خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: "به نظر می‌رسد پخش نمازهای جماعت در صدا و سیما هنوز با مشکلاتی مواجه است. نمازها از شکوه و زیبایی لازم برخوردار نیستند، البته این هم علت خود را دارد. صدا و سیما به‌تنهایی نمی‌تواند نماز را تدارک ببیند و به صورت کاملاً واقعی و باشکوه و با تمام ظرائف، آن را برگزار کند و در عین حال بتواند ضبط باکیفیت آن را انجام دهد. لذا برای ضبط نمازهای جماعت فاخر و باشکوه باید تمام دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی در استان‌ها با رسانه ملی همکاری نمایند. البته برای این موضوع نیز اقدام شده و همکاری بسیار خوبی بین صدا و سیما و ستاد اقامه نماز کشور شکل گرفته که ان‌شاء‌الله به زودی آثار و برکات آن را خواهیم دید."
مرکز تخصصی نماز سلسله جلساتی گفتار پژوهی با حضور اساتید و کارشناسان با هدف دستیابی به راهکارهای کاربردی ترویج نماز برگزار می کند. در یکی دیگر از این جلسات مهمان مرتضی میقانی، قائم مقام ستاد اقامه نماز سازمان صدا و سیما بودیم. صدا و سیما به عنوان متولی مهم‌ترین و مؤثرترین رسانه کشور در امر ترویج و تعمیق فرهنگ اقامه نماز، نقش بسزا و تعیین‌کننده‌ای در این زمینه دارد. این ضریب نفوذ در میان مخاطبان، اهمیت تلاش و فعالیت را در این عرصه دوچندان می‌کند. از همین رو مهم است که در جریان برنامه های این سازمان در جهت تعمیق فرهنگ نماز باشیم. آنچه در ادامه می آید گزیده ای از گفتگوی ما با این مقام مسئول است.
جناب میقانی، آیا وظیفه تصریح‌شده‌ای برای سازمان صدا و سیما در حوزه نماز از نگاه اسناد بالادستی، مانند پیام‌های رهبری به اجلاس‌های سراسر ی نماز یا برنامه پنچم توسعه وجود دارد؟
صدا و سیما در بیان امام راحل (ره) دانشگاهی عمومی است و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) نیز انتظارات به‌حق و فراوانی از این نهاد فرهنگ‌ساز برای ترویج نماز دارند که بخشی از این انتظارات در پیام‌های معظم له به اجلاس‌های سراسری نماز آمده است. هم‌اکنون این پیام‌ها گردآوری شده و ضمن یادآوری مداوم به مدیران و برنامه‌سازان صدا و سیما، برای تحقق آن نیز برنامه‌ریزی مدونی صورت گرفته است.
صدا و سیما برای انجام وظایف خود در این حوزه چه برنامه‌هایی را اجرا کرده است؟
موضوع ترویج فرهنگ نماز به عنوان تجلی یاد خداوند همواره در دستور کار رسانه ملی قرار داشته است. در سال‌های اخیر بر مبنای سخنان رهبری معظم و سایر اسناد بالادستی، برنامه راهبردی اقامه نماز در رسانه ملی تدوین و رونمایی گردید و هم‌اکنون نیز در برنامه‌ریزی‌های کلی سازمان مدنظر قرار گرفته است. به دنبال اجرایی شدن این سند راهبردی هستیم و از پیشنهادها برای کاربردی کردن هر چه بیشتر این سند استقبال می‌کنیم.
اما راهبرد اصلی رسانه ملی استفاده از همة ظرفیت‌ها برای ترویج فرهنگ اقامه نماز است.
در باب گزارش یا آمار این فعالیت‌ها باید عرضه کنم که صدا و سیما تنها دستگاهی است که نتیجه و آمار فعالیت‌هایش در معرض دید همگان قرار دارد و البته در مواردی این آمارها قابل بررسی نیست. مثلاً آمار پخش نمازهای جماعت یا برنامه‌های مختص نماز قابل احصا است؛ ولی وقتی در یک اثر نمایشی، مثلاً سکانس خاصی را می‌بینید که به نماز اختصاص دارد، این به صورت آمار قابل بیان نیست. سریال‌های پایتخت 1، 2 و 3، سریال فاخته، سریال مدینه و جدیدترین آثار نمایشی «همه چیز آنجاست» و «میکائیل» و ... نمونه‌هایی از این موارد هستند.
