موزه هنرهای معاصر اهواز همچنان در انتظار رهایی

خبرگزاری شبستان _ اهواز

شهریور سال 94 بود که خبر واگذاری موزه هنرهای معاصر اهواز همچون پتکی بر سر هنرمندان دیار جنوب فرود آمد؛ چراغ گالری‌ها خاموش و درهای موزه به روی هنرمندان بسته شد، کلید موزه به سرمایه‌گذار خصوصی سپرده شد تا رویدادهای غیرمرتبطی چون سمینار دندانپزشکی، جشن عروسی و ... در کنار راه اندازی رستوران، سرنوشت تلخی را برای تک موزه هنرهای معاصر اهواز رقم بزند.

 

آن زمان که موزه هنرهای معاصر اهواز در سال 88 تحت عنوان دومین موزه بزرگ کشور افتتاح شد تا هنرمندان از داشتن آن به عنوان خانه‌ای برای فعالیت‌های هنری به خود ببالند، کسی نمی‌دانست روزی دستی از جامعه فرهنگ و هنر تیشه به ریشه این مکان زده و امید هنرمندان را پرپر می‌کند.

 

دوری سه ساله موزه از هنر

اکنون سه سال از آن روز که مدیرکل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شهریور 94 از انعقاد قرارداد واگذاری موزه هنرهای معاصر اهواز به بخش خصوصی به مدت هفت سال، خبر داده بود؛ می‌گذرد! در این سه سال اگرچه خوزستانی‌های بسیاری در رستوران ترمه اهواز شب‌های رویایی را گذراندند، اما هنرمندان این سرزمین شبی راحت سر بر بالین نگذاشتند.

 

واگذاری مجموعه موزه هنرهای معاصر اهواز به سرمایه‌گذاری که هیچگونه سابقه فرهنگی و هنری ندارد، داستان غم انگیزی است که صدای اعتراض بسیاری از هنرمندان را بلند کرد، اعتراضی که از سوی مدیریت وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی غیرواقعی و بی اساس خوانده شد و راه به جایی نبرد.

 

«موزه هنرهای معاصر بنگاه اقتصادی نیست» این جمله بر پلاکاردها و بنرها زده شد، بر سر در موزه هنرهای معاصر آویزان شد، اعتراضات با استعفا، تجمع، انتشار بیانیه، برگزاری نمایشگاه سنگ کاغذ قيچي و ... ادامه یافت تا بازپس گیری موزه، نخستین خواسته هنرمندان خوزستانی از مدیریت جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.

 

مهجوریت هزار روزه موزه ای که هفت سال رایگان واگذار شد

اکنون در حالیکه بازار وعده پس‌گیری موزه هنرهای معاصر اهواز داغ است، اما عملا فعالیتی که حاصل آن، لغو این قرارداد مشکوک و پر حاشیه باشد، از سوی استانداری و مدیریت فعلی فرهنگ و ارشاد دیده نشد. این را فرزاد موسوی کاریکاتوریست و تصویرساز خوزستانی می‌گوید و ادامه می دهد: داستان موزه، ماجرایی قدیمی است که اتفاقات بسیاری در آن دست داشته‌اند. این موزه از ابتدای کار در زمان ساخت و پس از آن با مشکلات بسیاری همراه بود اما مشکلات این موزه و دردهای هنرمندان از زمانی اوج گرفت که در دوره مدیریت سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با اعلام مناقصه‌ای، موزه به بخش خصوصی واگذار شد.

 

وی بیان می کند: بر این اساس طبق قراردادی هفت ساله و کاملا رایگان موزه هنرهای معاصر اهواز با اختیار تام و استفاده از کلیه امکانات و حتی گنجینه، به شخصی به نام علی منوچهری واگذار می‌شود و این در حالی‌است که در مناقصه‌ تنها به تریا موزه اشاره شده بود و نامی از واگذاری کل موزه در میان نبود.

