خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: «مسئولیت وحدت حوزه و دانشگاه بر دوش تک تک موثرین و فعالان حوزه و دانشگاه است و هر کسی که در این باره موثرتر می تواند باشد مسئولیت بیشتری دارد چه از میان حوزویان باشد و چه از میان دانشگاهیان. اما اگر نهاد خاصی را مدنظر داشته باشیم به نظر می رسد شورای عالی انقلاب فرهنگی که خود ترکیبی از چهره های حوزوی و دانشگاهی است در این باره مسئولیت بیشتری دارد. ترکیب این شورا در حقیقت می تواند تصمیمات این شورا را به سمت تعادل حرکت دهد و یکی از رسالت های مهم شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که به سمت تعامل، تقریب و نزدیک سازی اهداف این دو مجموعه حرکت کند. قابل انکار نیست که دانشگاهیان ما مدیران و برنامه ریزان این کشور هستند و اگر از حیث تخصص نگاه کنیم مدیران کشور ما دانش آموختگان دانشگاه ها هستند و یکی از ثمرات وحدت حوزه و دانشگاه این است که دانشگاهیان ما با همان روحیه و نگرش توحیدی تربیت شوند. اگر بخواهم سخن خود را به اجمال بیان کنم این می شود که ما باید اتحاد صوری میان حوزه و دانشگاه را به یک اتحاد مبنایی تبدیل کنیم تا شاهد آن شکوفایی باشیم که در انتظارش هستیم. از یک روز یا یک هفته انتظار این تحول بی جا خواهد بود. ما باید تمام سال را به وحدت حوزه و دانشگاه تخصیص دهیم و اثرگذاران حوزه و دانشگاه کنار هم قرار گیرند و البته حوزه هم در این باره مسئول است که به نیازهای جامعه بی توجه نباشد و مباحث حوزوی به نیازهای جامعه نزدیک تر شود.»
آنچه در ادامه می آید گفتگوی خبرنگار گروه قرآن و معارف با حجت الاسلام و المسلمین محمدابراهیم کفیل، استاد حوزه و دانشگاه درباره ضرورت و شیوه وحدت حوزه و دانشگاه است.
همان طور که استحضار دارید در هفته وحدت حوزه و دانشگاه قرار داریم که در اوایل انقلاب به ابتکار برخی از تئوریسین ها و متفکران انقلاب طراحی شد. وقتی از رهگذر این چهار دهه به این ابتکار نگاه می کنیم چه نکاتی قابل ذکر می شود و از آن سو ضرورت رسیدن به این اتحاد و وفاق میان حوزه و دانشگاه چیست؟
ببینید اساسا فهم ضرورت وحدت میان حوزه و دانشگاه بدون فهم جوهر و درون مایه انقلاب اسلامی ممکن نیست. اگر ما و شما می خواهیم بدانیم که حقیقتا فلسفه وحدت حوزه و دانشگاه چیست و چرا این دو مرکز بزرگ علمی باید به وحدت برسند اول از همه باید به شناخت و معرفت درباره ذات انقلاب اسلامی برسیم. این پرسش مهم کلیدی خواهد بود که ما چرا انقلاب کردیم؟ شاید افراد بر اساس بنیان های نظری و نگرش خود پاسخ های متفاوتی به این سوال بدهند اما حقیقت این است که وقتی به نگاه حضرت امام بنیانگذار این انقلاب توجه می کنیم و البته حرکت نخبگان و مردمی که مقلد و پیرو ایشان بودند متوجه می شویم که ما انقلاب کردیم تا جامعه را به سمت حضرت حق حرکت دهیم. به عبارت دیگر انقلاب ما یک جریان توحیدی بود که به قصد توسعه معرفت صورت گرفت. حال از این جا می توان پاسخ سوال شما را به صورت واضح تر ارائه کرد. وقتی انقلاب ما برای توسعه معرفت توحیدی بوده بار این توسعه را نهادهای علمی باید بر دوش بکشند و حوزه و دانشگاه به عنوان دو مجموعه علمی در این باره نقش مادری و تعیین کننده دارد. از این زاویه می شود گفت هر اندازه که دو مجموعه حوزه و دانشگاه به هم نزدیک شوند و در تعامل و ارتباط با هم باشند و به همکاری های اصیل و غیر صوری دست بزنند ما به آن هدفی که انقلاب تعیین کرده بود یعنی پیمودن راه حق و توحید و توسعه معرفت نزدیک تر خواهیم شد