خبرگزاری شبستان، گروه سیاسی - پریسا رهنما: «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه کشورمان صبح امروز راهی استانبول شد تا در نشست سه جانبه با وزرای خارجه ترکیه و آذربایجان شرکت کند و در حاشیه این نشست دیداری دو جانبه با وزیر خارجه آذربایجان برگزار می کند. آذربایجان به عنوان یک کشور همسایه و اسلامی در سیاست خارجی ایران جایگاه ویژه ای دارد و در دولت های یازدهم و دوازدهم ظرفیت همکاری با این کشور که پیش از این مورد غفلت واقع شده بود مورد توجه دولت قرار گرفت تا جایی که در پنج سال گذشته روسای جمهوری ایران و آذربایجان ۱۲ دیدار با یکدیگر داشته اند و حدود ۱۰۰ دیدار نیز بین مقامات بلند پایه دو کشور انجام گرفته که در جریان این دیدارها، موافقتنامه های مختلفی منعقد شده است.
این همکاری ایران و آذربایجان حالا نکته ای در ذهن دولتمردان آمریکایی ایجاد کرده تا بتوانند باکو را به دشمنی با تهران وادار کنند و در همین زمینه هفته گذشته «جان بولتون»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید سفری به آذربایجان داشته و با رئیس جمهوری این کشور در خصوص لزوم اجرای تحریم های آمریکا علیه ایران رایزنی کرده است. دیدار «ظریف» و وزیر خارجه آذربایجان در ترکیه اولین دیدار مقامات 2 کشور پس از سفر «بولتون» به باکو است و می تواند از نظر تعیین تکلیف آذربایجان در قبال اجرای تحریم های آمریکا علیه ایران حائز اهمیت باشد.
در این زمینه خبرگزاری شبستان به سراغ «عباسعلی منصوری آرانی»، عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی رفته تا در مورد نحوه تعامل ایران با آذربایجان به منظور جلوگیری از سواستفاده آمریکا از باکو علیه تهران گفت و گو کند. آنچه که در زیر می خوانید مصاحبه وی با شبستان است:
در ابتدا بفرمائید که ارتباط با آذربایجان چه منافعی می تواند برای کشور ما داشته باشد؟
آذربایجان به عنوان کشوری که با ما مشترکات فرهنگی، مرزی، مذهبی و قرابات زیادی در ابعاد مختلف دارد می تواند به عنوان شریک راهبردی برای ایران تعریف شود و ایران برای رسیدن به این امر نیازمند انجام اقدامات بسیار مهمی در زمینه سیاست خارجی است.
برای اینکه آذربایجان شریک راهبردی ما باشد چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
ما نیاز داریم با این کشور به یک همسویی در منافع مشترک برسیم. برای داشتن منافع مشترک با یک کشور هم نیاز داریم که در ابعاد مختلف از جمله ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و همچنین در صورت ضرورت همکاری های نظامی و امنیتی همکاری های گسترده داشته باشیم.
همکاری ایران در ابعادی که ذکر کردید با آذربایجان تا چه میزان است؟
در 2 دهه گذشته سوء تفاهم هایی میان دو کشور ایجاد شد که در 5 سال گذشته تلاش های دیپلماتیک صورت گرفته از سوی دولت منجر به رفع بخش عظیمی از این سوء تفاهم ها شده است.
البته نشست های سران کشورهای حوزه خزر به این مسئله کمک بسیاری کرد و در دو سال گذشته شرایط ما در این زمینه بهتر شده است.
من با آقای «جهانگیرزاده»، سفیر کشورمان در آذربایجان اخیرا مذاکراتی داشته ام که متوجه شدم وی تلاش و کوشش زیادی می کند تا از طریق دیپلماسی بتواند آذربایجان را به شریک راهبردی ایران تبدیل کند و فعالیت آقای جهانگیرزاده در این رابطه موفق بوده است و این مسیر خوبی است.
