خبرگزاری شبستان- رشت، مساجد در جریان انقلاب اسلامی ایران علاوه بر کارکرد عبادی دارای کارکرد بصیرت بخشی شده و به پایگاهی برای مبارزان انقلاب بدل شدند که تمام حرکات مبارزاتی در مساجد آغاز و ساماندهی شده و زمینه ساز گسترش، تعمیق و تثبیت انقلاب بوده اند.
مساجد محور اصلی انقلاب بوده و در رأس این هرم دفاعی قرار داشتند. در واقع مساجد به عنوان مراکز آغازین شکل گیری انقلاب ها و حرکت های مردمی در مبارزه علیه ظلم وستم به ویژه در دوران معاصر، نقش تعیین کننده ای داشته اند.
علی رغم تمام سخت گيری هايی كه توسط رژيم پهلوی در خصوص مسجد صورت گرفت هيچ يک از اين ترفندها نتوانست به آنها اين امكان را بدهد تا بتوانند نقش و كاركرد سياسي مسجد را از بين ببرند و مانع تداوم و استمرار اين جنبش و حركت انقلابی مردم مسلمان ايران شوند. مساجد، به عنوان جایگاه و محل تجمع و گردهمایی انسان های خداجو، دیندار و ولایت مدار، همواره زمینه حضور و فعالیت گسترده و همه جانبه انقلابیون را در صحنه های اجتماعی و سیاسی و حتی نظامی فراهم آورده و به عنوان مکانی مقدس تکیه گاه خیزش ها و حرکت های انقلابی به شمار آمده است. در واقع مساجد در شکل گیری و جهت دهی به این جنبش ها و نهضت های اسلامی نقش محوری و اساسی داشته و دارند.
در واقع ۳۰مسجد در سراسر استان گیلان شناسایی شدند که بیشترین نقش را در شکل گیری انقلاب ۵۷ داشتند که در ادامه به برخی از مساجدی که در آنها اتفاقات مهم در خصوص انقلاب اسلامی رخ داد، اشاره می کنیم.
مسجد چینی چیان رشت، نخستین مسجد شهر رشت است که مرجعیت امام خمینی در آن اعلام شد و سهم قابل توجی در شکل دهی به مبارزات انقلابی در این شهر داشته است. آیت‌الله احسانبخش، نماینده فقید ولی فقیه در گیلان که از سال ۱۳۴۰ به عنوان نماینده امام خمینی(رحمه الله)، اندیشه‌های ایشان را در گیلان ترویج می‌کرد، امام جماعت این مسجد بود. فعالیت‌های گسترده مذهبی با حضور شهید آیت الله صادق احسانبخش، نماینده فقید ولی فقیه در گیلان در مسجد چینی چیان آغاز شد.
آیت الله احسانبخش از ابتدای سال ۴۰، شب‌های شنبه در مسجد مراسم و منبر داشت و با عناوین مختلف مذهبی موضوعات را به مبارزه علیه ظلم و بی دینی مرتبط می‌کرد.
مسجد میرزا آستارا، پایگاه مبارزات مردم آستارا در دوران انقلاب علیه ظلم و ستم شاهنشاهی بوده و امروز نیز با وجود کانون فرهنگی و هنری شهدای انقلاب یکی از مراکز مهم دفاع در برابر هجمه‌های دشمنان است.
نخستین حرکات پنهانی مردم آستارا علیه ظلم و ستم شاهنشاهی از سال 56 شروع شد، این حرکات در قالب محافل قرآنی و مذهبی در مساجد عباسیه، امام جعفرصادق(ع) و مسجد میرزا صورت می‌گرفت. تظاهرات بزرگ و کوچکی در این شهر نیز هر روز از جلوی میرزا شروع می‌شد و به سمت یکی از نقاط شهر ادامه می‌یافت.
مسجد آقا سید عبدالله لنگرود، بچه های بقعه متبرکه آقا سید عبدالله اولین گروهی بودند که در شهرستان لنگرود علیه نظام سلطه راهپیمایی کردند. دانش آموزان دبیرستان داریوش سابق به همراه جمعی از جوانان آقا سید عبدالله که به 200 نفر می رسید جلوی آموزش و پرورش تجمع کردند و علنا شعار « مرگ بر شاه» را سر دادند.