با عنایت به آموزه‌های تربیتی و دینی ما و توجه ویژه به موضوع دختران و زنان، آیا برای این قشر از مخاطبان در حوزه ترویج نماز کار ویژه‌ای انجام شده است؟
مخاطب رسانه ملی در شبکه‌های سراسری، مخاطب عام هستند؛ البته به غیر از شبکه‌هایی که کار تخصصی انجام می‌دهند. لکن نمی‌توان گفت که ما در برنامه‌ریزی و برنامه‌سازی برای بانوان کار خاصی انجام داده‌ایم. در رسانه وقتی برای کودکان و نوجوانان یا ... برنامه‌ریزی و برنامه‌سازی می‌شود، این موضوع شامل آقایان و خانم‌ها نیز می‌شود؛ لذا نمی‌شود گفت کار خاصی برای قشر خاصی انجام شده. البته در آثار نمایشی، در سکانس‌های فراوانی موضوع نماز خانم‌ها مورد اشاره قرار گرفته که سریال‌های «بچه‌های نسبتاً بد»، «مدینه»، «فاخته»، «پنج کیلومتر تا بهشت» و «میکائیل» از آن جمله هستند.
آیا در حوزه نماز، رصد برنامه‌ای انجام شده است؟ چنانچه ممکن است نتایج این رصد را در قالب نقاط قوّت و ضعف بیان کنید.
مرکز نظارت و ارزیابی صدا و سیما در چند نوبت رصد برنامه‌های نماز را انجام داده و نتایج آن به مدیران محترم سازمان ارائه شده است. لکن این نتایج به دلیل محرمانه بودن قابل انتشار نیست و صرفاً در بُعد درون‌سازمانی جهت بهتر شدن نتایج امور مورد بررسی قرار می‌گیرند.
به نظر شما ویژه‌ترین کاری که در حوزه نماز در صدا و سیما انجام شده است، چیست؟
به صورت مشخص نمی‌توان گفت کدام اقدام رسانه ملی مهم‌ترین اقدام بوده است. کارهایی که مرتباً در آثار نمایشی انجام می‌شود، موضوع کارهایی که در حوزه کودک و نوجوان صورت می‌گیرد یا تدوین برنامه راهبردی اقامه نماز در رسانه ملی و ... همه در سطح بالایی از اهمیت هستند که صرفاً با نظر مخاطبان می‌توان کیفیت آنها را بررسی نمود.
به نظر شما چه خلأ‌های قانونی در پیشبرد اهداف شما در سازمان صدا و سیما در حوزه نماز وجود دارد؟
به نظر من که چند سالی است در این عرصه کار می‌کنم، خلأ قانونی برای انجام کار وجود ندارد.
چه پیشنهادهایی برای ترویج فرهنگ اقامه نماز در بین مردم کشور دارید؟
این سؤال، پرسشی اساسی است و پاسخ به آن مجال زیادی می‌خواهد؛ ولی می‌توان در این فرصت به مهم‌ترین موضوع اشاره کرد. در بین تمام عواملی که می‌تواند برای ترویج فرهنگ نماز مؤثر باشند، خانواده مهم‌ترین رکن است. کسانی که در خانواده به صورت صحیح و منطبق با دین و معیارهای اخلاقی آن نمازخوان شده‌اند، هیچ وقت تارک نماز نیستند. در هر شرایطی نمازشان را اول وقت می‌خوانند؛ حتی اگر اداره و محل کارشان نمازخانه مناسبی نداشته باشد. همة دستگاه‌های فرهنگی اگر بخش عمده تلاش خود را در موضوع خانواده صرف کنند، تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.
و اما یک نقد به برنامه‌های نمازی صدا و سیما؟
به نظر می‌رسد پخش نمازهای جماعت در صدا و سیما هنوز با مشکلاتی مواجه است. نمازها از شکوه و زیبایی لازم برخوردار نیستند، البته این هم علت خود را دارد. صدا و سیما به‌تنهایی نمی‌تواند نماز را تدارک ببیند و به صورت کاملاً واقعی و باشکوه و با تمام ظرائف، آن را برگزار کند و در عین حال بتواند ضبط باکیفیت آن را انجام دهد. لذا برای ضبط نمازهای جماعت فاخر و باشکوه باید تمام دستگاه‌های اجرایی و فرهنگی در استان‌ها با رسانه ملی همکاری نمایند. البته برای این موضوع نیز اقدام شده و همکاری بسیار خوبی بین صدا و سیما و ستاد اقامه نماز کشور شکل گرفته که ان‌شاء‌الله به زودی آثار و برکات آن را خواهیم دید.
نظر شما