 

موسوی با بیان اینکه همایون قنواتی مدیر وقت اداره فرهنگ و ارشاد خوزستان در نهایت با اختیار خود موزه را به طور کامل به سرمایه گذار خصوصی واگذار کرد، می‌گوید: چیزی که در این قرارداد بو دار، بسیار عجیب می‌باشد، واگذاری موزه‌ای به مساحت پنج هزار متر مربع به صورت رایگان است.

 

او به نارضایتی اهالی فرهنگ و هنر استان و پیگیری‌های انجام شده در این خصوص اشاره می‌کند و می‌افزاید: این اتفاق باعث ناراحتی اهالی هنر شد، اعتراضات بسیاری در پی داشت، برگزاری تجمعات متعدد، پیگیری قانونی از طریق وزارتخانه، تحریم موزه و ... از آن جمله بود به‌طوری‌که کارشناسانی از وزارت فرهنگ و ارشاد برای پیگیری موضوع موزه به استان آمدند، همچنین مسئول حقوقی وزارت نیز جلساتی در این راستا برگزار کردند، اما این جلسات، بررسی‌های کارشناسانه و اعتراضات راه به جایی نبرد.

 

این عضو انجمن هنرهای تجسمی اهواز می‌گوید: اکنون سه سال از این ماجرای مزمن می‌گذرد، هزار روز دوری هنرمندان و موزه و در این مدت اتفاقات غیر مرتبط زیادی از جمله ماجراهای مناسبتی و ... در موزه افتاد، چرا که مدیریت موزه فردی از جامعه هنری نبود و فعالیت‌های انجام شده در موزه از جمله نمایشگاه آبی ایرانی که بدون استقبال و مخاطبی برگزار شد در حقیقت فعالیتی لاپوشانی بود که عنوان شود فعالیت هنری هم در موزه صورت می‌گیرد.

 

به گفته وی در این مدت انجمن هنرهای تجسمی موزه را تحریم کردند و در این سه سال گذشته موزه هیچ مخاطبی نداشته در واقع حالت مهجور و متروک پیدا کرد. موزه ای که اعتبار فرهنگی و هنری یک کلان شهر است، به رستورانی تبدیل شد!

 

موسوی ادامه می‌دهد: اینکه مدیریت ارشاد خوزستان کم کاری کرده یا نمی‌تواند قرارداد را لغو کند یا هر چیز دیگر، مهم این است که موزه هنرهای معاصر اهواز هزار روز در دستان مدیریتی غیر هنری اسیر است!

 

یک خبر و یک شادی کوتاه

محمد جوروند، در اسفند ماه 95 با اعلام خبر بازپس‌گیری موزه، کور سوی امیدی در دل هنرمندان این سرزمین روشن کرد. خبر بازپس‌گیری موزه و وعده واگذاری آن به هنرمندان اگرچه دل‌های زیادی را شاد کرد اما این شادی دیری نپایید، چرا که با گذشت بیش از یک سال از این وعده همچنان وضعیت موزه کما فی‌السابق است.

 

غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان نیز در پاسخ به دغدغه هنرمندان و وضعیت فعلی موزه هنرهای معاصر اهواز در نشستی با آنان وعده یاری می‌دهد؛ وعده‌ای که هنوز به سرانجام نرسیده است!

 

وی در نشستی با هنرمندان خوزستانی تاکید می‌کند برای شادی اصحاب هنر و ادامه حیات هنریشان تلاش می‌کنیم و از هیچ کوششی دریغ نخواهیم کرد.

 

«پیگیری استاندار خوزستان در این خصوص، جدی ولی رسیدن به نتیجه نهایی زمان‌بر است»، این را رضا کیانی مشاور هنری او می‌گوید. وی بدون اینکه اطلاعاتی از روند این پیگیری و کارهای انجام شده ارائه دهد، بیان جزئیات را به زمان دیگری موکول می‌کند و می‌گوید: « اجازه بدهید به نتیجه‌ای برسیم و سپس موضوع رسانه‌ای می شود».

 

کیانی در پاسخ به اصرار خبرنگار ما در مورد آخرین وضعیت موزه هنرهای معاصر اذعان می‌دارد: «این موضوع پیش از انتصاب من به عنوان مشاور هنری بوده، صحبت‌هایی پیرامون دغدغه هنرمندان داشته‌ایم اما زمان می‌طلبد که رسانه‌ای شود!»

