خبرگزاری شبستان- کرمان
ماه رجب یکی از ماه های بسیار با فضیلت و بابرکتی است که علما و عرفا تأکید فراوان بر استفاده از فرصت های بی بدیل این ماه دارند؛ رجب المرجب به ویژه از حیث مقدمه سازی برای بهره گیری از نفحات رحمت الهی در ماه مبارک رمضان بسیار حائز اهمیت است؛ مقام معظم رهبری در (۷ تیر) سال ۸۹ فرمودند: «دعا همیشه خوب است، اما این دعا را برای روزهای ماه رجب، یا برای ایام خاصی از ماه رجب به ما توصیه کرده‌اند؛ پیداست خصوصیتی در این ماه هست، خصوصیتی در این ایام هست؛ از این خصوصیات باید استفاده کرد.»
ایشان همچنین، رجب را ماه صفا دادن به دل می دانند و می فرمایند: «رجب، ماه صفا دادن به دل و طراوت بخشیدن به جان است؛ دعای ماه رجب، اعتکاف ماه رجب، نماز ماه رجب، همه وسیله ای است برای این‌که ما بتوانیم دل و جان خود را صفا و طراوتی ببخشیم.»(۱۳۸۴/۰۵/۲۸)
اما یکی از فرصت های استثنائی این ماه، لیلة الرغائب ( شب آرزوها ) و از جمله شب های بزرگ و با عظمت ماه رجب یعنی شب جمعه اول این ماه است.اعمال مخصوصی در این شب ذکر شده که به واسطه آن اعمال برکات و پاداش فراوان بر انسان سرازیر می شود.
رغائب جمع رغیبه است به معنی «امرٌ مرغوب فیه عکاء کثیر» یعنی شبی که در آن عطاها و مواهب فراوان بدست می آید در حدیث است شب جمعه اول این ماه احیاء و بیداری و نیایش فضیلت ویژه دارد و موجب دستیابی به عطایای ارزشمند حضرت پروردگار است.
وجه نامگذاری لیلۀ الرغائب
«لیلۀ الرغائب» به این دلیل بدین نام موصوف گشته که آن شبی است که میل، خواسته، نیاز و راز با عبادت و بندگی خدای متعال عجین شده و در این وقت عزیز، بندگان حق تعالی، گرد شمع وجود او در محفل دلشان گرد می آیند و به مناسکی معنوی و اعمالی ربانی دست می یازند تا عروج گیرند و به آسمان بپیوندند. اما معنای دوم «لیلۀ الرغائب» همان شبی است که بخشش خدا در آن موعود، باریدن می گیرد و بر بسیاری از بندگان نازل می گردد و این همه، نشانه و چراغی است برای رهایی از بند تن و آویختن با حبل المتین عشق الهی که در اعمالش به ظهور و بروز می شود.
زمان لیلۀ الرغائب
در زمان «لیلۀ الرغائب» اختلاف وجود دارد. برخی معتقدند که لیلۀ الرغائب، شب جمعه ای از ماه مبارک رجب است که پنج شنبۀ آن هم، از ماه مبارک رجب باشد و بعضی دیگر می گویند که شب نخستین جمعۀ ماه مبارک رجب، لیلۀ الرغائب است، چه پنج شنبۀ آن، از ماه مبارک رجب باشد و چه نباشد.
سیدبن طاووس در فصل ۱۰ کتاب اقبال خود عبارتی آورده که این عبارت سید، می رساند که «لیلۀ الرغائب »یک مطلب است و روزه و نماز آن دوازده رکعت بین نماز مغرب و عشا، مطلبی دیگر. توضیح این که، شب نخستین جمعه از ماه مبارک رجب، لیلۀ الرغائب است چه پنج شنبۀ آن جزء ماه مبارک رجب باشد و چه نباشد و آن روزه و نماز، مربوط به نخستین پنج شنبۀ ماه مبارک رجب است.
به عبارت دیگر، رابطۀ منطقی بین این دو مطلب، عام و خاص من وجه است. در نتیجه، مثلا اگر جمعه ای، ابتدای ماه مبارک رجب بود، شب آن، «لیلۀ الرغائب» است، اما زمان انجام دادن آن نماز و روزه نیست و پنج شنبه ای را که می آید، باید روزه داشت و آن نماز را خواند.
