نمی توان با مدیران متاثر از آراء غربی تمدن اسلامی ساخت

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، آیین رونمایی از نخستین اثر مشترک شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی و سازمان مطالعه و تدوین (سمت) صبح روز سه شنبه، 26 مردادماه با حضور دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی، آیت الله احمد احمدی، رئیس سازمان سمت، دکتر محمدباقر خرمشاد، رئیس کارگروه علوم سیاسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی، دکتر سید جلال دهقانی فیروزآبادی، مولف کتاب «اصول و مبانی روابط بین الملل (1)» در سازمان سمت برگزار شد.

بر پایه این گزارش، غلامعلی حدادعادل، رییس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی با بیان اینکه انقلاب اسلامی به چهل سالگی خود نزدیک می شود و چهل سالگی را دوران بلوغ شخصیتی می دانند، اظهار کرد: ما نیز هنگامی که به این چهار دهه گذشته نگاه می کنیم می بینیم انقلاب دستاوردهای بسیار خوبی را داشته است.

وی ادامه داد: تدوین اصول حکومتی و ایجاد نمادهای حکومتی، اداره جنگ و اداره کشور در سال های جنگ تحمیلی، جبران و ترمیم خسارت ها و مستقر شدن یک ساز و کار سیاسی برای انتقال قدرت که ما به آن مردم سالاری دینی می گوییم از دستاوردهای بزرگ است.

حداد عادل تصریح کرد: به تدریج آن لوازم اولیه کار تامین شد و بعد نوبت به آشکار شدن ثمرات عمیق تر رسید. مسلما تحول علوم انسانی امری نبود که در سال های اول انقلاب و حتی دهه اول انقلاب میسر باشد. باید نیروهایی آماده و استادانی تربیت می شدند و مساله شناخته می شد.

وی افزود: من عضو ستاد انقلاب فرهنگی نبودم ولی از همان روز اولی که این ستاد تشکیل شد با آن همکاری داشتم، شاید کمتر کسی به اندازه من از بیرون با ستاد ارتباط و همکاری داشت، وقتی مقایسه می کنم می بینم اکنون مسایل ستاد با آن زمان تفاوت یافته است و فرصتی است تا به شکل عمقی فکر شود.

رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی با اشاره به اینکه یکی از کارهای ضروری بعد از انقلاب تحول در علوم انسانی است، تاکید کرد:  برای من مثل روز روشن است که نمی توانیم قصد رسیدن به تمدن اسلامی را داشته باشیم بدون اینکه فرهنگی مستقل که همان نرم افزار تمدن اسلامی است را داشته باشیم، در واقع دستیابی به فرهنگ اسلامی بدون داشتن علوم انسانی اسلامی ممکن نیست.

وی ادامه داد: شما نمی توانید علوم انسانی خودتان را به صورت تقلیدی و ترجمه محض از تمدنی که حداکثر 400 تا 500 سال است که آسمان و وحی اعراض کرده است اقتباس کنید و در دانشگاه های خود بیاورید و کشور را دست مدیرانی دهید که در دانشگاه هایی با این تفکر تربیت شده اند و بعد به این خیال باشید که به تمدن اسلامی برسید.

حداد عادل افزود: این مسایل در ستاد انقلاب فرهنگی نیز مورد توجه بود و آن زمان هم در دانشگاه قم قدم هایی برداشته شد اما نیاز به تقویت و تجدیدنظر و اهتمام بیشتری داشت تا اینکه در سال 1388 مقام معظم رهبری خواهان جدیت و اهتمام بیشتری شدند و متعاقب آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی شورای تحول و ارتقا علوم انسانی به تصویب رسید و این شورا کار خود را آغاز کرد.

رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی اظهار کرد: از همان آغاز نیز سازمان سمت به عنوان یک دستگاهی که کاملا مرتبط با این هدف است و در عین حال در شورا نیز عضویت دارد به عنوان شخصیت حقوقی فعالیت داشت و ما در خدمت جناب احمدی بودیم.

