به گزارش خبرگزاری شبستان از تبریز و به نقل از روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان شرق، کتاب «چراغ جان» به كوشش محمد طاهري خسروشاهي گردآوري و تاليف شده و از سوي اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي آذربايجان شرقي با شمارگان يک هزار جلد به چاپ رسيده است.
نکته اساسی درباره مطالب کتاب، این است که ملاک گزینش مقالات و یادداشت ها بر این مبنا استوار بوده که هر یک ا مزاقلات در طراز خود امروزه می توانند در مطالعات مربوط به شیخ محمود شبستری برای طالبان علم و جویندگان دانش ، منبع به شمار رفته و جایگاهی ویژه داشته باشند.
همايش ملي بزرگداشت شيخ محمود شبستري امروز چهارشنبه در زادگاهش شبستر در آذربايجان شرقي با هدف گراميداشت هفتصدمين سالگرد ثبت تاليف گلشن راز از سوي يونسكو برگزار شده است.
این همایش صبح چهارشنبه(۱۵اردیبهشت) با پیام دکتر علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حضور مقامات عالی رتبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت امور خارجه و همچنین اساتید پیشکسوت و پژوهشگران گلشن راز آغاز شده است.
به ترويج فكر و نگاه شخصيت هاي بزرگي چون شیخ محمود شبستری نياز داريم
سخنگوي وزارت امور خارجه در همایش بزرگداشت شیخ محمود شبستری گفت: ما امروز كماكان به ترويج فكر و نگاه شخصيت هاي بزرگي چون شبستري در سطح جهان نياز داريم تا رويكرد جهان را كماكان تحت تاثير اين انديشه هاي ناب و ايراني قرار دهيم و نام ايران را همچون هميشه بعنوان مركز تمدن و فرهنگ سربلند نگه داريم، منافع ملي امروز ما، در اخلاق گرايي است.
حسين جابري انصاري در همايش ملي بزرگداشت شيخ محمود شبستري سخنان خود را با شعري از ديباچه گلشن راز آغاز كرد و گفت: از پرسش هاي بنيادين و تاريخي در ساحت عرفان، نسبت و رابطه عرفان و سياست است كه سياست خارجي هم بخش قابل توجهي از آن است.
وي با طرح اين سوال كه آيا عرفان كه از مقوله معناگرائي، جذبه و سلوك است و با درون گرايي و دنيا گريزي ارتباط نزديك دارد، با سياست كه پديده اي بيروني است و مرتبط با اجتماع، منافع مادي و معيشت زميني، قابل اجتماع هست يا خير؟ و اگر ارتباطي وجود دارد از چه نوعي است، افزود: آيا مي توان مبادي عرفاني را در سياست خارجي كه از مقوله نبرد براي منافع اين جهاني است، بكار بست و به هدف هم رسيد؟
جابري انصاري اظهاركرد: تاثير عرفان بر سياست امري مسلم است، گرچه بعضي آنرا در حد گوشه نشيني و ارشاد پادشاه محدود كرده اند و يا آنرا صرفا كشف و شهودي دانسته اند اما عرفان ديگري هم بوده كه باعث حركت و جوشش است و آن عرفاني است كه پيامبر اسلام و امير المومنين عليهما سلام نمونه و الگوي بارز آن هستند.
وي گفت: دستورات الهي در قرآن كريم، سنت و سيره پيامبر اعظم و عترت طاهرين(علیه السلام) در عرفان اصيل اسلامي و سلوك آنها در تشكيل حكومت و ارائه دستوراتي براي ايجاد نظم و عدالت اجتماعي، تمسك به معنويت و مديريت، سير من الخلق الي الحق و سير من الحق الي الخلق بالحق، داشتن درد خدا و خلق، نشان ميدهد درون گرايي و برون گرايي در انديشه عرفاني اسلام با هم مرتبط هستند.
جابري انصاري با بيان اينكه در مكتب فكري كه منادي امروز آن امام خميني عليه الرحمه است مانعه الجمع ديدن سلوك و سياست با هم ناشي از سوء فهم هر كدام از عرفان و سياست است، گفت: ايشان مي فرمايد: 'رسول خدايي كه سال هاي طولاني در سلوك بوده است ، وقتي كه فرصت پيدا كرد يك حكومت سياسي ايجاد كرد، براي اينكه عدالت ايجاد شود. در تفكر اسلامي، سياست متعالي مي شود و از زمين به آسمان ميرود نه آنكه عرفان زميني شود و گرفتار منافع مادي .'