حال اگر کسی بپرسد: «در آن شب، چه اعمالی را باید انجام داد؟» خواهیم گفت که احیای آن شب، همراه با دعا و قرائت قرآن و ... پسندیده است. البته این احتمال را هم می توان داد که اگر پنج شنبه، جزء ماه مبارک رجب نبود، ولی روز بعد از آن -که جمعه باشد- ابتدای ماه مبارک رجب باشد، روزۀ پنج شنبه ساقط می شود، ولی آن دوازده رکعت نماز پابرجا است و باید بین دو نماز مغرب وعشا خوانده شود و آن شب هم، «لیلۀ الرغائب» است.
عارف کامل، جناب آقای حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، در کتاب المراقبات می نویسد: انما یقتضی ان یقال: ان العمل بذلک فی ما اذا لم یکن اول الشهر جمعه. و اما اذا کان الاول جمعه، یکون العمل للجمعه الثانیه ولولم ینطبق بلیله الرغائب. و لیس فی الروایه تصریح باشتراط ذلک بلیله الرغائب. و لکن الذی یقوی فی النفس، ان یکون العمل للجمعه الاولی و لکن بالغاءالصوم اذااتفقت الجمعه فی اول الشهر او بالغاء قید رجب من صوم خمیس فی هذه الصوره.
همان طور که مشاهده می کنید، این بزرگوار، احتمال دیگری را تقویت کرده اند و نظر مبارک شان این است که اگر جمعه، نخستین روز ماه مبارک رجب باشد، بدون روزه گرفتن پنج شنبه، آن دوازده رکعت نماز، خوانده می شود و آن شب هم «لیله الرغائب» است.
کیفیت اعمال لیلة الرغائب
در این شب ملائك بر زمین نزول می كنند. برای این شب عملی از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) ذكر شده است كه فضیلت بسیاری دارد و بدین قرار است:
روز پنج شنبه اول آن ماه - در صورت امكان و بلا مانع بودن - روزه گرفته شود. چون شب جمعه شد مابین نماز مغرب و عشاء دوازده ركعت نماز اقامه شود كه هر دو ركعت به یك سلام ختم می شود و در هر ركعت یك مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره قدر، دوازده مرتبه سوره توحید خوانده شود.
و چون دوازده ركعت به اتمام رسید، هفتاد بار ذكر" اللهم صل علی محمد النبی الامی و علی آله" گفته شود.
پس از آن در سجده هفتاد بار ذكر "سبوحٌ قدوسٌ رب الملائكة والروح" گفته شود.
پس از سر برداشتن از سجده، هفتاد بار ذكر "رب اغفر وارحم و تجاوز عما تعلم انك انت العلی الاعظم" گفته شود.
دوباره به سجده رفته و هفتاد مرتبه ذكر "سبوح قدوس رب الملائكة والروح" گفته شود. در اینجا می توان حاجت خود را از خدای متعال درخواست نمود. ان شاء الله به استجابت می رسد.
پیامبر اكرم( صلی الله علیه و آله) در فضیلت این نماز می فرماید: كسی كه این نماز را بخواند، شب اول قبرش خدای متعال ثواب این نماز را با زیباترین صورت و با روی گشاده و درخشان و با زبان فصیح به سویش می فرستد. پس او به آن فرد می‌گوید: ای حبیب من، بشارت بر تو باد كه از هر شدت و سختی نجات یافتی.
وقت نماز لیلۀ الرغایب تا چه وقت است؟
پاسخ: چون به نظر مراجع معظم تقليد پایان وقت نماز عشا، نصف شب است. وقتی که شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کرده و تقسیم بر دو کنیم، نصف شب شرعی معین می شود. نصف شب شرعی غالباً حدود ۱۱ ساعت و یک ربع بعد از اذان ظهر است. وقت استحباب نماز مذکور بین نماز مغرب و عشاء است شما هر اندازه نماز عشاء را به تاخیر بیندازید می توانید این نماز را بخوانید چون بين نماز مغرب و عشاء صادق است البته قضای نماز مستحبی را به قصد رجاء مي توان خواند.
نظر شما