اسلام، مسلمانان و اقدامات اسلامی در اروپا/واقعیت ها، موانع و چشم اندازها

به گزارش خبرگزاری شبستان؛ وبگاه "اسلام تودی" در مقاله ای به قلم "احمد الراوی" به بررسی وضعیت اسلام و شرایط مسلمانان طی چند دهه گذشته در اروپا پرداخت.

در این مقاله آمده است:

در اشاره به تاریخچه مهاجرت مسلمانان به اروپا می توان گفت، ریشه های آغازین مهاجرت کنونی مسلمانان که همان شالوده حضور اسلام کنونی در اروپای غربی است به اواسط قرن نوزدهم یعنی زمانی که برخی کشورهای عربی و اسلامی  در دایره استعمار قرار گرفتند، باز می گردد.

این مهاجرت مسلمانان دلایل متفاوتی داشته است و شمار اندکی از آنان در پی دنیای بهتر و برتر بودند. اما پس از جنگ جهانی دوم و همزمان با نیاز اروپا به کارگر که ناشی از کشته شدن بیش از شصت میلیون نفر در این جنگ بود، تعداد بسیاری از مردم کشورهای جهان سوم به ویژه عرب ها و مسلمانان چون کشورهای آفریقایی و هند و پاکستان و ....را به سوی خود جذب کردند.

اروپای شرقی و کشورهای حوزه بالکان:

صحبت در مورد مسلمانان در شرق اروپا و بالکان بدون شک متفاوت است. اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان مردم بومی این کشور ها بوده و به قبل از ورود ترکان عثمانی بر می گردد. این مسلمانان در طول جنگهای عثمانی با اروپا شرایط سختی را داشتند و پس از سیطره کمونیست بر این کشورها مجبور به مهاجرت به کشورهای اسلامی ، ترکیه و برخی کشورهای اروپای غربی شدند. اما پس از جنگ جهانی دوم بسیاری از عرب ها و مسلمانان به ویژه دانشجویان به اتحاد جماهیر شوروی روی آوردند.

آمار دقیقی از تعداد مسلمانان در اروپا در دست نیست و این موضوع به دلایل زیادی ازجمله عدم تعیین هویت دینی افراد از سوی آمارهای رسمی اروپا می باشد و آمارهای موجود بیشتر تقریبی بوده و از سوی مؤسسات اسلامی اعلام می شود.

اقشار اجتماعی مسلمانان در اروپای غربی

با گسترش تعداد فزاینده مسلمانان در اروپا، اقشار اجتماعی آنان نیز گسترش یافت و اروپا را به ویژه نسل جدید وطن اصلی خود دانستند.این اقشار به چهار گروه تقسیم می شوند:

قشر کارگران:

این قشر در صدر گروههای مسلمان حاضر در اروپا قرار دارد و با وجود محدودیت های کشورهای اروپایی برای آنان همچنان به دلیل بی ثباتی اقتصادی و سیاسی در کشورهای اسلامی به اروپا روی می آورند. توصیف آنها به این صورت است:

- تمایل به انزوا به دلیل ضعف در زبان و اختلاف در ارزش ها و عادات که منجر به تثبیت جهل در این جامعه جدید و عدم تاثیر بر آن می شود.

- تمایل شدید بسایری از آنها به حفظ تعهدات دینی خود

. تاسیس مساجد و کلیساهای کوچک در مناطق محل سکونت خود برای حفظ دین شان.

ب) قشر شخصیتهای علمی و اقتصادی و دانشجویان

این قشر مسلمان دیرتر از قشر کارگران مهاجرت کردند و در ایجاد انجمن های دانشجویی و مراکز اسلامی موفق بودند.

توصیف آنها:

1- سطح بالای فرهنگی که بر نسل جدید تاثیر مثبت داشته و می توان گفت در معتبر ساختن اسلام و ارزش های آن و تاسیس سازمان های جوانان نقش بسزایی داشتند. 

2.  در ایجاد موسسه های بزرگ چون دانشجویی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نقش داشتند.

3. اثر آداب و رسوم غرب بر درک آنان از اسلام به مراتب کمتر از گروه اول بوده و همچنین تعصب های قومی و مذهبی آنان نیز کمتر بوده است. البته اختلافات حزبی آنان باعث کاهش تاثیر مثبت بر مسلمانان و جامعه اروپا شده است.

4. درک بسیاری از آنها از ماهیت حضور خود در جامعه اروپا و ضرورت همگامی با آن و حضور در عرصه های مختلف زندگی اروپایی تا جای که برخی از آنان پستهای مهم علمی، و یا حتی سیاسی دارند.

5. درصدی از آنها از برخی ارزش های مادی اروپا تاثیر پذیرفته و از تعهد خود نسبت به ارزش های اسلامی دور افتاده اند.

قشر سوم: نسل های جدید

این نسل در سایه فرهنگ اروپا متولد و پرورش یافته و نمایانگر آینده اسلام و مسلمانان  می باشندآنها اروپا را وطن اصلی خود می دانند.

قشر چهارم: مسلمانان اصیل اروپایی

این قشر، مسلمانانی هستند که یا از طریق ارزش های اسلامی به آن گرویده اند و یا از طریق مطالعه و ازدواج که با توجه به ارتباط قوی آنان با جامعه خود نمی توان اوصاف منحصر به فردی را برای آنان ذکر کرد.

اهداف وچشم اندازهای موسسه های اسلامی

1- حفظ وجود اسلام در اروپا و تثبیت آن و نشر ارزش های اسلامی

2- ارتقای این مؤسسه ها و ایجاد هماهنگی و همکاری بین آنها

3- گسترش ارتباط مسلمانان با مردم اروپا و تعامل مثبت آنان با یکدیگر

4- دفاع از آزادی و حقوق بشر و مبارزه با تبعیض نژادی

 مهم ترین مشکلات و موانع مسلمانان و نهادهای اسلامی:

1- تبعیض نژادی و مذهبی در میان برخی جوامع اروپایی

2- ضعف ارتباط و هماهنگی بین نسل ها

3. تاثیر آفات مادی جامعه اروپایی بر مسلمانان در این جامعه

4 بازتاب منفی تفاوت های قومی، فرقه ای و مذهبی مسلمانان در اروپا.

5- ضعف و فقدان کار سازمانی در بسیاری از نهادهای اسلامی.

7. عدم وجود آرمانی که حامل ارزش های انسانی و فرهنگی اسلام در سرزمین های اسلامی باشد.

هفتم:امیدها و دستورالعمل های آینده

بدون تردید بسیاری از آرزوهای مسلمانان در قلب اهداف نهادهای اسلامی نهفته است و برای تمرکز بر این موضوع توجه به این محورها ضروری است:

1- توسعه و گسترش نهادهای مذهبی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و حرفه ای است که امروز به سمت جامعه زندگی می کنند وجود دارد و ارتقاء آنها به مراکز حقیقی تثبیت ارزش های اسلامی در جان مسلمانان

2- تمرکز بردو عنصر زنان و جوانان، زنان سازنده نسل های آینده بوده و جوانان نیز باید در سایه عملکرد موسسه های اجتماعی و فرهنگی مورد اهتمام قرار گیرند.

3- رسیدن به اعتراف اروپا در به رسمیت شناختن دین اسلام.

4.  ادامه مناظره اسلام با ادیان دیگر به ویژه مناظره اسلام و مسیحیت

5- تبدیل حالت ترس و دشمنی بین اروپا و جهان اسلام به حالت صلح و دوستی و امنیت و همچنین تبادل منافع با یکدیگر.