به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، امروزه انرژي در كنار سرمايه و نيروي انساني به عنوان يكي از عوامل اصلي توليد در جهان به شمار مي رود از این رو تدوين استراتژي ها و سياست هاي مناسب با در نظر گرفتن معيارهاي پيش بيني آينده و تدوين برنامه هاي متناسب با آن به منظور استفاده و تخصيص بهينه انرژي دارای اهمیت فراوانی است و این موضوع در قالب برنامه ريزي هاي بلندمدت انرژي به عنوان طرح جامع انرژي انجام می شود.
تدوین و تصویب سند ملی راهبرد انرژی کشور و همچنین تهیه طرح جامع انرژی کشور در قالب برنامه پنجم توسعه مورد تأکید قرار گرفته و در بخشی از ماده 125 برنامه پنجم توسعه کشور آمده بود: «دولت مکلف است بر مبنای سند چشم انداز بیست ساله کشور و سیاست های کلی نظام در بخش انرژی ابلاغی مقام معظم رهبری و با پشتوانه کامل کارشناسی «سند ملی راهبرد انرژی کشور» را به عنوان سند بالادستی بخش انرژی برای یک دوره زمانی بیست و پنج ساله ظرف مدت حداکثر شش ماه پس از تصویب قانون برنامه؛ تهیه و به تصویب مجلس شورای اسلامی برساند.»
در تبصره ای ذیل این ماده قانونی نیز تأکید شده بود: «وزارتخانه های نفت و نیرو موظف هستند با همکاری سایر دستگاههای اجرایی ذی ربط «برنامه اجرایی طرح جامع انرژی کشور» را ظرف دوازده ماه پس از تصویب قانون سند ملی راهبرد انرژی کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران برسانند.»
با توجه به متن ماده 125 برنامه پنجم توسعه، تصویب طرح جامع انرژی کشور در گرو تصویب سند ملی راهبرد انرژی کشور است و این سند باید در نیمه نخست سال 90 لایحه «سند ملی راهبرد انرژی کشور» به مجلس ارائه می شد و به تصویب مجلس می رسید اما این مهم محقق نشد و سند ملی راهبرد انرژی کشور پس از 5 سال تأخیر در سال 95 به تصویب رسید و در نهایت هیئت وزیران در جلسه 28 تیرماه 1396 این سند ملی را به کلیه دستگاههای اجرایی ابلاغ کرد از این رو ضرورت تدوین و تصویب طرح جامع انرژی کشور بار دیگر در برنامه ششم توسعه تکرار شد.
در ماده 45 قانون برنامه ششم توسعه آمده است: «وزارتخانه‌های نفت و نیرو موظفند با همکاری سایر دستگاههای اجرایی ذی‌ربط، برنامه اجرائی «طرح جامع انرژی کشور» را تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه در چهارچوب قوانین مربوطه و در راستای سند ملی راهبرد انرژی کشور مصوب شورای عالی انرژی کشور، تهیه کنند و به تصویب هیأت وزیران برسانند.»
این در حالی است که کشورمان بر اساس سند چشم انداز در افق 1404 باید در بخش انرژی، اولین تولیدکننده محصولات پتروشیمی در منطقه از لحاظ ارزش، دومین تولیدکننده نفت در اوپک با ظرفیت ۷ درصد از تقاضای بازار جهانی و سومین تولیدکننده گاز در جهان با سهم ۸ تا ۱۰درصد از تجارت جهانی گاز و فرآورده‌های گازی باشد از این رو طرح جامع انرژی در وزارت نفت به درخواست کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی آغاز شد و موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی از سوی وزارت نفت مجری پیگیری این طرح شده است.
براساس گزارش سازمان برنامه و بودجه، در راستای اجرای این ماده قانونی جلساتی در وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه کشور و موسسه مطالعات بین المللی انرژی کشور با حضور نمایندگان دستگاه های ذیـربط تشـکیل و کمیتـه راهبـری متشـکل از نمایندگان سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، سازمان انرژی اتمی، پژوهشگاه نیـرو و موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در ایـن خصـوص تشکیل شد.
