به گزارش خبرگزاری شبستان، دکتر نعمت‌الله موسی پور در پنجمین نشست از سلسله نشست‌های خیر ماندگار که در دانشگاه فرهنگیان برگزار شد، ضمن تبریک سالروز پیروزی انقلاب اسلامی گفت: بررسی وضعیت فعالیت‌های داوطلبانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بررسی جایگاه این فعالیت‌ها در سطح کشور یکی از مباحث مهم در عصر کنونی است.
وی افزود: ازآنجایی‌که انقلاب اسلامی ایران بر گفته از اصول دینی است اینکه امروزه جایگاه فعالیت‌های داوطلبانه در کشور چگونه است و باید چه جایگاهی داشته باشد ازجمله پرسش‌های است که ذهن هر مخاطبی را می‌تواند به خود درگیر کند.
دبیر علمی سلسله نشست‌های خیر ماندگار تصریح کرد: بررسی مقایسه‌ای فعالیت‌های داوطلبانه در پیروان ادیان دیگر با دین اسلام و به‌ویژه در ایران و همچنین تحلیل وضعیت فعالیت‌های داوطلبانه درگذشته و ترسیم نیازهای آینده فعالیت‌های داوطلبانه در کشور سه پارادایمی است که باید موردتوجه محققین و پژوهشگران این حوزه قرار بگیرد.
در ادامه این نشست استاد نعمت‌الله فاضلی با طرح سؤال فعالیت‌های داوطلبانه در جامعه امروزی چه ضرورتی دارد، سخنرانی خود را آغاز کرد و افزود: کنش داوطلبانه فعالیتی است که فرد شهروند (چه ساکن روستا، چه جامعه عشایر و یا شهر باشد) بر اساس انگیزه‌ها، علایق، خواسته‌ها، توانمندی‌ها و استعدادهای خود به‌صورت انفرادی و یا جمعی از روی اختیار، آزادی، میل انجام می‌دهیم، تا به‌واسطه آن بتواند از یک‌سو ضمن شناخت و شکوفایی خود نقشی فعال را در جامعه معاصر ایفا کند و از سوی دیگر نسبت به تولید و بازتولید جامعه و فرهنگ معاصر به‌منزله ایجاد و نظام‌مند شدن ساختارهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی را در جامعه معاصر است.
وی افزود: بر اساس این تعریف کنش داوطلبانه هم از جنس دانش است و هم از جنس اقدام است چراکه کنش داوطلبانه در جامعه‌ای صورت می‌گیرد که در آن نظام دانش، خرد جمعی و آگاهی سیاسی ما رو به‌سوی یک عقل راهنما هدایت می‌کند درعین‌حال انرژی عاطفی انگیزش لازم را برای اقدام و عملی شدن فعالیت‌ها ایجاد می‌کند، که این موضوع چیزی غیر از کار کردن و زحمت کشیدن در جامعه است چراکه عمل آنجایی رخ می‌دهد که تعامل وجود داشته باشد و فضای برای هم بودن، مشارکت در کار تیمی و باهم اندیشیدن.
این استاد مردم‌شناسی، کنش داوطلبانه را از جنس عمل و نه از جنس کار دانست و افزود: کنش داوطلبانه شکلی از باهم بودن جدید است باهم بودن برای عمل کردن، بهبود بخشیدن به جامعه، رهایی جمعی از یک رنج و یا رسیدن جمعی به تعالی، پس کنش داوطلبانه را می‌توان به‌نوعی مؤلفه ساختاری جامعه مدرن دانست.
وی در ادامه با شاره به برخی از مؤلفه‌های جامعه مدرن افزود: درحالی‌که جامعه مدرن و معاصر کنش‌های داوطلبانه را تیپ ایده آل عمل شهروندی می‌داند درعین‌حال عکس این را هم انجام می‌دهد به‌طوری‌که جامعه مدرن با ایجاد نظام‌های نظم دهی در ساختارهای خود به‌نوعی به ناممکن شدن عمل داوطلبانه دامن می‌زند که باید این موانع را شناسایی کنیم و برای حل این مشکل تلاش کنیم.
استاد فاضلی بیان داشت: دومین مؤلفه جامعه مدرن این است که قرار بود این جامعه بر اساس تولید شکل بگیرد درحالی‌که امروزه به جامعه مصرف‌گرا تبدیل‌شده است و همین موضوع موجب شده است تا به‌جای اینکه انسان به تعامل، خویشتن‌داری، دوستی، هم دردی با انسان دیگر بپردازد به انسانی با مؤلفه‌های افراط گری تبدیل شود و در چنین جامعه‌ای کمتر کنش‌های داوطلبانه روی می‌دهد.
وی سومین بحث در جامعه مدرن را درک محدود از مفهوم کنش داوطلبانه دانست و افزود: در جامعه ایرانی با پیشینه تاریخی طولانی همواره بر عمل داوطلبانه تأکید شده است اما آنچه در جامعه امروزی رخ‌داده است این موضوع است اما مشکل از زمانی شروع می‌شود که متأسفانه شکل‌های سنتی تنظیم کنش داوطلبانه، به علت قرار گرفتن در وضع گذار، کار آیی خود را از دست می‌دهند. بنابراین، در حال حاضر، پیشینه فرهنگی ما به‌عنوان یک کشور سنتی دارای یک میراث غنی در درک کنش داوطلبانه امروزی، چندان به کار نمی‌آید. چون کنش داوطلبانه نوین، ملغمه‌ای است از انگیزه‌ها و مقاصد شخصی باقی‌مانده از میراث فرهنگی و توقعات جدیدی که جامعه از فرد، مبتنی بر مدرنیزاسیون است، پس ما لازم است در این زمینه نسبت به تعریف مؤلفه‌های جدید مدرنیته در جامعه اقدام کنیم.
وی در ادامه با ارائه برخی از راهکارهای برون‌رفت از وضعیت کنونی و بسط کنش‌های داوطلبانه در جامعه مدرن گفت: ایجاد نظام انتقادی از ساختارهای فنّاورانه، ایجاد درک جدید از کنش‌های داوطلبانه با آموزش‌های صحیح و همچنین تغییر برخی از قوانین برای آسان‌سازی کنش‌های داوطلبانه نیاز است.
نظر شما