اولین همایش بین‌المللی دین، فرهنگ‌ و‌ فناوری برگزار می شود

به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: اولین همایش  «دین، فرهنگ و فناوری» سال آینده در دانشگاه باقرالعلوم برگزار می شود.

 

بر پایه این گزارش،‌ اهداف این همایش به شرح ذیل اعلام شده است:

- توجه دادن افکار نخبگان جامعه به مطالبات مقام معظم رهبری درخصوص جنبش نرم­ افزاری در حوزه علم و فناوری یا تجزیه و تحلیل مناسبات آنها با دین و فرهنگ

-  ظرفیت­ شناسی حکمت و اندیشه اسلامی برای بازخوانی انتقادی فلسفه علوم پایه و فلسفه علوم اجتماعی مدرن با هدف بازطراحی مناسبات دگرواره دین، فرهنگ و فناوری.

- نظریه­ پردازی درباب سازوکار پیوند علوم انسانی ـ اجتماعی با علوم تجربی و فنی ـ صنعتی براساس مبانی دینی متناسب با شرایط بومی جامعه و نحوه اثرگذاری آنها در آن

- تبیین نقش مباحث فقهی ـ حقوقی و اخلاقی در حوزه فناوری در جهت بازطراحی نسبت فناوری با جامعه.

- تبیین و تقویت نقش مراکز علمی ـ پژوهشی در شناسایی و پاسخگویی به نیازهای جامعه در زمینه فناوری.

- بازخوانی انتقادی نظریات فلسفه تاریخ علم و فناوری در غرب و مقایسه آن با فلسفه تاریخ علم و فناوری در ادیان توحیدی به ویژه در اسلام.

- تبیین، نقد و اصلاح بایسته های سیاستگذاری علم و فناوری در جمهوری اسلامی ایران

- آسیب­ شناسی اجتماعی ـ فرهنگی ساخت، انتقال و گسترش فناوری در جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکار برای اصلاح آن.

 

همچنین محورهای همایش به این شرح است:

 

۱. فلسفه و مبانی نظری فناوری

·        ماهیت فناوری و نسبت آن با علم مدرن

·        تفاوتهای فناوری قدیم وفناوری مدرن و اقتضاءات آن

·        تفاوت اقتضاءات فناوری در فناوری های سخت و نرم

·        ارزیابی خودمختاری تکنولوژی

·        بررسی نسبت پیشرفت علمی و پیشرفت فناوری

·        بررسی دیدگاههای آرمان شهر گرایی و ویران شهر گرایی درباره آینده تکنولوژی

·        تکنولوژی و تنوع فرهنگها

·        جهانی شدن و تکنولوژی

·        بازخوانی انتقادی مبانی و ماهیت فناوری مدرن از منظر حکمت و اندیشه اسلامی

·       بازطراحی مبانی و ماهیت فناوری از منظر حکمت و اندیشه اسلامی برای آینده استفاده از فناوری

 

۲. فرهنگ و فناوری

·        رابطة تحولات فرهنگی و تحولات فناورانه

·        میزان تأثیرپذیری سطوح فرهنگ‌ از تحولات فناورانه

·        تحولات فناورانه و مقاومت فرهنگی: امکان‌سنجی، الزامات، بایدها و نبایدها

·        چالش‌های فرهنگی فناوری‌های نوظهور

·        نقش فناوری در بحران‌های فرهنگی انسان مدرن

·        مدیریت‌پذیری تبعات فرهنگی فناوری

۳. چالش های ارزش و فناوری

·        ارزیابی دیدگاههای ارزش بار بودن تکنولوژی و خنثی بودن آن

·        چالشهای اخلاقی تکنولوژی

·        دستورالعملهای اخلاقی برای انواع تکنولوژی های نرم و سخت

·        تبیین چگونگی نهادینه شدن ارزش در تکنولوژی (طراحی، ساخت، تبلیغ و عرضه و غیره)

·        بررسی رویکردهای ناظر به طراحی حساس ‌به ‌ارزش

·        مسائل و چالش‌های اخلاقی توسعه فناوری‌های هم‌گرا (نانو، بایو، اینفو، کاگنو)

