ایجاد حرکت فکرى بین مردم از برکات حضور مقام عظمای ولایت در مسجد کرامت

خبرگزاری شبستان: مسجد کرامت یکی از مساجد قدیمی شهر مشهد است که در چهارراه شهدا (چهارراه نادری) واقع شده ‌است. این مسجد بزرگ از گذشته به ‌دلیل قرابت با حرم علی بن موسی الرضا(ع)، محل رفت و آمد جمع کثیری از زوار بوده ‌است.

مسجد کرامت در دوران انقلاب و در سال 1357 مرکز و ستاد عملیاتی تظاهرات و راهپیمایی‌ها و رهبران انقلاب بود. در واقعه 10 دی 1357 نیروهای نظامی شاه به مسجد و مردم اطراف حمله کردند که این واقعه منجر به کشته و زخمی شدن عده‌ای از معترضان شد.
 

این مسجد در دوران انقلاب یکی از مهم ترین پایگاه های مبارزه روحانیون مشهد با نظام شاهنشاهی و یکی از اصلی ترین پایگاه های مبارزاتی با نظام طاغوت بود و پایگاه شهدا آن زمان مشهد در کنار مسجد کرامت به عنوان دومین سنگر نبرد با مزدوران رژیم استبدادی شاه محسوب می شد.
 

مقام معظم رهبری نیز در شهر مشهد و در پایگاه شهدا این شهر اقامه نماز می کردند و پس از نماز به افشاگری و بیان حقایق و جنایات رژیم شاهنشاهی می پرداختند که پس از مدتی ایشان توسط ماموران رژیم بازداشت و سپس روانه زندان شدند. آیت الله خامنه ای پس از گذراندن دوران محکومیت خود آزاد شدند و افشای جنایات رژیم پهلوی را از سر گرفتند.
 

حجت الاسلام دکتر رضا حق پناه، امام جماعت مسجد کرامت مشهد با اشاره به نقش این مسجد در مبارزات انقلابی مردم مشهد به خبرنگار شبستان گفت: این مسجد به دلیل واقع شدن در شاهراره میدان شهدا و حرم رضوی به عنوان مرکز اصلی و پایگاه انقلاب در دوران پهلوی به شمار می رفت و ائمه جماعات فعال و انقلابی همچون رهبر انقلاب نیز موجب پویایی و حرکت بخشی به جریان های انقلابی در مسجد کرامت بودند.
 

وی حضور آیت الله سیدعلی خامنه ای، رهبر انقلاب به عنوان امام جماعت در این مسجد، برگزاری جلسات تفسیر قرآن و سیره اهل بیت (ع) و تشکیل شورای انقلاب را از عمده ترین وقایع مسجد کرامت در دوران انقلاب دانست.
 

وی اعضای شورای انقلاب را متشکل از آیت الله سیدعلی خامنه ای رهبر انقلاب، آیت الله واعظ طبسی و شهید هاشمی نژاد دانست و بیان کرد: شورای سه نفره انقلاب در خراسان رضوی در مسجد کرامت تشکیل شد و برنامه ها و جریان های انقلاب اعم از چاپ و تکثیر اعلامیه های امام خمینی (ره)، پیگیری جریان مبارزاتی انقلاب، انعکاس اخبار رویدادها و برنامه های انقلاب در سایر شهرهای ایران و سیاست گذاری برای ادامه مبارزات انقلاب در این شورا و مسجد انجام می شد.
 

این استاد دانشگاه رضوی با اشاره به سخنرانی های مقام معظم رهبری در مسجد کرامت افزود: مقام معظم رهبری سخنرانی های گسترده و وسیعی در مسجد کرامت داشتند. رژیم پهلوی ایشان را ممنوع المنبر کردند و سپس حتی ایشان را از حضور در مسجد منع کردند اما مقام عظمای ولایت بعد از ممنوع المنبر شدن، با نشستن روی صندلی و بعدها به حالت ایستاده سخنرانی می کردند.
 