وي گفت: نامه حضرت امام (ره) به گورباچف نماد وحدت سياست و عرفان در بينش اصيل اسلامي و تاثير اين رويكرد بر مشي سياست خارجي حاكم اسلامي است.
جابري انصاري گفت: اين يك نمونه از دعوت الي الحق است كه به دستور كار سياست خارجي نفوذ كرده، اهداف و منافعي متعالي براي سياست خارجي در نظر گرفته و فراتر از مرزهاي دولت مدرن و منافع اين جهاني رفته است.
وي با بيان اينكه شايد زود هنگام باشد كه درباره سياست خارجي استعلايي سخن بگوييم ، گفت: آميختن عرفان عملي با سياست خارجي نتيجه اش بايد چنين چيزي باشد و عرفان عملي به اين ترتيب براي حوزه سياست خارجي و جامعه جهاني با محوريت دعوت الي الحق، پيامهاي متعالي و ارزش محور دارد.
سخنگوي وزارت امور خارجه با بيان اينكه نمي توان از شبستري نام برد اما از اثر جاودان او گلشن راز سخن نگفت: افزود: كتابي كه بزرگان زيادي توصيه به خواندن آن كرده اند و آنرا مقدمه اي جامع و عميق بر مباني نظري عرفان جهاني دانسته اند.
وي با اشاره به اينكه گلشن راز به زبانهاي مختلف ترجمه شده و مخاطبان بين المللي دارد و از مرزهاي ايران فراتر رفته است، گفت: امروز در مجامع علمي جهان، ايران ما را به آثار مكتوب فرهيختگان مان مي شناسند.
جابري انصاري با بيان اينكه ما وارث يك تمدن برجسته هستيم كه از مشخصه هاي آن اخلاق گرا و عرفاني بودن است، گفت: بايد قدر بزرگاني كه چارچوب آنرا استوار كردند و چنين آبروئي به ايران دادند، بدانيم.
وي اظهاركرد: سياست خارجي نمي تواند خارج از بستر اجتماعي و تاريخي اقدام و عمل كند و در مورد ايران ما، اين بستر يك برساخته كهن است كه با مشاركت شخصيت هاي برجسته اين تمدن بزرگ آفريده شده است.
وي گفت: اگر تخريب تصوير ايران تا امروز كار دشواري براي كنشگران خارجي بوده، نتيجه تاثيرات فراوان فكر، دانش، بينش و روح ايراني و ارج و قرب بين المللي تمدن ايراني است كه آنرا وامدار زحمات بزرگان، انديشمندان و عرفاي خود هستيم.
جابري انصاري با بيان اينكه احترام ويژه ايران در جهان بخاطر چنين شخصيت هاي برجسته اي است، گفت: منتهاي خواسته و غايت اهداف ديپلماسي عمومي ايجاد احترام و پرستيژ است و عرفان ايراني بخش مهمي از احترام ايران در خارج از مرزهايش را ساخته است.
وي گفت: عرفان ايراني بدنبال ايجاد الگوي انسان كامل است و مسلما انسان كامل كه در نظر ما پيامبر اكرم (ص) و علي عليه السلام هستند سياست خود را متفاوت با ديگران مي چيند.
وي با طرح اين سوالات كه آيا كاربست دستورات عرفاني كه سودايي براي مشتي خاك ندارد، منجر به جلوگيري از دستيابي به اهداف و منافع ملي مي شود؟ آيا سياستمدار عارف مي تواند از هر ابزار و روشي براي دستيابي به منافع خود در خارج بهره ببرد و عرفان باعث بسته شدن دست وي مقابل پيروان مكاتب ديگر نمي شود؟ گفت: بنظرم همين نكات نقطه افتراق سياست خارجي متعالي از سياست خارجي عرفي است.
جابري انصاري افزود: اگر هدف متعالي باشد، معناي منافع هم عوض خواهد شد و رقابت و خصومت جاي خود را به تعامل و گفتگو خواهد داد زيرا منافع در حيطه عالي تري تعريف مي شود كه رقابت در آن راه ندارد.
وي گفت: نقطه فصل سياست خارجي ايران از ساير كنشگران بين المللي تكيه بر همين مكتب فكري اصيل است كه ارزش هايي نظير كمال گرايي، اخلاق محوري و مبارزه با ظلم اساس آنرا تشكيل مي دهد.