بر طبق اسناد محرمانه ویکی لیکس در سال 2010، «الهام علی اف»، رئیسجمهوری آذربایجان با «ویلیام برنز» دستیار وزیر خارجه وقت آمریکا خواهان تحمیل انزوای اقتصادی به ایران با تشکیل «ائتلافی گسترده» ضد ایران و همکاری جدی شرکتهای اروپایی شده بود. فکر می کنید آیا «علی اف» امروز هم همان مواضع را نسبت به ایران دارد؟
همانطور که قبلا هم ذکر کردم سوءتفاهماتی در 2 دهه گذشته میان ایران و آذربایجان به وجود آمده بود که دشمنان ما نیز از این فرصت استفاده کرده و تلاش داشتند باکو را علیه ایران تهییج کنند اما از سال 2013 ایران به منظور غلبه بر این تلاش های دشمنان در آذربایجان اقداماتی را آغاز کرده است.
ما نباید توقع داشته باشیم که همه سوءتفاهمات به یک باره تغییر یابد و اگر به گذشته روابط ایران با آذربایجان بنگریم می بینیم که روز به روز آذربایجان به این مهم دسترسی می یابد که جمهوری اسلامی می تواند یک کشور خوبی در همکاری های این کشور باشد و بسیاری از مشکلات اقتصادی و بازرگانی و تجاری آن با ایران می تواند برطرف شود.
در همین رابطه ما نیز باید تلاش کنیم که فضاهایی که رژیم صهیونیستی و دشمنان ما می توانند از آن در آذربایجان سوءاستفاده کنند ببندیم و اجازه ندهیم آذربایجان در این خلاها دچار سوءتفاهم شود.
تا چه حد در این زمینه موفق شده ایم؟
باید این مسیر را ادامه دهیم، همچنین در کنارش سفرهای گردشگران بین دو کشور می تواند به این مسئله کمک کند. احساس من این است که در قبال اقداماتی که صهیونیست ها و آمریکایی ها در کشورهای پیرامونی ما انجام می دهند باید به طور مضاعف تلاش هایمان را اضافه کنیم و بتوانیم روابطمان با این کشورها را افزایش دهیم و خیالات شوم آنها را خنثی کنیم.
کشور ما به کشورهای پیرامونی خود نیاز دارد و دکترین جمهوری اسلامی ایران گسترش روابط با کشورهای پیرامونی و بخصوص کشورهای اسلامی است که آذربایجان به دلیل اسلامی بودن در اولویت قرار دارد.
وقتی دیپلماسی ما فعال نباشد سایر معاندین ما دیپلماسی شان را در کشورهای اطرافمان فعال کرده و تلاش می کنند همسایگان ما را با ما دشمن کنند و آذربایجان نیز به عنوان یک کشور به دنبال آرامش و امنیت و رفاه خود است و اگر احساس کند ایران آرامش، امنیت و رفاه این کشور را به خطر می اندازد قطعا با ما دشمن خواهد شد.
پس ما باید این سوءتفاهم های به وجود آمده را برطرف کنیم تا دیگران نتوانند دیدگاه های خودشان را به کشورهای پیرامونی ما تحمیل کنند. هرگونه سوءتفاهم به وجود آمده بین ما و کشورهای همسایه می تواند توسط معاندین ما به یک آتش در روابطمان با کشورهای پیرامونی تبدیل شود.
در مورد عمان نیز همین مشکل وجود دارد و ما برای مقابله با نفوذ رژیم صهیونیستی در این کشور که همواره روابط محسنه ای در طول سال های اخیر با ایران داشته باید روابط دیپلماتیکمان را افزایش دهیم. در کنار روابط دیپلماتیک همچنین نیاز به گسترش روابط در جنبه های دیگری نیز هستیم.
در مورد همه کشورهای همسایه به خصوص آذربایجان و عمان که این روزها به هدفی از سوی معاندین ما تبدیل شده اند باید به صورت همزمان از طریق همکاری دولت با بخش خصوصی چهار مولفه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در همکاری با آن ها پیش ببریم تا جایی برای سوءاستفاده معاندین وجود نداشته باشد./
نظر شما