به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، از سال 2014 پیش بینی ها این بود که حجم مبادلات روبه رشد ایران و عراق که سیر صعودی خود را تا سال قبل از آن طی 6 سال حفظ کرده بود با افت شدیدی روبه رو شود اما این اتفاق نیفتاد و رقم مبادلات 2 کشور همچنان سیر صعودی خود را حفظ کرد.
عراق در حالی وارد سال 2017 میلادی شد که نام ایران را به عنوان یکی از 3 شریک اول تجاری و اقتصادی خود ثبت کرده است، در این بین و هر ساله بر رقم تعداد سفرهای زیارتی و گردشگری میان دو کشور نیز افزوده می شود. مبادلات و مراودات تجاری میان 2 کشور ادامه دارد و تا جایی که به گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت مبادلات ایران و عراق در 3 سال گذشته ممتاز بوده است.
تلاش های مقامات ایران و عراق در راستای توسعه روابط میان ۲ کشور نشاندهنده علاقمندی دو طرف برای افزایش حجم مبادلات تجاری است تا جایی که ابان ماه سال جاری به گفته مسئول میز عراق ۲۱ درصد صادرات کالایی ایران به عراق صورت می پذیرد.
در سالیان اخیر عراق اولین هدف صادرات ایران تلقی می شده که طبق آمار منتشر شده در هفت ماه گذشته بيش از ۶ ميليارد دلار کالاي غير نفتي از ايران به عراق صادر شده است که نسبت به سه سال گذشته پنجاه و پنج درصد افزایش داشته است. همچنین دولت عراق سالانه 1300 مگاوات برق و ۶۰۰ میلیون متر مکعب گاز از ایران وارد می کند که طبق گفته مقامات عراقی جایگزینی برای ایران در این موارد یافت نمی شود.
این در حالی است که «حجت الاسلام حسن روحانی»، رییس جمهوری نیز در دیداری که با «برهم صالح»، رییس جمهوری عراق داشت روابط ایران و عراق را از لحاظ تاریخی، فرهنگی، مصالح ملی و منطقه ای، روابطی مهم و ویژه برشمرد و تاکید کرد که «امروز ارزش مبادلات تجاری و اقتصادی ایران و عراق به حدود ۱۲ میلیارد دلار می رسد که با توجه به ظرفیت های گسترده ای که 2 کشور از آن بهره مند هستند، این رقم می تواند به ۲۰ میلیارد دلار افزایش یابد.»
حالا در ادامه روند تجاری میان دو کشور قرار است مبادلات تجاری میان ایران و عراق از طریق ریال و دینار انجام شود. رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در ابن باره خبر داده است: «مذاکراتی میان بانک مرکزی ایران و عراق در جریان و در حال نهایی‌شدن است تا گشایش اعتبارات به‌صورت بانکی و رسمی از طریق ریال و دینار انجام شود.»
«یحیی آل‌اسحاق» در ادامه به تسنیم گفته است: «مشکل عملیاتی برای صادرات به کشور عراق نداریم به‌طوری که در 8 ماه سال جاری معادل کل صادرات سال قبل و 8 میلیارد دلار تا به امروز به این کشور صادرات داشته‌ایم اما برای تسهیل امور، مذاکراتی با عراق صورت گرفته است.»
وی افزود: «مذاکراتی میان بانک مرکزی ایران و عراق در جریان و در حال نهایی شدن است تا گشایش اعتبارات به‌صورت بانکی و رسمی از طریق ریال و دینار شکل گیرد، بر این اساس اگر این توافق‌نامه امضا شود بانک‌های دو کشور می‌توانند برای یکدیگر ال‌سی باز کنند. در حال حاضر مراودات مالی تجار دو کشور از طریق صرافی و یک یا دو بانک موجود انجام می‌شود.»
بنابراین گزارش، آل اسحاق همچنین چندی پیش درباره چگونگی مبادله پول بین ایران و عراق به ایبنا گفته بود: «معاملات دلاری بین ایران و عراق حذف شده و بیشتر مبادلات با ارزهای یورو، ریال و دینار عراق انجام می شود.»
وی ادامه داد: «بخش دیگری از مبادلات بین صادرکنندگان ایرانی با تجار عراقی به شکل تهاتر کالا یا توافقی است. با وجود حجم 8 میلیارد دلاری تجارت بین ایران و عراق، انتقال پول بین دو کشور از طریق بانک ها بسیار کم است.»
این مسئول عراق را دومین کشور از نظر تجاری با ایران بعد از چین معرفی کرد و توضیح داد: «صادرات ایران به عراق بسیار متفاوت از صادرات به چین است زیرا بیشتر صادرات ایران به چین را محصولات پتروشیمی تشکیل می دهد ولی تجار ایرانی از رب گوجه فرنگی تا مصالح ساختمانی به عراق صادر می کنند که اشتغال زایی بالایی دارد.»
به گفته آل اسحاق رییس جمهوری، معاون اول و محمد نهاوندیان بر حل مشکلات بانکی ایران و عراق برای توسعه صادرات تاکید دارند.
این گزارش می افزاید: پیمان‌های پولی به عنوان یکی از ابزارهای نوین بانکداری بین‌المللی، در طی سال‌های اخیر به فراوانی (۵۴ پیمان پولی) توسط کشورهای مختلفی مورداستفاده قرارگرفته است. در پیمان‌های پولی دوجانبه و چندجانبه، طرفین توافق می‌کنند که به‌جای دلار و یورو از ارزهای ملی استفاده کنند. در واقع، پیمان‌های پولی توانسته است انحصار دلار را در مبادلات مالی بین‌المللی از بین ببرد و با کاهش هزینه‌های تجارت، روابط تجاری را بیش از پیش تسهیل کند برای نمونه، تجربه موفق این نوع از شیوه تسویه تجارت را می‌توان در پیمان‌های پولی که چین (مجموعا ۳۴ پیمان پولی) با کشورهای مختلفی منعقد کرده است، یافت.
چنانچه که این کشور توانسته است وابستگی خودش را به دلار کاهش دهد. همچنین بعد از تحریم‌های بانکی غرب علیه روسیه مقامات این کشور مهم‌ترین راه‌حل مقابله با آن را حذف دلار در مبادلات تجاری با استفاده از پیمان‌های پولی (۳ پیمان پولی) یافتند. برای نمونه سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه کشور روسیه در مصاحبه‌ای اعلام کرده است که مهم‌ترین پاسخ روسیه به تحریم‌های آمریکا کاهش وابستگی به دلار در نظام مالی است.
این پیمان‌های توانستند نقش مهمی را در کاهش مشکلات ناشی از تحریم‌های بانکی ایفا کنند و حجم مبادلات تجاری میان طرفین را گسترش دهند. چنانچه که با انعقاد پیمان‌های پولی بین روسیه و چین در سال ۲۰۱۴ صادرات چین به روسیه از حدود ۳۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۴۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ رسید.
همچنین واردات چین نیز از روسیه، از حدود ۳۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۴۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ افزایش یافته است. این نمونه موفقی از پیمان‌های پولی محسوب می‌شود که در جهان در حال اجرا است. از آنجایی که ایران نیز در مبادلات ارزی خود دچار مشکلات بانکی است، انعقاد پیمان‌های پولی با شرکای تجاری به‌ویژه عراق می‌تواند یک گام مؤثری در راستای کاهش ریسک مبادلات تجاری کشور و بی‌اثر کردن تحریم‌ها باشد./
نظر شما