·        چالش‌های اخلاقی در حوزه مهندسی (مسئولیت‌پذیری) با تاکید بر موردکاوی‌های داخلی

·        بررسی تحلیلی موردهای ارزش‌باری فناوری (با تاکید بر موردکاوی‌های بومی)

·       تحلیل انتقادی نگاه مهندسان و مدیران ایرانی به توسعه فناوری و نسبت آن با ارزش (مثل جریان کارآفرینی و جریان تجاری سازی دانش)

۴. مناسبات دین و فناوری

·        امکان، معنا و مفهوم فناوری‌ دینی

·        مرزهای مفهومی علم دینی و فناوری دینی

·        غایات دینی و بهره‌مندی از فناوری‌های نوین

·        فقه اسلامی و چالشهای فناوری

·        چالشهای منظر فقهی برای پیشبرد و‌کاربست تکنولوژی و مهندسی

·        تاثیرات تحولات تکنولوژیکی بر فرهنگ فقهی

·        اخلاق اسلامی و فناوری

·        حکمت اسلامی و فناوری

·        مباحث کلامی و مسئلة فناوری

·        دین‌داری و فناوری(رابطة تحولات فناورانه و سویه‌های عقیدتی، اخلاقی و رفتاری دین‌داری)

·        ارزیابی دیدگاه‌های انتقادی حوزة فناوری مبتنی بر معارف دینی

·        مسئلة فناوری در اندیشة متفکران مسلمان

·        امکان، مفهوم و شاخصه‌های فناوری ایرانی-اسلامی

·        انقلاب اسلامی و مسئلة فناوری
   
تاثیرات تکنولوژی های نوین بر حوزه های علمیه

۵. پیوست نگاری فرهنگی فناوری

·        معنا و ماهیت پیوست نگاری فرهنگی در فناوری ها

·        الگوهای روش شناختی پیوست نگاری فرهنگی فناوری

·        مبانی نظری و چارچوب مفهومی پیوست نگاری فرهنگی برای فناوری (سیستم های  اجتماعی-فنی)

·        انواع رویکرد و سطوح تحلیل برای پیوست نگاری فرهنگی فناوری

·        ابعاد و اجزای الگوی روش شناختی پیوست نگاری فرهنگی فناوری و روابط بین این ابعاد

·        روش های تدوین پیوست فرهنگی فناوری (سیستم های اجتماعی-فنی)

·        شرایط و معیارهای تدوین، اجرا و ارزشیابی پیوست فرهنگی فناوری

·        کاربست الگوی روش شناختی پیشنهادی در مورد پیوست نگاری فرهنگی ارتباطات باندپهن

 

۶. فرهنگ و فناوری ارتباطات و اطلاعات و فضای مجازی

·        الزامات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و دینی توسعه فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی

·        ظرفیت‌های فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی برای اثربخشی اقدامات و تبلیغات فرهنگی و دینی

·        آسیب‌شناسی فرهنگی و اجتماعی فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی

·        سبک زندگی و فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی

·        فقه و فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی

·        بررسی تأثیرات فرهنگی و اجتماعی شبکه‌های اجتماعی

·        بررسی دوجهانی شدن در فناوری های فضای مجازی

·        بررسی مسائل دینی و فرهنگی فناوری های نوین ارتباطی (مثل اینترنت اشیا، حس‌گرهای پوشیدنی، رایانش ابری، نسل جدید شبکه‌های تلفن همراه (5G,5G+)، بازی‌های برخط، سرویس‌های خدماتی مکان محور، شبکه‌های پیام‌رسان..)

۷. مسائل فرهنگی سیاستگذاری و آینده پژوهی فناوری در ایران

·        اصول و مبنای سیاستگذاری فناوری از منظر اسلامی و غربی

·        نقد و بررسی مدلهای سیاستگذاری فناوری در ایران

·        نقد و بررسی فرایند سیاستگذاری فناوری در ایران

·        نقدو  بررسی سیاستهای فرهنگی حوزه فناوری در ایران

·        نقد و بررسی سیاستهای اقتصادی حوزه فناوری در ایران

·        نقد و بررسی سیاستهای توسعه صنعتی فناوری های نوین در ایران

·        نقد و بررسی سیاستهای حمایت از نخبگان عرصه فناوری در ایران

·        بررسی و نقد سیاستهای جمهوری اسلامی ایران در حوزه نانوفناوری، زیست فناوری