استاد دانشگاه رضوی با اشاره به اینکه بنای مسجد کرامت به همت خانواده سیدمحمود کرامت وقف شده است، اذعان کرد: این مسجد خانه شخصی سیدمحمود کرامت بود که ابتدا برای برگزاری جلسات قرآنی و بعدها تمام فضای آن وقف مسجد شد و در سه طبقه شامل زیرزمین، رستوران، هم‌کف و دو طبقه زایرسرا و حسینیه ساخته شد.
 

وی افزود: آیت‌الله خامنه‌ای در این مسجد قرآن کریم را تفسیر و سیره اهل بیت (ع) را تبیین می کردند که سخنرانی‌های ایشان درباره سیره امام سجاد (ع)، موسی بن جعفر (ع) و امام صادق (ع) پیش از انقلاب چاپ شد.
 

استاد دانشگاه رضوی یادآور شد: شهید کامیاب، شهید قوچانی و گروه‌های مبارز و انقلاب در زمان گذشته در راستای حفظ ارزش های اسلامی و انقلابی در این مسجد تلاش کردند. امروز نیز جوانان و اشخاص متعهد و انقلابی با اجرای برنامه‌های مختلف مذهبی به اعتلای ارزش‌های اسلامی جامعه در این مسجد و حفظ بقای اسلام ناب محمدی همت می کنند.
 

به گفته حجت الاسلام حق پناه دریافت پیام‌های امام (ره)، تکثیر اطلاعیه‌ و پیام‌های امام درباره زمان راهپیمایی‌ها و نوع شعارها از مسجد شهید کرامت ساماندهی می شد.
 

مسجد کرامت واقع در چهارراه شهدای مشهد در دوران مبارزات ملت مسلمان این شهر، مرکز و ستاد عملیاتی تظاهرات و راه پیمایی ها و رهبران انقلاب اسلامی بود. در یکی از روزهای خونین این شهر در دوران انقلاب به دلیل اجتماع مردم و به تصور اینکه رهبران نهضت در این پایگاه مستقرند، نیروهای نظامی به مسجد و مردم اطراف تعرض می کنند و تعدادی از آنان را در این مکان، شهید و مجروح می سازند.

آیت الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب در دوران مبارزات انقلابی خود از جمله شخصیت‌هایی بودند که به دلیل فعالیت‌های گسترده همواره از سوی رژیم طاغوت تحت تعقیب بوده‌اند.

گزارش ساواک خراسان در خصوص اظهارات آیت الله مرتضی مطهری در اعتراض به تعطیلی نماز جماعت آیت الله سیدعلی خامنه‌ای در مسجد کرامت مشهد و حمایت از ایشان

آیت الله خامنه ای درباره موقعیت و وضعیت این مرکز می فرمایند: "صبح دهم دی ماه که می خواستیم به مسجد کرامت برویم، به ما گفتند صبر کنید، ببینیم حول و حوش مسجد چه خبر است؛ برای ارزیابی درست تر، یک نفر را فرستادیم، بعد از مدتی برگشت و گفت آن جا غوغایی است، ماشین های ارتشی به میزان زیادی سر چهارراه نادری (شهدا) که محل مسجد کرامت است، جمع شده اند. در دوران انقلاب، چهارراه نادری (شهدا) حد و مرز حضور پلیس و ارتش بود.

از چهارراه نادری به طرف حرم مطهر، معمولاً ارتش یا پلیس هیچ وقت حضور پیدا نمی کرد. در ایام اوج مبارزه، آن جا خط قرمز بود و دیگر نمی توانستند به این طرف حرم بیایند و واقعاً اگر می آمدند، برایشان خطر جانی داشت. در این قسمت خیابان به طرف حرم دائماً مردم در رفت و آمد بودند. شعار، گردهمایی و سخنرانی رواج داشت و اصلاً از حوزه مأموریت و دخالت دستگاه خارج بود.