وی در ادامه به ارایه گزارشی مختصر از فعالیت های شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی پرداخت و گفت: شورا 20 نفر عضو دارد و تقریبا نزدیک به نیمی از آنها شخصیت های حقیقی و حقوقی حوزوی و بقیه در دانشگاه ها فعال هستند. تاکنون 129 جلسه داشته ایم و 15 رشته دانشگاهی برای تحول در اولویت قرار داده شده است. همچنین یک رشته نیز مربوط به برنامه های پیش دانشگاهی یعنی علوم انسانی در دوره دبیرستان است.

حداد عادل ادامه داد: در حدود 350 نفر از استادان دانشگاه و استادان حوزه در قالب 16 کارگروه، کار تحول علوم انسانی در رشته های مختلف دانشگاهی را دنبال می کنند و این کارگروه ها بعضا کارگروه های فرعی نیز دارند مثلا رشته علوم تربیتی ممکن است به نوبه خود چند کارگروه فرعی داشته باشد.

رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی افزود: تاکنون بیش از دو هزار جلسه در این چند سال برای برنامه ریزی و تحول در علوم انسانی برگزار شده است، ما میدان کارمان را به چهار بخش تقسیم کرده ایم که شامل «محتوا»، «مفاهیم»، «برنامه آموزشی و درسی» و «کتاب» می شود که این موارد با یکدیگر مرتبط هستند. همچنین، بخش دیگر کار ما مربوط به استادان، دانشجویان، پایان نامه ها و مجلات پژوهشی علوم انسانی می شود.

وی ابراز کرد: در این چند سال بیشتر تلاش ما متوجه بخش اول بوده است و سراغ برنامه ریزی و تدوین سرفصل های برنامه و حرکت به سوی تالیف کتاب رفته ایم. تاکنون نزدیک به 40 برنامه را در شورای تحول تصویب کرده ایم که این برنامه ها اعم از برنامه های آموزشی و درسی است و من برای اینکه تصوری از حجم کارها ارایه به دست بیاید یک حساب سرانگشتی را انجام دادم  تا تبیین کنم چه قدر کتاب در این فرآیند طی سال های بعد باید تدوین شود.

حداد عادل گفت: ما 15 رشته دانشگاهی داریم که هرکدام از آنها در سه دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری برنامه ریزی شده اند که در برنامه جدید تعدادی درس جدید وارد شده که قبلا نبوده است و تعداد دروسی که بعضا متحول شده اند به 30 تا 60 درصد تحول رسیده و عوض شده است.

رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقا علوم انسانی ادامه داد: این 15 رشته هر کدام سه دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دارند که شامل 45 بسته آموزشی می شود، اگر هر کارگروهی 5 گرایش و 5 شعبه داشته باشد ببینید چه قدر می شود و با آنچه که تاکنون ذکر کردم دویست و پنجاه برنامه می شود ضمن اینکه برخی رشته ها مثل هنر خود شاید 10 رشته هم داشته باشد یا رشته مدیریت که رشته های مختلفی دارد و یا حقوق که در شورا یک کارگروه به خود اختصاص داده است.

وی ادامه داد: اگر این 45 رشته و 50 برنامه را با شاخه هایش در نظر بگیریم به نظر من دویست و پنجاه برنامه امر طبیعی است، حال فرض کنید دویست و پنجاه برنامه دارید و هرکدام از آنها حداقل 10 کتاب جدید دارد، خود این مساله قریب بر 2 هزار و پانصد کتاب جدید می شود در حالی که فکر می کنم اگر در محاسبات دقت بیشتری داشته باشیم صحبت 10 یا 100 کتاب نیست بلکه میدان وسیعی است و من می خواستم این مساله را بیان کرده و بگویم چند هزار کتاب درسی و دانشگاهی و در چند رشته علوم انسانی باید تدوین شود.

حداد عادل افزود: اکنون بعد از این مقدمات به مرحله تالیف کتاب رسیدیم، کارگروه ها مطالعات خود را انجام داده، گرایش هایی را حذف و اصلاحاتی را انجام داده اند، برنامه های درسسی و سرفصل هایی را آورده اند و ما هم روشی را برای تسریع در تصمیم گیری ایجاد کرده ایم و تقریبا ماهی یک تا دو برنامه را تصویب می کنیم و با هر برنامه تعدادی کتاب ضرورت پیدا می کند تالیف شود و انسجات که جایگاه سازمان سمت مشخص می شود و اصلا فلسفه عضویت سازمان سمت در شورا همین است و برای اینکه کارها به خوبی پیش رود در شورای تحول آیین نامه داخلی را طراحی کردیم.