وي افزود: نقطه تمايز و فصل بين سياست مبتني بر عرفان و سياست مبتني بر قدرت طلبي، همين اخلاق و عرفان است.
جابري انصاري با بيان اينكه عارف پيش از هر چيز و بيش از هر چيز يك متخلق است و غايت او دستيابي به اخلاق حميده در سطوح فردي و اجتماعي است، گفت: براي او اجتماع بشري محدود به مرزهاي جغرافيائي نمي شود و انسان در هر جاي زمين مخاطب پيام او است.
وي افزود: اگر اين اخلاق گرائي عرفاني محور سياست خارجي باشد، موجب تفاوت رفتارها مي شود.
وي گفت: اين اخلاق است كه باعث مي شود دست سياستمدار ايراني براي اقدامات غير انساني ولو در خارج مرزها بسته شود و در پاسخ به موشكباران شهرهايش توسط عراق و يا استفاده از سلاح شيميائي، نتواند مقابله به مثل كند، به تسليحات كشتار جمعي نه بگويد، به تعهدات بين المللي اش در سخت ترين شرايط و عليرغم همه فشارها و تحريم ها پايبند باقي ماند و در مقابل ظلم و ستم مقاومت كند.
وي با اشاره به اينكه شبستري در گلشن راز در 'بيان اقسام فضيلت'، محورهاي اخلاقي و ارزشي را مطرح مي كند ، گفت: اين محورها امروز معيارها و اصول سياست خارجي ما را شكل مي دهد، اصولي نظير حكمت، عدالت، عفت، تيزهوشي، شجاعت، و نهايتا ميانه روي و پرهيز از افراط و تفريط.
جابري انصاري اظهاركرد : سياسيوني كه اصولا و در عمل به هيچ يك از معيارهاي متعالي پايبند نبوده و دائم در حال جنگ و خونريزي هستند، مفاهيم اخلاقي و عرفاني را در قالب هايي نظير حقوق بشر و مبارزه با تروريسم، به عنوان ابزار پنهان سازي اهداف و سرپوش گذاري بر رفتار خود انتخاب كرده اند و با تمسك به اين ارزش هاي شريف مدعي كشورهايي شده اند كه خود بنيان گذار و مروج اخلاق گرايي اصيل و متعالي هستند.
وي با بيان اينكه عرفان اسلامي قرنهاست محيط سياسي ايران را تحت تاثير قرار داده و اين تاثير امروز بيش از پيش مشهود است، گفت: سياستمدار ايراني حتي اگر بخواهد نمي تواند فارغ از ارزش هاي اخلاقي گامي بردارد و اگر چنين كند اجر و قرب خود را در پيشگاه ملت ايران از دست خواهد داد.
وي گفت: غالب ايرانيان اگر سفاك و خونريز نيستند نتيجه حضور و تاثير شخصيت هاي برجسته عرفاني ماست كه انديشه و رفتار سياسي ايرانيان را شكل داده اند.
وي با بيان اينكه در نتيجه تركيب دو عنصر عرفان و سياست، آثار زيادي در سياست خارجي ايران بروز كرده كه بگمانم اختصاص به ايران دارد، افزود: ايرانيان اهل تعامل و گفتگو مبتني بر خرد و اخلاق هستند، ايرانيان هر ابزاري را براي پيشبرد منافع ملي خود بكار نمي بندند.
ارزش هاي انساني مانند حقوق بشر و منع تسليحات كشتار جمعي براي ايراني ها يك تعهد ديني هم هست، ايرانيان به تعهد و قول خود بعنوان يك ارزش ذاتي پايبندند و اين نتيجه عرفان ايراني است كه تخلق به اخلاق الهي غايت آن است.
جابري انصاري گفت: ما امروز كماكان به ترويج فكر و نگاه شخصيت هاي بزرگي چون شبستري در سطح جهان نياز داريم تا رويكرد جهان را كماكان تحت تاثير اين انديشه هاي ناب و ايراني قرار دهيم و نام ايران را همچون هميشه بعنوان مركز تمدن و فرهنگ سربلند نگه داريم، منافع ملي امروز ما، در اخلاق گرايي است.
شيخ محمود شبستري را بايد از نو شناخت
دبير همايش ملي بزرگداشت شيخ محمود شبستری در این همایش گفت: شيخ محمود شبستري را بايد از نو شناخت و جايگاه اين عارف نامي را به دنيا بازنماياند.