·       نقد و بررسی الگوی ساخت و توسعه قدرت سیاسی مبتنی بر فناوری

۸. پیشرفت و فناوری (سخت و نرم)

·        تلقی از موقعیت پیشرفته در الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت و نسبت این تلقی با فناوری‌ها

·        ماهیت فناوری‌های اسلامی - بومی و سایر فناوری ها در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

·        الگوی رشد فناوری بومی اسلامی

·        بایسته‌های استفاده از فناوری‌ها در مسیر پیشرفت در جمهوری اسلامی

·        جایگاه رشد فناوری در پیشرفت بومی اسلامی

·        میزان شکنندگی پیشرفت تکنولوژی درموضع مصرف‌کننده (و نه تولیدکننده) فناوری

·        وزن فناوری و رشد آن در پیشرفت اسلامى ایرانی

·        آینده‌پژوهی مسیر رشد کمی و کیفی فناوری بومی در الگوی اسلامى ایرانی پیشرفت

·        ربط و نسبت نهاد و فناوری در مسأله شناسی پیشرفت

·        اصول فقه و اجتهاد فقهی رد، اصلاح و امضای فناوری های نوظهور در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

 

۹. دین و فناوریهای رسانه

·        دین و‌رسانه، رسانه دینی، دین رسانه ای

·        فقه و رسانه

·        اخلاق و رسانه

·        سبک زندگی و رسانه

·        آموزش، دین و رسانه

·        اقتصاد، دین و رسانه

·        رسانه، مسائل فرهنگی صنعت و تجارت

·        سیاستگذاری دینی در رسانه های جمهوری اسلامی

·        فرصت ها و تهدیدهای رسانه برای فرهنگ دینی

۱۰. فناوری و مسائل دینی و فرهنگی خانواده و زنان

·        تاثیر فناوری بر تحول نقش و معنای خانواده

·        فراگیر شدن استفاده از فضای مجازی، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی نهاد خانواده

·        راهکارهای استفاده از فناوری برای تحکیم نهاد خانواده

·        تاثیر فراگیری فناوری های  کنترل جمعیت بر ساختار خانواده و اخلاق جنسی

·        ارزیابی دیدگاههای فمینیستی از تکنولوژی

·        ارزیابی حضور بانوان در سطوح بالای توسعه تکنولوژی

·       بررسی تحصیل بانوان در رشته های مهندسی و اشتغال به آن

۱۱. مسائل فرهنگی محیط زیست و فناوری

·        مسائل فرهنگی و دینی زیست فناوری (محصولات بایوتکنولوژی)

·        مسائل فرهنگی و دینی نانو فناوری (محصولات نانوتکنولوژی)

·        نسبت فرهنگ با فناوری های سازگار با محیط زیست

·        سازگاری فناوری های زیست محیطی با  دین و فرهنگ

·        میزان تطابق و سازگاری فناوری های وارداتی بکار رفته در محیط زیست با فرهنگ جامعه ما

·        اصول ارزیابی فرهنگ زیست محیطی و تطابق آن با دروس دانشگاهی

·        مسائل زیست محیطی و ارتقاء فرهنگی

·        نسبت اخلاقیات و دینداری جامعه با حفاظت از محیط زیست

·        چالشهای اخلاقی و دینی محصولات تراژنه(دستکاری شده ژنتیکی)

۱۲. چالش­های فرهنگی اجتماعی حوزه فناوری

·        آسیب­شناسی اجتماعی(خانواده، ازدواج و طلاق، اقشار اجتماعی، و...) فناوری­های مدرن

·        نقد و ارزیابی دیدگاه بالا به پایین سیاست‌گذاران در پرداختن به مسائل اجتماعی فناوری

·         توانمندسازی نهادها و سازمانها (دولتی و غیر دولتی) در جهت درک ابعاد اجتماعی فناوری

·         طراحی سناریوهای اجتماعی فرهنگی لازم برای ظرفیت سازی  فناوری‌های آینده