایران از کشورهایی همچون ایران، پاکستان، سوریه، لبنان و مصر به زبان های فارسی، عربی، اردو و انگلیسی دریافت کرده ایم.

نظر مراجع و علما نسبت به برگزاری این همایش چیست؟ آیا نظرات شان را جویا شده اید؟

بله، دیدارهایی با مراجع و شخصیت ها داشته ایم؛ برای مثال «آیت الله العظمی صافی گلپایگانی» بسیار از برگزاری این همایش خشنود شد و آن را ابتکاری مناسب و بجا دانست و تاکید کرد بزرگداشت ابوطالب احیای دین و مذهب است.

همچنین، «آیت الله العظمی مکارم شیرازی» تاکید داشت این ایراد بزرگی است که بعد از 40 سال از گذشت انقلاب اسلامی و علی رغم برگزاری این همه کنگره و همایش، برای این شخصیت بزرگ کنگره ای برگزار نشده است؛ ایشان همچنین وعده حمایت مالی و معنوی از همایش داد.

علاوه بر این، «آیت الله العظمی علوی گرگانی» هم این اقدام را مناسب دانست و نماینده آیت الله سیستانی در قم هم این اقدام را مطلوب دانسته و بر استفاده از ظرفیت پیروان دیگر مذاهب و ادیان در این همایش تاکید کرد و گفت: ابوطالب(ع) شخصیت بین المللی است چون عمده زندگانی ایشان قبل از اسلام است و در تاریخ نقشی مؤثر داشته و آثار و اسناد مرتبط با تاریخ رسالت پیامبر(ص) نشان از جایگاه رفیع حضرت ابوطالب(ع) در زندگانی پیامبر(ص) دارد و این نقش صرفاً از بعد خانوادگی و نسبی نیست.

تقویم زمانی همایش چگونه است؟ 

مهلت ارسال چکیده آثار به دبیرخانه همایش 31 اردیبهشت 1398 و مهلت ارسال متن کامل مقالات 30 مهرماه 1398 است. همایش هم اسفند سال آینده در شهر مقدس قم برگزار می شود. نکته مهم آنکه این همایش مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است و مقالات آن پس از تصویب در کمیته علمی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه می شود.

فرآیند فراخوان بین المللی همایش و جذب مقالات از دیگر اقوام و ملیت ها و حتی ادیان چگونه است؟

مجمع جهانی اهل بیت(ع) در بیش از 150 کشور نمایندگی دارد و از طریق این نمایندگی ها فراخوان همایش را اعلام کرده است. همچنین، دفاتر نمایندگی مقام معظم رهبری(دام ظله) در کشورها و نیز رایزنی های فرهنگی در کشورهای مختلف در فراخوان این همایش با مجمع جهانی اهل بیت(ع) همکاری می کنند.

آیا دبیرخانه همایش چاپ و نشر کتاب مقالات را هم در نظر دارد؟

البته. در ضمن علاوه بر کتاب مجموعه مقالات، تا کنون بیش از 20 عنوان کتاب از منابع شیعی و غیر شیعی درباره حضرت ابوطالب(س) پیشنهاد شده که پس از بررسی از نشر آنها حمایت می کنیم و در ایام برگزاری همایش هم این آثار عرضه می شود.

همچنین، برپایی نمایشگاهی از آثار مرتبط با شخصیت حضرت ابوطالب(ع) نیز در حاشیه برگزاری همایش «ابوطالب(ع)؛ حامی پیامبر اعظم(ص)» پیش بینی شده است.

چه نهادهایی با مجمع جهانی اهل بیت(ع) در برگزاری این همایش همکاری می کنند؟

مراکز علمی فرهنگی همچون آستان مقدس حسینی(ع)، مرکز مدیریت حوزه های علمیه، جامعة الزهرا(س)، جامعة المصطفی(ص) العالمیة، مؤسسه آل البیت(ع) لإحیاء التراث، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مجمع جهانی شیعه شناسی، دانشگاه بین المللی اهل بیت (ع)، مؤسسه فرهنگی میراث نبوت، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و پژوهشکدة الذریة النبویة، مؤسسه فرهنگی و مذهبی قاسم بن الحسن(ع)، مرکز آموزش زبان حوزه های علمیه، خبرگزاری ابناء از جمله نهادهای همکار مجمع در برگزاری این همایش در سطح بین المللی هستند.