دیدگاه امام خمینی(ره) درباره "احزاب"/ روشن‌بینی امام خمینی(ره) از دیدگاه رهبر معظم انقلاب

خبرگزاری شبستان: دیدگاه امام خمینی(ره) درباره "احزاب"، روایتی از انتخاب حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر انقلاب، روشن‌بینی امام خمینی(ره) از دیدگاه رهبر معظم انقلاب برخی از سرتیترهای اخبار احزاب در هفته گذشته بود.

به گزارش خبرنگار احزاب خبرگزاری شبستان، دیدگاه امام خمینی(ره) درباره "احزاب"، روایتی از انتخاب حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر انقلاب، روشن‌بینی امام خمینی(ره) از دیدگاه رهبر معظم انقلاب برخی از سرتیترهای اخبار احزاب در هفته گذشته بود. ادامه اخبار و رویدادهای این حوزه را در گزارش زیر بخوانید:

«ملک سلمان» جاى صدام نشسته و در هوس بلعیدن بحرین و قطر است/ آل سعود به چیزی جز خونریزی نمی‌اندیشد

محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، در پست اینستاگرامی خود نوشت «عربستان قصد دارد بعد از بحرین، قطر را نیز کاملا تحت قیمومت خود در آورد. به یاد دارم که صدام در حمله به کویت می‌گفت چرا باید امت عربی پراکنده باشد؛ جهان عرب باید به دو یا سه کشور تبدیل شود تا با ترک و فارس مقابله کند.

بهانه او در حمله به کویت، تشکیل امت عربی بود. بعد از صدام، داعش ایده یکی شدن عراق و سوریه را مطرح کرده و امروز ملک سلمان جاى صدام نشسته و در هوس بلعیدن بحرین و قطر است.

این افکار جاهلی و عقب مانده توسط آمریکا و اسرائیل دامن زده می‌شود تا هیچ گاه صلح و برادری در منطقه شکل نگیرد. دیروز رهبر معظم انقلاب فرمودند مسائل اختلافی باید از طریق گفتگو حل شود، ولی آل سعود جز به خونریزی نمی اندیشد.»

روایتی از انتخاب حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر انقلاب

در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، در حالی که مردم و مسئولان آماده‌ی تشییع و تدفین پیکر پاک امام خمینی (ره) بودند، در جلسه‌ای با حضور مسؤولان کشوری و لشکری، آیت‌الله‌ خامنه‌ای، رئیس جمهور وقت، وصیت‌نامه‌ی سیاسی ـ الهی امام خمینی (ره) را قرائت کرد. مجلس خبرگان رهبری عصر همان روز تشکیل جلسه داد تا رهبر جدید برای نظام جمهوری اسلامی را انتخاب کند.

مطابق اصل ۱۰۷ قانون اساسی مصوب سال ۱۳۵۸، انتخاب رهبری بر عهده نمایندگان مجلس خبرگان قرار دارد.

آنگاه که بحث از مصداق رهبری برای رأی‌گیری به میان آمد و نام آیت‌الله خامنه‌ای مطرح شد، برخی از نمایندگان که از نظر امام خمینی(ره)، مبنی بر صلاحیت آیت‌الله خامنه‌ای برای رهبری نظام اطلاع اجمالی داشتند خواستار توضیح شاهدان آن شدند.

 

دو نفر از شاهدان نقل امام خمینی که خود عضو مجلس خبرگان بودند، انتساب این نظر به امام را تأیید کردند.

همچنین گفته دیگری از امام مبنی بر شایستگی آیت‌الله خامنه‌ای برای رهبری که در جریان سفر اخیر ایشان به چین و کره شمالی ابراز کرده‌ بودند، نیز در آن جلسه با واسطه نقل شد.

در پی این اظهارنظرها رأی‌گیری به عمل آمد و اکثریت قاطع نمایندگان مجلس خبرگان با توجه به نظر امام راحل و صلاحیت‌های دینی، علمی و سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای، معظم‌له را به رهبری نظام جمهوری اسلامی انتخاب کردند.

آیت‌الله خامنه‌ای خود به این موضوع اشاره کرده، می‌گویند تا زمانی که موضوع انتخاب را متعَین ندانستم از پذیرش آن مقام امتناع می‌کردم .

