العبادی؛ از وادادگی تا عدم پایبندی به تحریم ایران

به گزارش خبرگزاری شبستان، نقطه‌ آغاز روابط جمهوری اسلامی ایران و عراق از سال 1382 و به دنبال فروپاشی رژیم بعث شکل گرفت و پس از آن تهران همواره به دنبال ایجاد روابط دوستانه با بغداد بوده که تا به امروز مورد استقبال طرفین قرار گرفته است.

جدا از مناسبات سیاسی دو کشور همسایه؛ بازارعراق درسال‌های اخیر به‌عنوان بازاری مهم و استراتژیک برای بخش‌خصوصی و دولتی ایران مطرح بوده است و تجار ایرانی حساب ویژه‌ای روی این بازار منطقه‌ای باز کرده‌اند و می‌توان گفت که عراق جزو ۵ مقصد اول صادراتی ایران در کشور‌های منطقه است. صادرات ایران به عراق در سال گذشته بیش از ۶ میلیارد دلار بوده است.

روند رو به توسعه ارتباطات تجاری میان ایران و عراق در حالی ادامه داشت که فعالان اقتصادی ابراز خوش‌بینی کرده‌اند حجم مبادلات تجاری دو کشوراین ظرفیت را دارد که در آینده نزدیک به بیش از ۱۰ میلیارد دلار برسد اما خروج یکجانبه آمریکا از برجام و آشفتگی که ترامپ با تحریم های یک جانبه علیه ایران در بازارهای اقتصادی دنیا ایجاد کرد با واکنش هایی از سوی مسئولان عراق همراه بود؛ واکنش هایی که نکاتی در خود دارد.

سه شنبه ۱۶ تیرماه بود که نشست خبری هفتگی حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق با پاسخ وی به یک خبرنگار درباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران خبرساز شد. نخست وزیر عراق در پاسخ به این سوال که آیا این کشور از تحریم‌های آمریکا علیه ایران پیروی خواهد کرد یا خیر گفت: اساساً ما مخالف تحریم در منطقه هستیم. محاصره و تحریم، نظام‌ها را تضعیف نمی‌کند بلکه جوامع را نابود می‌کند... ما تحریم را خطایی راهبردی و نادرست می‌دانیم "اما برای حفظ منافع مردم خود به آن پایبند خواهیم بود. از آن حمایت نمی‌کنیم اما به آن پایبندیم".

ساعتی از این سخنان نخست وزیر عراق نگذشته بود که واکنش ها و انتقادات به این اظهارات آغاز شد و بسیاری با نکوهش این سخنان ضمن یادآوری همسایگی و نیز کمک‌های ایران به عراق در دوران تهاجم داعش تصریح کردند که عراق باید در چنین شرایطی از ایران حمایت کند. شخصیتهای مختلف سیاسی از جمله فواد معصوم رئیس جمهور، سید عمار حکیم رهبر جریان حکمت ملی، نوری مالکی معاون رئیس جمهور، همام حمودی رهبر مجلس اعلی، مقتدی صدر رهبر جریان صدر و ائتلاف سائرون و بسیاری از سازمانها، نهادها و احزاب از جمله حزب فضیلت، جنبش اراده، جنبش کتائب سید الشهدا، عصائب اهل الحق، مقاومت اسلامی نجبا و سازمان بدر نیز با محکوم کردن اقدام یکجانبه آمریکا در خروج از برجام و تحریم ایران بر عدم پیروی عراق از این تحریم‌ها تاکید کردند.

صحبت‌های العبادی در ایران هم با واکنش‌های منفی همراه بود. شاید پررنگ‌ترین عکس‌العمل علیه این موضع نخست وزیر عراق توییت محمود صادقی، نماینده مردم تهران باشد که نوشت: "دولت عراق، هنوز هزار و ۱۰۰ میلیارد دلار بابت غرامت جنگ ۸ ساله به ایران بدهکار است. ما به لحاظ تنگناهای مردم این کشور در دریافت این غرامت تعلل کرده‌ایم، اکنون نخست وزیر این کشور به جای جبران، با تحریم‌های آمریکا علیه ایران همراهی می‌کند."

پس از این واکنش ها حیدر العبادی، نخست وزیر عراق در اظهارات جدید امروز خود اعلام کرد: "ما نگفتیم که به تحریم‌های اقتصادی علیه ایران پایبند هستیم، اما برخی آن را نادرست نقل کردند، ما گفتیم که به مساله دلار پایبند هستیم و خود ایران نیز به این مساله پایبند است."

وی روز گذشته نیز گفته بود: "کشورش تنها از تحریم عدم مبادله تجاری با دلار با ایران پیروی خواهد کرد و از سایر تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران پیروی نخواهد کرد."

این چرخش العبادی که مورد حیرت محافل سیاسی منطقه واقع شد به نظر می رسد متاثر از ابراز مخالفت‌ها و فشارهای سیاسی داخلی عراق بوده است و در همین رابطه حسن بهشتی پور، کارشناس مسایل منطقه معتقد است که "حیدر العبادی در شرایطی است که تلاش می کند نخست وزیر جدید منتخب پارلمان این کشور باشد و در همین زمینه علاقه داشت آمریکا و جریان های مخالف ایران را با خود همراه سازد به همین دلیل موضع عجولانه ای نسبت به اجرای تحریم های آمریکا علیه ایران گرفت ."

مشروح گفتگوی شبستان با این کارشناس بین الملل را اینجا بخوانید.