به گزارش گروه اندیشهخبرگزاری شبستان به نقل از طلیعه، توجه به رابطه بین علم و دیپلماسی در واقع توجه به «دیپلماسی علم» است که در حیطه روابط بین المللی قرار می گیرد؛ جایی که علم و منافع سیاست خارجی با هم پیوند می خورند.
علم در واقع راهگشا یا طلایه دار دیپلماسی است، یعنی همان چیزی که انجمن آمریکایی پیشبرد علم در مطالعه خود آن را «علم برای دیپلماسی» نامیده است.
دیپلماسی علم به دلیل منافع دوسویه ای که دارد، از بهترین فرصت برای تبدیل شدن به یک رویه پایدار و ماندگار برخوردار است. از دیدگاه دیپلمات ها علم به سبب ارج و ارزشی که دارد جالب توجه است و در نتیجه ترکیب علم با دیپلماسی امری معقول و منطقی است.
دیپلماسی علم برای دیپلمات ها جالب و جذاب است و البته برای پژوهشگران نیز جذابیت دارد. هنگامی که دیپلمات ها پس از مذاکرات طولانی و پیچیده درباره ایجاد زیرساخت های پژوهشی بزرگ بین المللی به نتایج موفقیت آمیزی دست می یابند، بی شک علم، پیروز میدان شده است.
همچنین پژوهشگران بسیار تمایل دارند در جریان فعالیت های بین المللی خود از حمایت شبکه های دیپلماتیک بهره مند شوند یا حتی خودشان برای تکمیل موفقیت آمیز پروژه های خود خواستار مداخله مستقیم سفارت خانه ها می شوند.
دیپلماسی از تکیه به علم بهره می برد و علم نیز از تکیه به دیپلماسی سود می برد اما برای اطمینان از وجود متقاران و افزایش کارایی رویکرد دیپلماسی علم، لازم است که مشاهدات بیشتری در مورد موقعیت های ملموس و عینی صورت پذیرند و تحلیل های عمیق تری انجام شوند.
مباحث کتاب «علم و دیپلماسی» شامل شش فصل می شود: فصل اول: مقدمه، فصل دوم: دیپلماسی علم چیست؟، فصل سوم: دیپلماسی علم به عنوان یک مسئله ملی، فصل چهارم: علم در دستگاه دیپلماتیک: تنوع رویکردهای ملی، فصل پنجم: علم در طلیعه دیپلماسی و فصل ششم: دیپلماسی علم چند جانبه.
دیپلماسی علم در دنیای به سرعت در حال تغییر
دیپلماسی علم در محل تقاطع دو حوزه تولید علم و امور خارجه شکل می گیرد اما این تلاقی به هیچ روی اتفاقی نیست. دنیای علم و دنیای دیپلماسی چندین دهه در معرض تحول بوده اند و همین امر سبب نزدیک تر شدن روابط میان این دو مقوله شده است.
چه نوع رابطه ای میان علم و دیپلماسی وجود دارد؟ آیا مسائل مرتبط با علم می توانند سیاست بین المللی را تحت تاثیر قرار دهند؟ آیا دیپلمات‌ها هنگامی که در مورد آینده زمین مذاکره می کنند به آنچه دانشمندان می گویند واقعا توجه می کنند؟ آیا همکاری علمی در سطح بین المللی به برقراری صلح کمک می کند؟ آیا وجهه علمی، نوع خاصی از نفوذ فرهنگی در کشور است؟
این گونه پرسش های گوناگون همواره مطرح هستند و تلاش برای پاسخ دادن به این پرسش ها موضوع کتاب پیش رو است. تا به امروز دیپلماسی علم به اندازه کافی بررسی نشده است؛ هرچند همایش ها و میزگردهایی به این موضوع اختصاص یافته اند و یک فصلنامه با عنوان «علم و دیپلماسی» نیز اخیرا راه اندازی شده است، اما این حوزه مطالعه آکادمیک هنوز به طور گسترده به رسمیت شناخته نشده و هیچ گونه رساله یا کتابچه ای نیز به این موضوع اختصاص نیافته است.
با این حال کارشناسان دیپلماسی علم در آمریکا، اظهارنظرها و توصیه هایی در مورد این مقوله ارائه کرده اند که دربردارنده اطلاعات ارزشمندی همسو با نگرش این کتاب هستند.
کتاب «علم و دیپلماسی؛ بعد جدیدی از روابط بین المللی علم، فناوری و نوآوری» نوشته پیر برونو روفینی با ترجمه سید مهدی قائمی در ۳۰۶ صفحه، شمارگان یک هزار نسخه و قیمت ۱۵۰۰۰ تومان توسط انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و همکاری شورای راهبردی روابط خارجی در سال ۱۳۹۷ منتشر شده است.
نظر شما