پس از بازنگری در قانون اساسی و انجام همه‌پرسی، مجلس خبرگان رهبری یک بار دیگر براساس قانون اساسی جدید در مورد رهبری معظم‌له رأی‌گیری کرد و اکثریت قاطع مجدداً معظم‌له را به رهبری نظام انتخاب کردند.

برخی زمینه‌های اصلی نظر امام راحل بر رهبری آیت‌الله خامنه‌ای عبارتند از: مبارزه طولانی‌مدت برای تحقق حکومت اسلامی، اعتقاد راسخ و روشن به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی، بیش از یک دهه فعالیتهای همه‌جانبه‌ی سیاسی، اجرایی و فرهنگی برای استقرار نظام جمهوری اسلامی، روشن‌بینی دینی، تسلط علمی بر مبانی دینی، سلوک فردی و اجتماعی، زهد و پارسایی.

ایفای نقش تاریخی و سرنوشت ساز مجلس خبرگان با انتخاب شایسته آیت الله خامنه ای

امام خمینی (ره) به مناسبتهای گوناگون شایستگی‌ها، تعهد و خدمتگزاری آیت‌الله خامنه‌ای در راه خدمت به نظام جمهوری اسلامی را مورد تأیید قرار داده بودند.

امام خمینی تاریخ‌ ۷ تیر ۱۳۶۰ در بخشی از پیام‌شان به مناسبت ترور آیت‌الله خامنه‌ای فرموده‌اند: «اکنون دشمنان انقلاب با سوء قصد به شما که از سلاله‌ی رسول اکرم و خاندان حسین‌بن‌علی هستید و جرمی جز خدمت به اسلام و کشور اسلامی ندارید و سربازی فدارکار در جبهه‌ی جنگ و معلمی آموزنده در محراب و خطیبی توانا در جمعه و جماعات و راهنمایی دلسوز در صحنه‌ی انقلاب می‌باشید، میزان تفکر سیاسی خود و طرف‌داری از خلق و مخالف با ستمگران را به ثبت رساندید.

 اینان با سوء‌قصد به شما عواطف میلیونها انسان متعهد را در سراسر کشور بلکه جهان جریحه‌دار نمودند. اینان آن‌قدر از بینش سیاسی بی‌نصیب‌اند که بی‌درنگ پس از سخنان شما در مجلس و جمعه و پیشگاه ملت به این جنایت دست زدند و به کسی سوء قصد کردند که آوای دعوت او به صلاح و سداد در گوش مسلمین جهان طنین‌انداز است.

من به شما خامنه‌ای عزیز، تبریک می‌گویم که در جبهه‌های نبرد با لباس سربازی و در پشت جبهه با لباس روحانی به این ملت مظلوم خدمت نموده و از خداوند تعالی سلامت شما را برای ادامه‌ی خدمت به اسلام و مسلمین خواستارم»

در تاریخ ۸ شهریور ۱۳۶۵ به افراد و رجال سیاسی توصیه کردند که در گفتارشان به جای عیب‌جویی دائمی، مثل آیت‌الله خامنه‌ای باشند که همیشه همه را نصیحت می‌کند و خدماتش را به رخ مردم نمی‌کشد.

در تاریخ ۲۱ دی ۱۳۶۶ در پاسخ به نامه آیت‌الله خامنه‌ای در مورد ولایت مطلقه فقیه، در بخشی از نامه نوشتند: «اینجانب که از سال‌های قبل از انقلاب با جناب‌عالی ارتباط نزدیک داشته‌ام و همان ارتباط بحمدالله تعالی تاکنون باقی است، جناب‌عالی را یکی از بازوهای توانای جمهوری اسلامی می‌دانم و شما را چون برادری آشنا به مسائل فقهی و متعهد به آن هستید و از مبانی فقهی مربوط به ولایت مطلقه فقیه جداً جانبداری می‌کنید، می‌دانم و در بین دوستان و متعهدان به اسلام و مبانی اسلامی از جمله افراد نادری هستید که چون خورشید، روشنی می‌دهید»

حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد خمینی، نزدیکترین فرد به امام خمینی که مشاور و مورد وثوق کامل ایشان بود، نقل کرده که امام در پی سفر خارجی آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «الحق ایشان شایستگی رهبری را دارند»

ایفای نقش تاریخی و سرنوشت ساز مجلس خبرگان با انتخاب شایسته آیت الله خامنه ای

زهرا مصطفوی، دختر امام خمینی (ره) بیان کرده که آنگاه که از امام درباره‌ی رهبری آینده نظام پرسیده است ایشان از آیت‌الله خامنه‌ای نام بردند و آنگاه که از مقام علمی آیت‌الله خامنه‌ای سؤال کرده است ایشان اجتهاد آیت‌الله خامنه‌ای را تأیید کرده‌اند .

بدون تردید مقطع زمانی انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری نظام دارای اهمیت و حساسیت ویژه‌ای بوده است. برخی نگرانی‌ها که در پی بیماری امام خمینی قدس سره بوجود آمده بود عبارت بودند از:

۱- مدیریت کشور در دوره‌ی پس از امام خمینی(ره) .

۲- ناتمام بودن اصلاح و بازنگری قانون اساسی

۳- نگرانی از حمله یا تحریکات نظامی عراق، امریکا و منافقین؛ با توجه به نقض مکرر آتش‌بس توسط عراق و تبلیغات وسیع برای پیروز قلمداد کردن خود در جنگ.

اما آنچه همه نگرانی‌ها را به امید تبدیل کرد عبارت‌ بودند از:

۱- انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به مقام رهبری که در کوتاه‌ترین زمان روی داد.

۲- تشییع و وداع میلیونی و بی‌نظیر مردم با امام خمینی (ره) و شکل گرفتن بزرگ‌ترین تشییع و وداع با یک رهبر مردمی که همچون طوفان عظیمی احتمال هرگونه توطئه دشمن را منتفی کرد.

۳- تأیید و بیعت مسؤولان ارشد نظام و نهادهای مختلف کشور، بیت امام، مراجع تقلید و علما از جمله آیات عظام اراکی، مرعشی نجفی، آیت‌الله میرزا هاشم آملی، آیت‌الله العظمی گلپایگانی و آیت‌الله مشکینی، نخبگان، شخصیت‌های حوزوی و دانشگاهی، خانواده‌های شهدا و اقشار مختلف مردم

۴ـ حاج سیداحمد خمینی ساعاتی پس از انتخاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری با ارسال پیام تبریکی به ایشان اظهار داشت: «حضرت امام بارها از جنابعالی به عنوان مجتهد مسلم و نیز بهترین فرد برای رهبری نظام اسلامی‌مان نام می‌بردند. من و تمامی اعضای بیت امام از حضرات آیات خبرگان محترم صمیمانه تشکر می‌نماییم؛ چرا که معتقدیم روح امام عزیزمان از این انتخاب شاد و آرام شده است. من بار دیگر چون برادری کوچک اوامر آن ولی فقیه را بر خود لازم‌الاجرا می‌دانم».

«کاروانهای میثاق با امام و بیعت با رهبری» در آستانه‌ی چهلمین روز ارتحال امام خمینی از سراسر کشور به راه افتاد و «مانورهای بیعت با رهبری» در برخی مناطق مرزی و استراتژیک کشور و نیز برگزاری «سمینارهای میثاق با امام، بیعت با رهبری» شکل گرفت .

بیعت با آیت‌الله خامنه‌ای، ماهها بعد استمرار یافت و به جهانیان ثابت کرد که ایران با رهبری آیت‌الله خامنه‌ای همچنان پرچمدار امت اسلامی است.

آیت‌الله خامنه‌ای از امام خمینی به عنوان «ریشه‌ی شجره‌ی طیبه‌ی انقلاب» یاد کردند و اعلام کردند: ما راه خود را بر اساس راه امام (ره) ادامه خواهیم داد»

انقلاب اسلامی با نام امام خمینی(ره) در جهان شناخته شده است

خانه احزاب ایران طی بیاینه‌ای عنوان کرد: همانگونه که مقام معظم رهبری فرموده اند انقلاب اسلامی با نام امام خمینی (ره) در جهان شناخته شده است.