وی افزود: بر این اساس گروه برنام ریزی شورا با 15 نفر از اساتید دانشگاه که صدها ساعت با هم بحث و درس جایگزین کردند تا سرفصل ها را تغییر دهند اما بعد از این مرحله باید موارد مطرح شده نوشته و کتاب شود و به دست استاد و دانشجو برسد؛ لذا ما فکر کردیم برای هر کتابی که می خواهند تالیف کنند کارگروهی 30 نفره را تعیین کنیم تا به تالیف آن کتاب نظارت کنند و ببینند آیا این اثر معرف آن سرفصل ها است یا خیر، لذا یک نماینده از کارگروه شورای تحول و یک نماینده از سوی دبیرخانه شورای تحول و یک نماینده از سازمان سمت حضور دارند.

حداد عادل گفت: به اندازه ای موضوع تالیف کتاب برای ما اهمیت دارد که در دبیرخانه شورای تحول معاونت تالیف کتاب را ایجاد کردیم، همچنین، با سازمان سمت نیز بحث های طولانی داشتیم و تفاهم نامه همکاری امضا کرده و وظایف و کارهایمان مشخص است و خوشبختانه امروز اولین میوه درختی را می چینیم و می چشیم که قرار است در سال های بعد نیز میوه دهد.

رئیس شورای تخصصی تحول و ارتقاء علوم انسانی با بیان اینکه بعضی ها نمی دانند تحول علوم انسانی یعنی چه و مرتبا به ما خرده می گیرند، گفت من یکبار در جلسه شورای تحول به یکی از افراد حاضر که خرده می گرفت، جواب دادم که بر سر یکی از دروس 20 ساعت بحث شد و آخر هم به گروه ارجاع داده شد تا تجدیدنظر کنند. بنابراین، چنین نیست که کار علمی با سرعت آماده شود. این کار اساسی و مهمی است.

حداد عادل اظهار کرد: من بارها در سازمان سمت در خدمت جناب احمدی بودم و در جشن انتشار هزارمین و هزار و پانصدمین کتاب سمت صحبت و خرسندی خود را ابراز کردم اما نمی خواهم بگویم این جلسه که برای انتشار اولین کتاب مشترک میان شورای تحول و سازمان سمت است معنای خاصی دارد، این کار باید همزمان با تاسیس سازمان سمت انجام می شد یعنی روزی که شورای عالی انقلاب فرهنگی تاسیس این سازمان را تصویب کرد. آن روز باید لشکری با انضباطی مشخص پشت سر این سازمان فراهم می آمد تا کتاب به اینجا بفرستد اما سازمان سمت تاسیس شد و پشتوانه های لازم آن بعدها پدید آمد.

وی گفت: این تلاش ها در سطح سازمان سمت پراکنده بود و مولف خوش فکر و باسوادی اگر بود کتاب را آماده و ارایه می کرد اما ساز و کار و منظم وجود نداشت و جریان مثل یک فاصله بین صف و ستاد بود. به هرحال با شکل گیری شورای تحول علوم انسانی از اساتید و مولفان آمدند تا مواد انتشارات را برای دانشگاه تحویل سازمان سمت دهند و این سازمان نیز با ضوابطی که داشت کتاب را انتخاب می کرد.

حداد عادل با بیان اینکه یکی از مسایل میان شورای تحول و سازمان سمت تطبیق بود، خاطرنشان کرد: ما در فرایند انتخاب کتاب میان سازمان سمت و شورای تحول تلاش کردیم تا منطبق باشیم از جمله اینکه کارگروه متشکل از 15 نفر و نماینده ای در سازمان متناظر عضو شدند و کتاب به این شکل پذیرفته می شد. رسیدن ما به به مرحله تالیف کتاب یک چشم انداز گسترده ای بود برای سازمان سمت افزون بر اینکه فعالیت هایی را نیز در گذشته داشتیم.