علي اشرف مجتهد شبستری، تصریح کرد: شبستر همواره مهد فرهنگ و محل پرورش نو حضور بزرگان و مشایخ صوفیه بوده است و مقبره بسیاری از بزرگان در شبستر و اطراف مزار شیخ محمود شبستری است.
وی افزود: شیخ محمود شبستری از معاریف عرفا و اکابر حکما و شاعران قرن هشتم هجری و در صدر مشاهیر شبستر است و وقتي از عرفان و تصوف آذربايجان سخن به ميان مي آيد در صدر آنها نام وی مي درخشد و بر اين اساس اثر ' گلشن راز ' به مانند ستاره اي درخشان در اعصار تاريخ تلالو مي كند و اين جذابيت موجب ترجمه اين اثر به ده ها زبان دنيا شده است.
مجتهد شبستری گفت: شيخ محمود شبستري را بايد از نو شناخت و جايگاه اين عارف نامي را به دنيا بازنماياند.
وی تصریح کرد: برگزاری چنین همایشی آرزوی نخبگان فرهنگی و مردم فرهنگ دوست شبستر بود که تحقق یافت و همايش بزرگداشت شيخ محمود شبستري سال آينده بين المللي برگزار مي شود.
شیخ محمود شبستری از ذخایر ارزشمند عرفانی و ادبی ایران زمین است
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی گفت: شیخ محمود شبستری از ذخایر ارزشمند عرفانی و ادبی ایران زمین است.
علی اکبر صفی پور در همایش بزرگداشت شیخ محمود شبستری ضمن قرائت پیام وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با توجه به اهمیت بی بدیل و مهم شیخ محمود شبستری در گستره ی وسیع عرفان اصیل و به دلیل ثبت جهانی بزرگداشت هفتصدمین سالگرد تالیف گلشن راز مقدمات برپایی همایش بزرگداشت این عارف نامی از سوی علاقمندان به فرهنگ اصیل اسلامی و ایرانی شکل گرفت و پیشنهاد آن همزمان با سفر هیات دولت در سال گذشته به آذربایجان شرقی و حضور دکتر علی جنتی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی در شهرستان شبستر ارائه گردید و مورد موافقت وی قرار گرفت .
وی افزود: این همایش به عنوان مقدمه ی برگزاری همایش بین المللی بزرگداشت شیخ محمود شبستری است که سال آینده برگزار خواهد شد.
صفی پور گفت: برگزاری این همایش اقدامی ارزشمند است و همه ی مسوولین شهرستانی در راستای رشد و ارتقای بیش از پیش فرهنگی شبستر در برگزاری این همایش بزرگ همکاری داشته اند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، تصریح کرد: شبستر در ایران و سراسر دنیا به عنوان مرکز ثقل فرهنگی معروف بوده و این نشان دهنده ی جایگاه ممتاز فرهنگی این شهر است.
وی با اشاره به منظومه گلشن راز، گفت: شیخ محمود شبستری در آثار خود انسان را به تفاهم و مدارا فرا می خواند و مقصد انبیا و اولیای الهی را یکی می داند و می گوید که حقیقت یکی است اگرچه در صورتهای مختلف و گوناگون نمایان شود و این اندیشه ی وی را می توان زیربنای ایده ی گفت و گوی تمدن ها در جهان معاصر دانست و ان را آموزه ای برای بشریت در جهان حاضر قلمداد کرد.
حجت الاسلام محمد زاده امام جمعه شهرستان شبستر نيز با بيان اينكه شبستر با نام شيخ محمود عجين شده است، گفت: در هزار بيت شيخ محمود شبستري به حقايق و رسالت الهي توجه شده است.
رئيس هيات مديره موسسه فرهنگي شيخ محمود شبستري نيز با اشاره به ثبت جهاني اثر ۷۰۰ ساله گلشن راز در يونسكو، گفت: جاذبه هاي عرفاني و روحاني شيخ محمود شبستري امروز بزرگان ايران را در شبستر جمع كرده است.
حسن امين لو خواهر خواندگي شهرهاي فرهنگي، ادبي و تاريخي همچون نيشابور، هرات، خوي، كرمان، همدان، قونيه و شبستر را خواستار شد و از مسوولان خواست براي تحقق اين امر تلاش كنند.
نظر شما