انقلاب اسلامی با نام امام خمینی(ره) در جهان شناخته شده استبه گزارش حوزه احزاب و تشکل‌های گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ به نقل از کمیته اطلاع‌رسانی خانه احزاب ایران، این حزب به مناسبت بیست و هشتمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) بیانیه ای صادر کرد.

این بیانیه به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم

بیست و هشت سال از عروج ملکوتی پیشوا و رهبر عظیم الشان مسلمین جهان و مقتدای شیعیان و آزادگان جهان و امید عدالت طلبان حضرت امام روح الله (ره) می گذرد.

همانگونه که مقام معظم رهبری فرموده اند انقلاب اسلامی با نام امام خمینی در جهان شناخته شده وهدایت‌های ایشان بود که با توکل بر نیروی لایزال الهی به پشتوانه همت ملتی بزرگ، طومار رژیم شاهنشاهی را به هم پیچید و ایران اسلامی را به الگویی برای تمامی حق طلبان و عدالت خواهان در سراسر گیتی مبدل ساخت.

انقلاب اسلامی ایران سالهاست،به عنوان یادگار آن امام عظیم الشأن چون خورشیدی درخشان در جهان نورافشانی می‌کند.

 امروز در سراسر عالم چشم همه آزادی خواهان و استکبارستیزان به انقلاب اسلامی ایران است.

ما به عنوان ادامه دهندگان راه حضرت روح الله و وارث خون‌های پاک هزاران شهید گلگون کفن که برای اعتلای کلمه اسلام و حفظ ایران اسلامی سر بر آستان حضرت دوست سپردند، وظیفه ای بس سترگ بر دوش داریم.

امروز انقلابی بودن و انقلابی ماندن نه یک شعار بلکه یک نقشه راه در برابر هجوم دشمنان است. اگر هر مستکبری از شرق و غرب عالم بتواند ما را از مسیر صحیح انقلاب دور کند و ارزش های انقلابی مان را در نظر ما بی ارزش جلوه دهد و مفاهیمی همچون استکبارستیزی، عدالت طلبی، حق جویی، مبارزه با فساد و باندبازی و خدمت صادقانه و بی منت و نظایر آن را سست و بی ارزش نماید، آنگاه خواهند توانست که این میراث گران‌بها را به بهایی ناچیز از دست ما خارج سازند.

 شکست این نقشه دشمن راهی ندارد جز رجوع همیشگی به آرمان های امام راحل(ره)، انقلابی بودن، انقلابی ماندن و پیروی از فرامین ووصایای امام راحل و رهبر معظم انقلاب اسلامی.

امید آنکه همواره در مسیر روشن انقلاب گام برداریم و در آرزوی روزی بسر بریم که پرچم انقلاب اسلامی ایران به دستان مبارک صاحب اصلی‌اش حضرت امام عصر(عج) سپرده شود.

خانه احزاب ایران،با گرامیداشت یاد و خاطره بنیانگذارجمهوری اسلامی، سالگرد رحلت جانگداز این عزیز را تسلیت عرض نموده، از آحاد ملت عزیز و قدرشناس ایران دعوت می‌نماید تا با حضور پرشور در مراسم سالگرد عروج ملکوتی پیر جماران، بیعتی دوباره با آرمان‌های امام راحل(ره) و خلف صالح اش مقام معظم رهبری (مدظله والعالی) بعمل آورند.

دیدگاه امام خمینی(ره) درباره "احزاب" چه بود؟

دیدگاه امام خمینی (ره) نسبت به موضوعاتی نظیر احزاب بسیار متفاوت بود با موضوع فعالیت مجاز و غیرمجاز و حدود آزادی آن‌ها در کشور، زیرا در اندیشه امام کشف قانون یا وضع قوانین موضوعه جزء وظایف نهادهای قانونگذاری است که حوزه فعالیت احزاب و جواز و حدود فعالیت‌های آن‌ها را تعیین می‌نماید. حتی مسائل مهمتری هم هست که دیدگاه‌های حضرت امام مبنای عمل قرار نمی‌گیرد. مثلا امام از لحاظ اعتقادی یک مسلمان شیعه دوازده امامی بوده‌اند و به اعتقادات خود سخت پایبند اما نمی‌توان به مسلمانان سنی مذهب و اقلیت‌های مذهبی گفت چون رهبر انقلاب در مورد نبوت و امامت چنین اعتقادی دارند، شما هم باید همان اعتقادات را داشته باشید.

