دکتر حسن احمدی زاده، عضو هیات علمی دانشگاه کاشان، در گفت وگو با خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، در مورد جایگاه مسجد در ایجاد تعاملی سازنده میان اندیشمندان حوزه علوم انسانی اظهار کرد: پاسخ به این سوال تا اندازه ای مشکل است چراکه وقتی خوب توجه کنیم اساسا حوزه فعالیت مسجد با دانشگاه تفاوت دارد، از سوی دیگر مخاطبان مسجد با مخاطبان دانشگاه متفاوت است هرچند که اقشار مختلف در مسجد حضور می یابند اما هدف ها متفاوت است، حضور در مسجد، کیفیت حضور در مسجد و اصلا علت حضور در مسجد همه و همه در متون دینی ما آمده است.
وی ادامه داد: اگر مسجد را محل پرستش و عبادت بدانیم و دانشگاه را محل علم آموزی با این نگاه تفاوت ها مشخص می شود، البته ممکن است برخی اهداف در دانشگاه از نظر ماهیت کاملا دینی باشند ولی تماما این گونه نیست و ممکن است صرفا بشری و زمینی باشد. اما می توانیم با دست گذاشتن روی نقطه مشترک میان فعالیت های مسجد و دانشگاه تعاملی چند جانبه را رقم بزنیم.
اما دکتر محمد فنایی اشکوری، عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) می گوید: در گذشته مساجد کانون های اصلی عبادت، تعلیم و تعلم و مدیریت جامعه محسوب می شد. در برهه هایی از تاریخ مسجد مرکز تمامی کارهایی بود که یک دولت برعهده دارد. در زمان رسول خدا (ص) مسجد چنین نقشی داشت. مدیریت جامعه و برنامه های خرد و کلان اجتماعی مثل تنظیم امور اقتصادی و نظامی در مسجد صورت می گرفت.
وی می گوید: نقش مهمی که مسجد دارد و امروز باید احیا و تقویت شود تعلیم و تربیت دینی عمومی است. مدرسه و دانشگاه و حوزه های علمیه هریک مختص گروه ها و اقشار خاصی هستند. درس های تخصصی و تحقیقات علمی در مراکز علمی انجام می گیرد؛ اما مسجد باید محل تعلیم و تربیت دینی عمومی باشد. عموم مردم از باسواد و بی سواد، بزرگ و کوچک و زن و مرد مسلمان باید بتوانند از برنامه های مساجد برای ارتقای سطح معارف دینی، معنویت و اخلاق استفاده کنند. این کاری است که در هیچ نهاد و سازمان خاصی نمی تواند صورت گیرد. مساجد و برنامه های دینی و فرهنگی آنها باید به گونه ای جذاب باشد که بتواند همه اقشار بویژه نوجوانان و جوانان را جذب کند. جوانی که با مسجد در ارتباط و رفت آمد باشد و نیازهای معنوی و اخلاقی او در آنجا تامین شود از بسیاری از آسیب های جامعه امروز در امان خواهد بود. مسجد می تواند مردمی ترین و کارآمد ترین رسانه فرهنگ ساز باشد.
همچنین حجت الاسلام «ذوعلم»، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی می گوید: مسجد ظرفیت بالایی است و در میان امت اسلام از جایگاه مهمی برخوردار است، اساسا مسجد فراتر از نهادهای دولتی و عمومی است و در واقع می توانیم بگوییم فراتر از جریان های فرهنگی و فکری و سیاسی جاری بنابراین نوع نگاهی که باید به مسجد باشد نیز متفاوت است،برای مثال افزایش ظرفیت های تعلیم و تربیت در مساجد مساله ای است که باید به آن توجه بیشتری شود.
وی معتقد است: مسجد باید محل حضور اقشار مختلف مردم و به ویژه اندیشمندان باشد و راهکار این مساله آن است که بتوانیم مدیریت صحیح را در سطح مساجد داشته باشیم تا اقشار مختلف به ویژه قشر فرهیخته بتوانند با مسجد ارتباط مستمری برقرار سازند.
به نظر می رسد تلاش در جهت اعتلای نقش نقش چندجانبه مسجد می تواند فضایی متفاوت نسبت به گذشته را در سیستم آموزشی ایجاد کند. در راستای تحقق این امر نهادهای مختلفی می توانند اثربخش باشند که از جمله آنها می توان به مرکز رسیدگی به امور مساجد و تعامل این مرکز با حوزه و دانشگاه اشاره داشت.
نظر شما