 

وی اما ادامه می‌دهد: برای بازپس‌گیری موزه هنرهای معاصر اهواز پافشاری داریم، امیدوارم این موضوع به‌زودی به‌طور شفاف و قانونی حل شود.

 

وی می‌افزاید: داشتن موزه از مسائل اصلی و اساسی برای هنرمندان است که می‌تواند بستری برای معرفی آثار هنری، جریان‌های فرهنگی و موثر هنری و اجرای جشنواره‌های کارآمد باشد.

 

کیانی شوق، شور و نشاط هنرمندان عرصه تجسمی را دلیلی مهم برای تلاش در راستای بازپس‌گیری موزه هنرهای معاصر عنوان می‌کند و اظهار می‌دارد: امیدواریم با تلاش مجموعه هنر استان در نهایت یک نتیجه ماندگار و نه موسمی! حاصل شود.

 

اظهار نظرهای مشاور هنری استاندار خوزستان در حالیست که سرنوشت تلخ موزه هنرهای معاصر اهواز بر اساس مصوبات دولت مبنی بر واگذاری مکان‌های فرهنگی به بخش خصوصی به منظور برداشتن هزینه‌های اضافی از دوش دولت رقم زده شد، سرنوشتی که رهایی از آن بنا به گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان پروسه ای زمان بر و طولانی است!.

 

به این راحتی نیست!

«به این راحتی نیست! موزه از سوی دولت به صورت قانونی به بخش خصوصی و برای مدت هفت سال واگذار شده، لغو قرارداد به سادگی امکان پذیر نیست و مدیریت موزه نیز از این موضوع تمکین نمی‌کرد» این ها را محمدجوروند می‌گوید؛ مدیری که سال 95 خبر از بازپس‌گیری موزه داد و جالب آنکه این موضوع را به هنرمندان خوزستانی تبریک گفت!.

 

به گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان راه سخت و دشواری در طول دو سال گذشته برای بازپس‌گیری موزه هنرهای معاصر طی شده، راهی که هنوز به مقصد نرسیده و همچنان هنرمندان خوزستانی در حسرت دومین موزه بزرگ کشور که روزی به نام هنر و برای هنر ساخته شد، اندر خم وعده‌ها هستند.

 

جوروند توضیح می‌دهد: با تلاش‌هایی که صورت گرفت مدیریت فعلی موزه ملزم به تحویل موزه شد، درحالی که پیش از این تمکین نمی‌کرد؛ پس از تمکین وی بود که اعلام کردیم موزه پس گرفته شده و هنوز هم می‌گوییم که 90 درصد راه را رفته‌ایم.

 

وی معضل پیش آمده در این راه را، مطالبه 2 میلیارد تومانی مدیریت موزه تحت عنوان هزینه انجام شده برای بازسازی موزه اعلام می‌کند و می‌گوید: با توجه به اینکه هزینه کردن هرگونه مبلغی برای موزه طبق قرارداد منعقد شده، باید با هماهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شد، ادعای هزینه کرد این رقم برای ما قابل قبول نبود.

 

او ادامه می‌دهد: از سویی هزینه کرد این رقم در موزه هنرهای معاصر مشهود نبوده و با توجه به این کشمکش‌ها مقرر شد کارشناس حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وارد موضوع شده و پس از بررسی، نظرات کارشناسی ارائه شود.

 

و همچنان انتظار

پروسه طولانی و بی نتیجه بازپس‌گیری موزه هنرهای معاصر درحالی دوساله شده که پیش از این استاندار خوزستان اعلام کرده بود پرداخت هزینه اعلام شده از سوی مدیریت موزه را تقبل می‌کند اما مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان می گوید: تنها در صورتی که مبلغ هزینه شده به تایید کارشناس حقوقی برسد پرداخت خواهد شد.