شنیدیم ماشین های ارتشی و تانک ها را در همین منطقه مستقر کرده اند و هیچ کس هم نیست و هر کس هم پیدا شود، او را می زنند. کسی را نمی گرفتند، فقط افراد را می زدند. عده ای در مسجد کرامت بودند و بالاخره از مسجد کرامت در خیابان شاه رضا آن روز- آزادی فعلی- که محل استقرار نیروهای دولتی به اصطلاح مقاومت ملی یا پایداری بود، عده ای از جوان ها، بالای پشت بام آن جا و عده ای هم پشت بام مسجد کرامت بودند. اول صبح در اطراف مسجد در خیابان نادری یک اجتماع مختصری تشکیل شده بود که عمال رژیم آنها را به رگبار می بندند و بعد هم با وحشیگری تمام حمله می کنند و عده ای را در همان جا به شهادت می رسانند.... در این وضعیت به ما گفتند مصلحت نیست به مسجد کرامت برویم و همین طور هم بود. اگر می رفتیم، مطمئناً خطر جانی در پیش بود و کارها متوقف می ماند.

سرانجام آن روز را تا شب در منزل ماندیم. روزی عجیب بود و خبرهایی که می رسید، نشان دهنده کمال وحشیگری و خباثت دستگاه بود. از جمله خبرها، این بود که ماشین های ارتشی در خیابان ها راه می افتند و هر جا صف نفت یا صف نان را که آن روزها زیاد دیده می شد، می بینند به رگبار می بندند و می روند. عده ای از مرد و زن، بچه و بزرگ را در میان صف ها به رگبار بسته که بعضی شهید و مجروح شدند. در چهار راه نادری و خیابان های اطراف هم، حملات سختی شد". (روزنامه قدس، 10/10/1366 گ به نقل از یکشنبه خونین مشهد/ مرکز اسناد انقلاب اسلامی)

در بخشی از جلد دوم کتاب "خاطرات و حکایت ها" که منتسب به مقام عظمای ولایت است بخشی از خاطرات به زبان خود ایشان منتشر شده است که بازخوانی آنها، برکات حضور ایشان در مسجد کرامت را روشن می کند. آنچه می خوانید برخی از خاطرات آیت الله خامنه ای در این زمینه است.
 

در مدت دو سه ماه آوازه این مسجد در مشهد پیچید
من قبلا امام جماعت مسجد دیگرى به نام مسجد امام حسن مجتبى(ع) بودم که نزدیک منزلمان در یک خیابان نسبتا خلوت و تا یک حدودى هم دور افتاده بود. در آغاز کار که آن جا نماز را شروع کردم ، مرا دعوت کردند براى امام جماعت آن مسجد. ساختمان آن جا عبارت بود از یک اطاق کوچکى و نمازگزاران و مستمعینش هم دو سه صف پیچ شش نفره را تشکیل مى دادند که از پیرمردها و آدم هاى متوسط آن حول و حوش مسجد بودند؛ یک باربر بود به نام ملاحاجى حاضر از رفقاى همان مسجد است، یک قهوه چى نزدیک مسجد بود، یک شاگرد مکانیک و بقیه هم از همین قبیل بودند و غالبا هم مسن بودند سازنده مسجد یک حاجى خیر و مسجد همسایه ى مسجد بود و به طور خلاصه شاید عده اى حدود بیست نفر مى شدند. وقتى من رفتم آن جا، شب اول یا شب دوم سوم که نماز خواندیم از جاى خود بلند شدم رو کردم به مردم گفتم: با این چند شبى که ما این جا دور هم جمع شدیم، یکى حقى شما به گردن من پیدا کردید و یک حقى هم من به گردن شما پیدا کردم اما. اما حق شما بر گردن ما این است که من یک فردى براى شما حرف بزنم و حدیثى چیزى برایتان بخوانم. حق من هم به گردن شما این است که شما آن حرف هاى مرا گوش کنید و یاد بگیرید و لذا من حق خودم را عمل مى کنم. آیا شماها هم حاضر هستید حق خودتان را ادا کنید؟ خیلى خوشحال شدند و گفتند آرى. در طول این مدت خیلى کم، این مسجد کوچک از جمعیت پر شد به طورى که دیگر جا تنگ شد و همان حاجى که همسایه مسجد بود همت کرد از عقب مسجد یک مقدارى به آن اضافه کرد و مسجد بزرگتر شد و در مدت شاید دو سه ماه آوازه این مسجد در مشهد بخصوص در میان جوان ها پیچید. به طورى که وقتى می گفتند مسجد کرامت؟ بهترین و بزرگ ترین مسجد محله در مشهد محسوب مى شود ساخته و آراسته و کامل شد، بانى و کسبه دور بر آن مسجد مناسب دیدند بیایند بنده را که در آن مسجد پیشنماز بودم ببرند در مسجد کرامت تا آن مسجد داراى اجتماع خوبى بشود و همین طور هم شد. مرا بردند آن مسجد و اجتماع زیادى در آن جا تشکیل شد. که شما مثل این که آن جا بوده اید و اجتماعات آن مسجد را مشاهده کردید که واقعا یک حرکت فکرى در بین قشرهاى متوسط ایجاد شد.