باتوجـه بـه تجربیـات و سابقه قبلی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی درخصـوص طـرح جامع انـرژی کشـور، مقـرر شد جلسات کمیتـه راهبری در آن موسسه تشکیل شود. تـاکنون چنـد جلسه برگزار شده و بروزآوری نتـایج قبلـی طـرح جامع انرژی کشور و تلفیـق مطالعـات وزارت نفـت و وزارت نیرو برمبنای سند ملی راهبـرد انـرژی کشـور انجام شده و برنامه اجرایی طرح جامع انـرژی کشـور برای تصویب به هیات وزیران ارسال شده است.
این گزارش می افزاید: هدف اصلي طرح جامع انرژي، تهيه ابزار تحليلي مناسب برای تدوين راهبردهای میان مدت و درازمدت در توسعه بخش انرژي و سياست‌گذاري مناسب در راستاي حداكثركردن منافع اجتماعي، اقتصادي و زيست‌محيطي به منظور دستیابی به توسعه پایدار است. این هدف با تکیه بر این بینش کلی تصویر شده است. طرح جامع انرژی اصلی‌ترین مرجع براي تصميم سازي در مسائل كلان انرژی کشور است.
اهداف ويژه
استخراج و تبيين اصول، اهداف و ارزش‌هاي بنيادين حاكم بر بخش انرژي كشور.
تبیین و بررسی وضعيت موجود در بخش های عرضه و تقاضای انرژی کشور.
بررسی و مقايسه تحليلي بخش‌های مختلف انرژی دركشورهاي منطقه، دیگر کشورهای مشابه و پیشگامان جهاني.
آينده‌نگري بخش انرژي و تعریف سناریوهای ممکن و محتمل در حوزه انرژی برای کشور و جهان.
طراحي وضعیت مطلوب بخش انرژي كشور.
تعيين شاخص‌ها و معیارهای بهبود در بخش‌های مرتبط با انرژي در کشور.
تحليل شكاف بین وضع موجود و وضع مطلوب با تکیه بر شاخص‌ها و ارائه توصیه های سیاستی.
نگاشت نهادي و تعيين ماموريت هاي سازمان‌هاي ذيربط در نیل به وضع مطلوب.
اهداف اساسي
ایجاد پایگاه جامع داده های كلان انرژی کشور.
استفاده از تجارب متخصصان طراز اول کشور و دنيا.
تصميم سازي بر اساس معيارهاي مورد توافق متخصصان و مسؤلان.
توجه به نيازهاي كشور در زمينه انرژي.
اجرای مستمر طرح با اهتمام به صیانت از منابع انرژي كشور.
ارائه راه‌کارهای سیاستی- مدیریتی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت.
نهادینه سازی طرح با تبدیل نتایج مطالعات بنیادی طرح به پيشنهاد قوانین.
اهداف تفصيلي
ارزيابي اثرات متقابل انرژي، اقتصاد و محيط زيست.
پيش‌بيني تقاضاي انرژي به تفكيك حامل‌ها و بخش‌هاي مصرف كننده انرژي.
ارزيابي و پيش‌بيني تراز انرژي براي منابع انرژي اوليه، اشكال مختلف انرژي ثانويه و انرژي نهايي.
تعيين سبد بهينه حامل‌هاي انرژي و تركيب بهينه فنآوري‌هاي سيستم عرضه انرژي در درازمدت.
ملاحظه محدودیت های زیست محیطی و لوازم توسعه پایدار در توسعه بخش های انرژی.
ارزيابي ميزان سرمايه‌گذاري و منابع مالي موردنياز براي توسعه بخش انرژي.
ایجاد تعادل بین کارایی منابع انرژی در تأمین امنیت ملی، تأمین منابع مالی رشد اقتصادی و تأمین نیاز مصرف کنندگان./
نظر شما