 

جوروند با بیان اینکه در حال حاضر بررسی کارشناسی پایان یافته و هزینه کرد رقم اعلامی نیز خلاف واقع تشخیص داده شد، باز هم نتیجه نهایی را منوط به برگزاری نشست مشترک دیگری با حضور مدیرکل امور حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و منوچهری مدیریت فعلی موزه هنرهای معاصر اهواز اعلام می‌کند؛ نشستی که معلوم نیست چه زمان برگزار و چه نتایجی خواهد داشت!

 

وی خاطر نشان می‌کند: مقرر شده جلسه مشترک دیگری به زودی با حضور مدیرکل امور حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و منوچهری مدیریت فعلی موزه هنرهای معاصر اهواز برگزار شود و در آن صورت نتیجه نهایی اعلام خواهد شد.

 

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان از وجود اراده جمعی برای بازپس‌گیری موزه خبر می‌دهد و در خصوص طولانی شدن پروسه بازپس‌گیری موزه می‌گوید: مسئله به این سادگی نبوده و روندی که طی شده با توجه به پیچیدگی مسئله بی‌نظیر است.

 

خراشی بر دل موزه

موزه هنرهاي معاصر اهواز اين روزها در حالی منتظر تعيين تكليف و صدور راي است که گهگاه اجرای برنامه‌های نامرتبط در موزه دل هنرمندان دور مانده از موزه را می‌خراشد؛ به طوری‌که برگزاری نمایشگاه گردشگری و صنایع وابسته به همت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خوزستان، در اردیبهشت ماه امسال داغ دیگری بر دل هنرمندان تازه و اعتراضاتی به مجموعه میراث فرهنگی استان وارد کرد.

 

برگزاری این نمایشگاه صدای متولیان حوزه فرهنگ و هنر را هم درآورد به طوری که مدیرکل ارشاد استان اجرای این برنامه را بدون مجوز اعلام می‌کند و می‌گوید: «با مجوز ما نبوده و آن را قبول نداریم.»

 

 از سویی علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری خوزستان با اظهار بی اطلاعی از روند واگذاری موزه و کشمکش‌های موجود، می‌گوید: برای نمایشگاه 2 روزه نیازمند مکانی بودیم که فضای موزه پیشنهاد شد و ما بی اطلاع از ماجرا، آن را از مدیریت فعلی به مدت 2 روز اجاره و هزینه پرداخت کردیم.

 

او که ادعا می‌کند پس از مصاحبه‌ای با یکی از رسانه‌ها از وضعیت فعلی موزه مطلع شده، هر گونه بیان اعتراض و نارضایتی از سوی هنرمندان و مجموعه فرهنگ استان را در خصوص برگزاری نمایشگاه رد می‌کند.

 

وی البته با تاکید بر اینکه هنرمندان خوزستانی باید سهمی از فضاهای هنری استان داشته باشند، می‌گوید: به نظرم این مشکل موزه هنرهای معاصر اهواز باید در فضایی تعاملی حل و فصل شود.

 

ایزدی که معتقد است از فضاهای موجود استان برای توسعه فرهنگ و هنر باید بهره برد، می‌گوید: «فضاهای فرهنگی و هنری هر اندازه بیشتر دارای تکاپو باشند، به نفع استان و مجموعه فرهنگ و هنر است».

 

 او در مثالی عجیب از فضای مصلی تهران نام می‌برد که از آن برای کاربری‌های متعدد از جمله نمایشگاه کتاب هم استفاده می‌شود و بیان می‌کند: ما هم در میراث فرهنگی ساختمان‌هایی داریم که قدیمی هستند و پس از مرمت برای کاربری جدید مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، از جمله اینکه حمامی قدیمی تحت عنوان سفره خانه پذیرای شهروندان می‌شود!.

 

و این داستان ادامه دارد

داستان تلخ واگذاري موزه هنرهای معاصر اهواز در حالي سه ساله مي‌شود كه هنوز نجات آن در حد وعده و وعید باقی مانده و عملا نتیجه ای حاصل نشده است. باز هم باید منتظر ماند، سرنوشت غمناک موزه دور از هنر را باز هم باید فریاد کرد؛ تا شاید دستی بر این موزه نور بتاباند.

 

معصومه صالحی