قبل از آن من با دانشجویان ارتباطات زیادى داشتم. کلاس هاى متعددى براى جوان ها و دانشجویان و طلبه ها برقرار کردم، لکن قشرهاى متوسط شهر و مردم کوچه بازار که از مسایل انقلاب، بخصوص مسایل بنیانى انقلاب چندان اطلاعى نداشتند، از سال 42 وقتى مسایل همه گیر شد و چند سالى از مسجد کرامت گذشته بود، مجددا با حفظ فضاى انقلاب یک تحولى در مشهد به وجود آوردند. البته مسجد کرامت خاطرات زیادى دارد که از جمله به من اطلاع دادند که از ساواک اعلام کرده اند دیگر حق ندارم بروم مسجد کرامت و بعد از مدتى که در آن مسجد رفت و آمد داشتم و شاید هر هفته شش شب آن جا صحبت مى کردم و اجتماع زیادى در آن جا تشکیل شد، بالاخره ساواک آن جا را تعطیل کرد و برگشتم مجددا به مسجد امام حسن ، منتها دیگر مسجد امام حسن گنجایش جمعیتى که با من بودند را نداشت، لذا اهل محل و همان حاجى سابق الذکر - که خدا انشاء الله او را حفظ کند مرد خیر و خوبى بود - او همت کرد و یک مسجدى بزرگ تر از مسجد کرامت در همان محل مسجد امام حسن به وجود آورد که الان آن مسجد هست ...
 

مسجد کرامت بعد از گذشت چند سال در سال 57 مجددا مرکز تلاش و فعالیت شد و آن زمانى بود که من از تبعید به جیرفت در ماه آبان یا احتمالا اواخر مهر برگشته بودم . وقتى بود که تظاهرات مشهد و جاهاى دیگر آغاز شده بود. ما آمدیم یک ستادى مرحوم تشکیل دادیم در مسجد کرامت براى هدایت کارها و مبارزات مشهد که در آن ستاد مرحوم شهید هاشمى نژاد و برادرمان جناب آقاى طبسى و من و یک عده از برادران طلبه جوان که همیشه با ما همراه بودند و دو نفرشان به نام موسوى قوچانى و کامیاب الان در قید حیات نیستند و شهید شده اند. (این دو نفر از آن طلبه هایى بودند که دائما در کارها ما را همراهى مى کردند) در آن جا جمع مى شدیم و مردم هم آن جا در رفت و آمد بودند از ترس هیجان مردم جرات نمى کردند این طرف تر بیایند و این سبب شده بود که ما در این مسجد روز را با امنیت مى گذرانیم و هیچ واهمه اى نداشتیم که بیایند مسجد را تصرف کنند، یا ماها را بگیرند لکن ، شب ها را آهسته از تاریکى استفاده مى کردیم مى آمدیم بیرون و در یک منزلى غیر از منازل خودمان مى رفتیم و هر شب چند نفرى در مسجد مى ماندیم.
پایان پیام/