به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان آیین بزرگداشت حکیم خواجه نصیر الدین طوسی عصر روز گذشته چهارشنبه، پنجم اسفند ماه با حضور غلامحسین ابراهیمی دینانی، چهره ماندگار فلسفه کشور، حجت الاسلام عبدالحسین خسرو پناه، رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، محمدحسین حشمت پور، حجت الاسلام محمد حسین نائیجی، ابوالقاسم رحمانی و جمعی از اندیشمندان برگزار شد.
گرایش خواجه نصیر به ریاضیات برجسته بود
بنا بر این گزارش، در این مراسم حجت الاسلام نائیجی، نویسنده حوزه حکمت و فلسفه با اشاره به شخصیت نمونه خواجه نصیر اظهار کرد: اهل ریاضیات با این شخصیت بزرگوار آشنا هستند و خواجه به بسیاری از علوم احاطه داشت.
وی در ادامه به چگونگی رویکرد علمای اسلامی به علوم اشاره کرد و گفت: خداوند در قرآن به تامل اولی الباب به اختلاف روز و شب اشاره می کند و مشخص می شود نگاه این افراد به جهان چیز دیگری است و در این کتاب آسمانی شرافت انسان به دانایی تعریف می شود.
این نویسنده تاکید کرد: خواجه نصیر الدین طوسی عنوان عقل حادی عشر را دارد، هر چند مشائیان معتقد به ۱۰ عقل بودند؛ از سوی دیگر او با وجود شرایط زمانه خود به شدت مجذوب ریاضیات شده بود و گرایش او به این عرصه بر دیگر عرصه ها می چربید.
پرسش از طبیعت نهایی عالم مهم ترین دغدغه فلاسفه پیش از سقراط بود
این گزارش می افزاید: ابوالقاسم رحمانی، محقق و نویسنده، دیگر سخنران این نشست در ادامه مراسم اظهار کرد: کتاب تحریر الاصول هندسه اقلیدس مهم ترین کتاب در حوزه هندسه است که این اثر خواجه را وادار به خواندن آن کرد.
وی در ادامه به شرح کتاب یاد شده اشاره کرد و گفت: ما در حوزه علمیه قم در حال شرح و تحریر کتاب هندسه اقلیدس هستیم که فعلا به زبان عربی تدوین شده و به زودی به زبان فارسی نیز برگردانده می شود؛ این کتاب مشتمل بر 15 مقاله است که 13 مقاله آن از اقلیدس بوده و مقالات چهاردهم و پانزدهم از شاگردان اوست که خواجه هر 15 مقاله را در سال 645 قمری تحریر و تشریح کرده است و پس از آن نیز مورد اعتنا و توجه شاگردان او قرار گرفت.
رحمانی افزود: در این زمینه باید از دو مسیر سخن گفت نخست فلسفی که از تالس تا افلاطون بوده و مسیر دیگر ریاضی است که البته افلاطون هر دو این مسیر را به هم گره می زند و فلسفه طبیعیات خود را شکل می دهد و اقلیدس نیز این فلسفه طبیعیات را برای تالیف ریاضیات به کار می گیرد و حاصل ن می شود اصول اقلیدس.
وی خاطر نشان کرد: در مکتب فلسفه یونان مهم ترین پرسشی که فلاسفه آن پیش از سقراط مطرح می کردند، این بودکه طبیعت نهایی عالم چیست و تالس نخستین کسی بود در صدد پاسخگویی به این سوال برآمد.
خواجه نصیر ایمان را منشا اخلاق می داند
بر اساس این گزارش، محمدحسین حشمت پور دیگر سخنران این نشست نیز در وصف خواجه نصیر الدین طوسی اظهار کرد: آن چه خواجه درباره نفس بیان می کند، در کتاب اشارات مطرح شده و مطابق با نظر مشائیان ما می دانیم که انسان مرکب از بدن و نفس است و قواهای بسیاری در نفس او وجود دارد که مهم ترین قوا، غضب، شهوت و عقل است.
وی ادامه داد: مطابق با این دیدگاه اخلاق به طور کلی هیئتی است که از ارتباط قوه عاقله با قوه حیوانیه به وجود می آید و گاهی هیئت اخلاقی عبارت است از هیئتی که از غلبه عقل بر قوای حیوانی حکایت می کند و گاه عبارت است از هیئتی که مغلوبیت عقل برابر قوای حیوانی را نشان می دهد.
حشمت پور با بیان این که خواجه نصیر و بسیاری از افرادی که در این زمینه کار می کنند، ایمان را منشا اخلاق می دانند، بیان کرد: اینکه اسلام نیز بر ایمان اصرار فراوان دارد، به همین دلیل است و کسانی که ایمان واخلاق حسنه دارند، عمل آن ها به گونه ای است که با دیگران تفاوت دارد.
وی با تاکید بر این که برای ترقی و پیشرفت نفس باید ریاضت کشید تا از نفس اماره به نفس مطمئنه رسید،یادآور شد: برای تحقق این امر تلطیف عقل لازم است و در این راستا اگر فطرت اولی انسان محفوظ مانده و وارد فطرت ثانی نشود، می تواند حتی مورد الهام قرار بگیرد.
نظر شما