مسجد صفی یا مسجد شهیدیه از تاریخی‌ترین مساجد شهر رشت است که در محله‌ای به همان نام واقع شده است. تاریخ بنای اولیه این مسجد دقیقا روشن نیست. بر اساس یک روایت شیخ صفی اردبیلی به دلیل دوستی با شیخ زاهد گیلانی در سفری به گیلان در محله فعلی چاهی می‌کند و عبادتگاهی سازد که بعدها به مسجد تبدیل می‌شود.
طبق عبارتی که روی یک کاشی در داخل محراب دیده می شود در سال 1334 هجری قمری (1295 ه.ش) به دست حاجی یوسف کاشی ساز تجدید بنا شد.
یشترین نمازگزاران رشت را مسجدصفی دارد بعضی وقتها فضای مسجد برای نمازگزاران تنگ و پیداکردن جا کار مشکلی می شود، این وضعیت در طول سال و همه ایام است، در ماه های رمضان و ایام خاص که حیاط کنار قبر هم مفروش می شود.
این مسجد که هم اکنون با امامت آیت الله رودباری است به شماره ۱۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد ساغریسازان رشت، این مسجد از مساجد فعال انقلابی بود که پایگاه مبارزات مردمی بوده و جلسات انقلابیون در این مسجد برگزار می شد.
این مسجد در سال ۱۲۰۴ه.ق به دستور حاجی علی تاجر شیروانی ساخته شده و توسط آقا سید رضی رودباری، امام جمعه مسجد، مرمت شده است. هشت فیل پا در دو ردیف در صحن مسجد قرار گرفته است. پایه فیل پاها پنج ردیف کاشی به ارتفاع ۹۵ سانتی‌متر است و محراب گچبری شده و آیاتی از قرآن بر آن منقوش است.
بچه های این محل دستگیر و به شدت شکنجه می شدند به طوری که یکی از این جوانان به نام گلچین بعد از پیروزی انقلاب آزاد شد که این شخص به گفته دوستان عکس شاه را در زندان شکست و الان به دلیل شکنجه زیاد در یکی از مراکز نگهداری می شود.
مسجد ولیعصر طاهرگوراب یکی از مساجد معروف و به عنوان پایگاه مبارزین انقلاب مطرح است و لوح و یادبودی بر روی درب مسجد نصب شده است. این مسجد مکان اجتماع مبارزان انقلابی بود و قبل از انقلاب در این مسجد نماز جماعت، سخنرانی‌های مختلف به نفع انقلاب و به ضرر رژیم طاغوت با حضور اساتید کل کشور برگزار می‌شد.
تمام حرکت‌های انقلابی و تظاهرات مکان اصلی آن مسجد ولیعصر طاهرگوراب بود و تمام افرادی که قبل از انقلاب در این مسجد فعالیت داشتند بعد از انقلاب وارد جبهه جنگ شدند. امروز هم مسجد ولیعصر به عنوان یک مسجد فعال، انقلابی و پابرجا همراه با رهبری نظام همواره در حال فعالیت است.
مسجد جامع ماسال، محل تجمع مردمی و از مکان‌های برنامه‌ریزی تظاهرات علیه رژیم شاه بود و شروع همه حرکت‌های انقلابی در این مکان مقدس بود.
علاوه بر مساجدی که در بالا ذکر شد، می توان از مسجد جامع بالا بازار و مسجد جامع کلیشم در رودبار، مسجد صاحب الزمان(عج) تالش، مسجد جامع لوندویل، مسجد باب الحوائج املش، مسجد جامع شاندرمن، مسجد جامع و مسجد امام حسین (علیه السلام) سیاهکل، مسجد جامع ولی عصر(عج) شفت، مسجد پائین محله جیرده، مسجد سید شرف الدین رضوانشهر، مسجد بادی الله، چهاربرادران و گلشن رشت، مسجد ولی عصر(عج) و امامزاده صالح انزلی، مسجد سلیمانیه و شعربافان لاهیجان، مسجد شهدا رودسر، مسجد جامع رحیم آباد، مسجد جامع چابکسر، مسجد صاحب الزمان لنگرود که کانون مبارزه با رژیم پهلوی بودند، نام برد.
آری، همه ما بر نقش پررنگ مساجد در پیروزی انقلاب اسلامی واقف هستیم و سی و نهمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را در حالی جشن می‌گیریم که باید نقش مساجد در ایام الله پیروزی انقلاب اسلامی برای همگان تبیین شود.
نظر شما