به گزارش خبرنگار شبستان، رضا امیرخانی در نشست «مروری بر کارنامه ادبی سیدمهدی شجاعی» که عصر روز سه‌شنبه 13مهر در شهر کتاب برگزار شد، با بیان اینکه عمده کارهای شجاعی در حوزه ادبیات دینی است و این بررسی کارنامه او را سخت می‌کند اظهار کرد: به اعتقاد من ادبیات مذهبی با ادبیات دینی متفاوت است، چرا که هر اثر مذهبی لزوما یک اثر دینی نیست، یعنی می‌توان داستان انبیا را نوشت در حالی که خداباورانه نباشد.
او در بیان مصداق این نوع کارها از نمونه‌های داخلی صرف‌نظر و تنها به چند نمونه خارجی اشاره کرد.
امیرخانی با بیان این پرسش که «چه اتفاقی می‌افتد که در نگاه مخاطب اثر شجاعی مورد اقبال قرار می‌گیرد؟» تصریح کرد: سفارش‌های فراوانی برای خلق آثاری که در آنها زندگی اولیا و انبیا دستمایه نویسنده می‌شود وجود دارد و جشنواره‌های متعدد در حمایت از این آثار وجود دارد، اما به رغم وجود رقبای فراوان در این حوزه آثار سیدمهدی شجاعی از موفق‌ترین آثار و به تعبیر من ذخیره اوست.
نویسنده رمان «من او» در ادامه از بیان ویژگی‌های شخصی شجاعی خارج و به بررسی آثار او پرداخت و این سوال خود را که «آیا درام حول زندگی معصوم امکان‌پذیر است؟ و اگر هست مطوبیت هم دارد؟» این طور پاسخ گفت: درام به آن شکل غربی که می‌شناسیم حول زندگی معصوم امکان شکل گرفتن و تولید ندارد.
او در تشریح این عدم امکان اظهار کرد: من نویسنده در نوشتن اثر محاکات نفسانی با شخصیت داستانی را باید روی کاغذ بیاورم،در حالی که ما نمی‌توانم با ائمه و پیامبران هم‌ذات‌پنداری کنیم و به آنها اشراف داشته باشم. یک نویسنده از نفس عالی تا نفس دانی تنها می‌تواند روی شخصیت‌هایی که فروتر قرار می‌گیرند درام خلق کند.
نویسنده کتاب «از به» با بیان اینکه در درام شخصیت داستان بر سر دوراهی قرار می‌گیرد و نویسنده از جانب او تصمیم می‌گیرد، در حالی که این اتفاق نمی‌تواند درباره معصوم بیفتد، تاکید کرد: تفاوت شجاعی با دیگران این است که او هرگز درباره معصوم درام ننوشته، در حالی که مقلدان او این را نه تنها درنیافته‌اند، بلکه بدل این فن را هم نیاموخته‌اند.
امیرخانی در گریز از عباراتی که برای زاویه دید و راوی داستان مانند اول شخص یا دانای کل به کار می‌رود، عبارت «راوی فروتن» را به شجاعی اطلاق کرد و گفت: ما در آثار شجاعی با یک راوی فروتن روبه‌رو هستیم که در قیاس با معصومین (ع) جای خود را می‌داند، در حالی که در کارهای مشابه نسبت راوی با معصوم مشخص نیست.
او تبدیل شجاعی به «راوی فروتن» را نه عملی آگاهانه و حاصل بررسی که ناآگاهانه و محصول الهام و کشف می‌داند که در آثار او از «کشتی پهلو گرفته» تا «کرشمه خسروانی» مسیری رو به تعالی و رشد را پیموده است، چرا که در تمام آثار شجاعی نگاه «راوی فروتن» حفظ شده.
امیرخانی با بیان اینکه «راوی فروتن» در بسیاری از کارهای دینی دیده نمی‌شود تاکید کرد: در حالی که نویسنده جایگاه خود را در نگارش حفظ نکرده گفتن اینکه اثر من را خداوند خلق کرده حرف خطرناکی است.
نویسنده کتاب «ارمیا» ادامه داد: اولین چالش شجاعی برای خلق این آثار چالش با سبک، چارچوب و ساختار بوده و او توانسته راهی را برود که بسیاری از بزرگان رفته‌اند.
امیرخانی در پایان تاکیدکرد: اگر قرار بود تنها 5 داستان برتر ایرانی را انتخاب کنم حتما یکی از آنها «ماه‌جبین» بود، چرا که این کتاب نجیبانه ترین داستان عاشقانه ایرانی است.
پایان پیام/
نظر شما