به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان: کتاب «روش نقد و بررسی روایات مهدویت» تألیف حجت الاسلام والمسلمین دکتر خدامراد سلیمیان، عضوهیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد.
در چکیده این کتاب آمده است:
اهتمام به اطمینان از صدور روایات از پیشوایان معصوم(علیهم السلام)، در منابع روایی شیعی، سبب شده است تا این روایات همواره با بررسی ژرف، موشكافانه و دانش محور، ارزیابی و از جهت استناد و محتوا، با بهره گیری از روش و معیار علمی و نقد سندی و متنی هماهنگ تحلیل و بررسی شوند.
پژوهش حاضر وضعیت سنجی روایات مهدوی و منابع موجود را برای بازنمایی و روشی فراگیر برای نقد این سخنان و فرامین، از جهت سند و محتوا بررسی می کند.
در این بازنمایی تلاش بر آن است تا عرصه های دگرگون شده برخی روایات بر پایه، پاره‌ای از شواهد موجود در روایات و منابع، در نگاه قرار گیرند. گستره‌هایی که اسباب تغییر در آن گاهی خواسته و گاهی ناخواسته، گاهی از سر بی دقتی و گاهی از سر سوءنیت، صورت پذیرفته است. در این دگرگونی ها در نقل به معنا، تصحیف، تحریف و گاهی نیز جعل روایت، نقشی غیرقابل انکار داشته اند.
غور در ژرفای این تغییرات بهترین راهبرد را در بررسی روایات، بر پایه روش نقد سند و متن دانسته است، با این افزوده که، به مناسبت شأن روایات مهدویت، توجه به هر آنچه که ممکن است در اعتبار یا بی اعتباری روایت نقش داشته باشد را، بایسته می نماید.
این بایستگی سبب شد تا در گام نخست، پس از نیم نگاهی به مباحث کلّی و جایگاه نقد از نگاه روایات و اندیشوران و در مروری اجمالی؛ تا جای ممکن؛ تطورات و تحولات عارض بر روایات، بازنمایی شوند.
در پی آن تلاش شده است تا با مرور بر همه روایات و در دست نمونه هایی هر چند اندک از روایات دگرگون شده، به تبیین روشن، زمینه‌های نیاز به نقد حدیث پافشاری شوند. زمینه هایی که به طور عمده، برخاسته از آسیب‌های واردشده بر روایات هستند. آسیب‌هایی از قبیل: نقل به معنا، تقطیع، تصحیف، تحریف و گاهی نیز جعل و وضع حدیث.
آنگاه در پی آن بازنمایی، با اشاره به دو عرصه مهم و اساسیِ نقد استنادی و محتوایی، سنجه های نقد ناظر، بر برخی نمونه‌ها از روایات مهدوی بررسی شده اند.
رهاورد این بررسی‌ها، پس از بازنمایی این بایستگی‌ها، تأکید بر گستره‌هایی افزون بر سند و محتوا بوده است. با این بیان که، با توجه به جایگاه روایات مهدویت در منظومه اعتقادی شیعه، نیازاست که تا در اعتبارسنجی روایات؛ بسیار فراتر از سند و محتوا، دقت و بررسی انجام گیرد. اموری که می تواند نقشی اساسی در اعتبار و یا عدم اعتبار روایات مهدویت داشته باشند؛ مانند: منبع شناسی، بررسی موقعیت صدور و نقل روایات و مانند آن.
گفتنی است، علاقه مندان جهت تهیه این اثر می توانند به سایت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مراجعه نمایند.
نظر شما