بنابراین حدود آزادی‌های احزاب را قانون تعیین می‌کرده و نه نظر امام خمینی(ره)، اما به طور طبیعی نظرات بنیانگذار در برخی امور از جمله نگاه به احزاب تاثیرگذار بوده است و چون احزاب در ایران نه در زمان مشروطه و نه در دوران ملی شدن نفت و نه در قیام پانزده خرداد و نه در زمان شکل‌گیری انقلاب با همه فراز و نشیب‌هایش چندان موفق نبوده به رغم آنکه ایشان شخصیتی حزبی مانند مرحوم مهندس بازرگان را به عنوان رئیس دولت موقت برگزیدند در حکم ایشان چنین مرقوم داشتند: «جنابعالى را بدون در نظر گرفتن روابط حزبى و بستگى به گروهى خاص، مأمور تشکیل دولت موقت مى‏‌نمایم.»

**چگونگی موافقت امام با تشکیل حزب جمهوری اسلامی

تابستان سال 56 چند نفر از شاگردان امام خمینی(ره) ایجاد یک حزب تمام عیار اسلامی را میان خود طرح کردند و به گفته آقای هاشمی رفسنجانی: «وقتی که فضای سیاسی ایران یک مقداری باز شد، کسی را خدمت امام فرستادیم. امام آن موقع اواخر ایام

اقامتشان در نجف بود. آن موقع ایشان موافقت نکردند. تعبیری که بعداً من خودم شنیدم از امام درباره اینکه چرا موافقت نمی‌کنند این بود که می‌گفتند حزب یک چیز تدریجی‌الحصول است. من نمی‌توانم چیزی را که هر زمان می‌تواند یک وضع داشته باشد که اکنون قابل پیش‌بینی نیست، تایید کنم. شماها را می‌توانم تایید کنم چون می‌دانم شما خوب کار می‌کنید. اما حزب بالاخره یک سازمانی می‌شود. یک سازمان وجود خاصی برای خودش پیدا می‌کند و تداوم دارد. ادوار بعد را من نمی‌دانم چه می‌شود. لذا تایید نمی‌کردند. اما با استدلال ایشان مبنی بر نیاز روحانیت به انسجام و تشکل به منظور ساختن کادرهای مورد نیاز نظام و همچنین بدست گرفتن ابتکار عمل، در نهایت امام با پیشنهاد تاسیس حزب موافقت کردند و حتی مبلغ 5 میلیون تومان نیز در ابتدای حزب به منظور فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی کمک کردند.»

از جملات فوق به خوبی برمی‌آید که تاسیس آن حزب لااقل در بدو طرح آن مورد رضایت امام نبوده است. با این حال لازم به یادآوری است که در فضای پرشور نهضت اسلامی بسیاری از احزابی که توسط رژیم شاه منحل شده بود، تجدید سازمان کرده و شروع به فعالیت کردند. با پیروزی انقلاب افراد و گروه‌های مختلف نیز شروع به تشکیل حزب نمودند. در چنین فضایی در 29 بهمن1357 یعنی یک هفته پس از پیروزی انقلاب، پنج نفر از شخصیت‌های روحانی مورد اعتماد و علاقه امام نیز تصور کردند بدون داشتن تشکیلات حزبی قادر به تاثیرگذاری مطلوب در روند انقلاب نخواهند بود و لذا مبادرت به تشکیل حزب جمهوری اسلامی کردند. نظر به آنکه موسسین اولیه حزب عموماً مورد تایید و علاقه امام بودند، اینگونه در جامعه القا شده که امام مشوق تاسیس آن بوده‌اند، حال آنکه به نظر می‌رسد حتی اگر مطالب آقای هاشمی هم وجود نداشت به حصر عقل و به دلائل زیر نباید امام نسبت به تاسیس آن حزب رضایت قلبی داشته باشند حتی اگر به علت اصرار آقایان موافقت و کمک مالی هم به اعضای آن کرده باشند:

اعضای آن حزب اکثراًً عضو شورای انقلاب بودند و مصوبات شورا می‌توانست در افکار عمومی به منزله القائات حزب جمهوری تلقی شود.