بنابراین اساسا وحدت حوزه و دانشگاه یک برنامه نمایشی و هفته ای نیست. این طور نیست که بگوییم یک روز در تقویم تعیین شده است و قرار است دو سه برنامه صوری در آن برگزار شود و تمام، بلکه وحدت حوزه و دانشگاه یکی از مبنایی ترین و بنیادی ترین ضرورت های این انقلاب در جهت تحقق هدف طراحی شده است وگرنه ما شاهد بودیم که قبل از پیروزی انقلاب حوزه مسیر خود را می پیمود و دانشگاه هم در طریق دیگری حرکت می کرد و این دو نهاد جدای از هم بودند و اگر قرار باشد که بعد از انقلاب هم همین اتفاق ادامه پیدا کند کانه انقلابی در جامعه ما روی نداده است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رفت و آمد حوزویان در دانشگاه ها بیشتر شد و البته دروس معارف اسلامی هم به دانشگاه ها راه پیدا کرد اما در حقیقت آن اتفاقی که شما اشاره کردید یعنی آن همکاری های موثر کم تر روی داد. اگر بخواهیم وحدت حوزه و دانشگاه به صورت اصیل و حقیقی روی دهد چه باید کرد؟
در این باره باید اعتراف کرد که بله آن وحدت اصیل روی نداده است. این که ما تصور کنیم وحدت حوزه و دانشگاه یعنی چهار دانشجو بروند و در حوزه دروس حوزوی بخوانند یا برعکس چهار طلبه به دانشگاه بیایند گرچه این تعامل ها قابل انکار نیست و فواید خودش را دارد اما اگر ما می خواهیم آن فاصله ای که امروز ما میان حوزه و دانشگاه می بینیم از میان برداشته شود راهش این است که اندیشمندان حوزه و دانشگاه با هم بنشینند و در همه موضوعات با هم تعامل و همکاری داشته باشند اما اگر ما وحدت حوزه و دانشگاه را در مصادیق کوچک و ظاهری و غیر کاربردی محصور کردیم در آن صورت معلوم است که به آن نتایج مطلوب نخواهیم رسید. انگار که یک بیماری و ضعف اساسی وجود دارد که نیاز به جراحی دارد اما ما به جای ای که آن بیماری و ضعف را جراحی کنیم به تسکین دهنده ها و مسکن ها روی می آوریم در حالی که آن تسکین دهنده ها عملا نمی توانند بیماری را از میان بردارند.
فکر می کنید چه نهادی بیشترین مسئولیت را در این باره برعهده دارد؟
خب این مسئولیت بر دوش تک تک موثرین و فعالان حوزه و دانشگاه است و هر کسی که در این باره موثرتر می تواند باشد مسئولیت بیشتری دارد چه از میان حوزویان باشد و چه از میان دانشگاهیان. اما اگر نهاد خاصی را مدنظر داشته باشیم به نظر می رسد شورای عالی انقلاب فرهنگی که خود ترکیبی از چهره های حوزوی و دانشگاهی است در این باره مسئولیت بیشتری دارد. ترکیب این شورا در حقیقت می تواند تصمیمات این شورا را به سمت تعادل حرکت دهد و یکی از رسالت های مهم شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که به سمت تعامل، تقریب و نزدیک سازی اهداف این دو مجموعه حرکت کند. قابل انکار نیست که دانشگاهیان ما مدیران و برنامه ریزان این کشور هستند و اگر از حیث تخصص نگاه کنیم مدیران کشور ما دانش آموختگان دانشگاه ها هستند و یکی از ثمرات وحدت حوزه و دانشگاه این است که دانشگاهیان ما با همان روحیه و نگرش توحیدی تربیت شوند.اگر بخواهم سخن خود را به اجمال بیان کنم این می شود که ما باید اتحاد صوری میان حوزه و دانشگاه را به یک اتحاد مبنایی تبدیل کنیم تا شاهد آن شکوفایی باشیم که در انتظارش هستیم. از یک روز یا یک هفته انتظار این تحول بی جا خواهد بود. ما باید تمام سال را به وحدت حوزه و دانشگاه تخصیص دهیم و اثرگذاران حوزه و دانشگاه کنار هم قرار گیرند و البته حوزه هم در این باره مسئول است که به نیازهای جامعه بی توجه نباشد و مباحث حوزوی به نیازهای جامعه نزدیک تر شود.
نظر شما