اعضای موسس همگی روحانی بودند و امام خمینی اگر چه به داشتن تشکل و نظم و انضباط بین روحانیون اهمیت زیادی می‌دادند اما بسیار بعید است که با حزبی شدن روحانیت هم موافق باشند. زیرا احزاب در رقابت با یکدیگر قرار می‌گیرند که ممکن است آن‌ها را در تقابل با احزاب دیگر قرار دهد.

در شرایط پیچیده ابتدای انقلاب که امام به شخصیت‌های کاملاً مورد وثوق محتاج بودند تا مسئولیت‌های زیادی از آن‌ها بخواهند، بدیهی است که هم انتظار داشتند که این افراد وقت خود را بیشتر صرف مسئولیت‌های حیاتی‌تر نمایند و نیز شائبه طرفداری از منافع حزبی نسبت به آن‌ها در افکار عمومی شکل نگیرد.

در طول انقلاب جملات فراوانی از امام وجود دارد که گویی امام خمینی نگران تشتت نیروهای انقلاب تحت نام احزاب مختلف بودند که یک نمونه بارز آن چنین جملاتی است: «و اعتصموا بحبل اللَّه مطلوب است. همان است که اقرأ باسم ربک. اسم رب همان ریسمانى است که همه به آن باید اعتصام کنند. مردم را دعوت کنید به وحدت. دعوت کنید به اینکه گروه گروه نشوند. الآن مشغولند شیاطین به اینکه این انسجامى که پیدا شد براى ملت ما، و با این انسجام پیش بردند و بحمد اللَّه پیروز شدند تا اینجا، این را به همش بزنند. گروه گروه کنند: حزب کذا، حزب کذا، جمعیت کذا. چه اسم رویش بگذارند «جمعیت اسلامى» کذا؛ چه اسم بگذارند «جمعیت دمکراتیک» کذا. امروز روز این نیست که تکه تکه بشود این ملت، گروه گروه بشود. امروز تمام گروه‌ها باید ادغام بشوند در یک گروه. و آن گروه اسلامى است. همان طورى که تمام گروه‌ها ادغام شد در یک گروه و تمام قول‌ها و تمام فریادها ادغام شد در یک فریاد، و آن فریاد مرگ بر این رژیم و عرض بکنم که اسلام، جمهورى اسلامى مى‏‌خواهیم. آن ادغام گروه‌ها در هم و توجه به اسلام بود که این سد بزرگ شیطانى را شکست، و همه حساب مادیین را باطل کرد.»

روشن‌بینی امام خمینی(ره) از دیدگاه رهبر معظم انقلاب

بیانات حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری درباره روشن‌بینی امام خمینی(ره) را در این گزارش می خوانید که به شرح ذیل است:

در آن سالهای ریاست جمهوری که برای شرکت در یک اجتماع جهانی، می‌خواستم به یک کشور خارجی سفر کنم، سخنرانی‌ای فراهم کرده بودم و طبق معمول، خدمت امام ارائه کردم که ایشان نظر بدهند.

ایشان در حاشیه یادداشت کردند که راجع به «عدم انفکاک دین از سیاست» هم در این سخنرانی مطلبی بگنجانید. من اوّلش قدری تعجب کردم که این قضیه «عدم انفکاک دین از سیاست»، چه ارتباطی می‌تواند با سران کشورها - مثلاً صد کشور غیر مسلمان - داشته باشد؟ در عین حال، چون امام دستور داده بودند، نشستم چند صفحه نوشتم.

وقتی وارد مطلب شدم، تأمّل کردم و دیدم که نه، درست همین است. جای این بحث، در منبرهای عظیم جهانی است. چرا؟ چون علیه این بحث، در منبرهای جهانی کار می‌شود. بعد هم به آن جا رفتیم و آن بحث را القا کردیم و بسیار هم در نفوس مؤثّر واقع شد و اهمیت این حرف آشکار گردید. این عدم تفکیک دین از سیاست، روشن‌بینی آن مرد بزرگ را می‌رساند.

کد خبر 633862

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha