خبرگزاری شبستان: از موضوعاتى که مورد توجه و سؤال اهل سنت و وهابیون واقع شده این است که چرا شیعه بر تربت امام حسین (ع) سجده مىکند؟ آیا در حقیقت این سجده بر امام حسین یا سجده بر تربت نیست؟...عالمان شیعى، سجده بر تربت امام حسین (ع) را واجب نمىدانند، بلکه حکم به جواز سجده بر هر تربت و خاکى کردهاند، ولى از آن جا که تربت امام حسین (ع) امتیاز خاصى دارد، حکم به استحباب سجود بر آن دادهاند.
برترى برخى زمینها از دیدگاه قرآن
از مجموع آیات استفاده مىشود که برخى از زمینها مبارک بوده، بر سایر زمینها برترى خاصّى دارند. خداوند متعال مىفرماید: «اًِّنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذِى بِبَکََّْ مُبارَکاً وَهُدىً لِلْعالَمِینَ»؛ «نخستین خانهاى که براى [عبادت] مردمان نهاده شد، خانهاى است که در مکه [بنا شده] است که مبارک و راهنماى جهانیان مىباشد.» و نیز مىفرماید: «وَقُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِى مُنْزَلاً مُبارَکاً وَأَنْتَ خَیْرُ المُنْزِلِینَ»؛ «و بگو پروردگارا مرا به منزلى مبارک فرود آور و تو بهترین میزبانانى.»
در آیهاى آمده است: «وَنَجَّیْناهُ وَلُوطاً اًِّلى الأَرضِ الَّتِى بارَکْنا فِیها لِلْعالَمِینَ»؛ «و او و لوط را به سرزمین [شام] که آن را براى همه جهانیان پربرکت ساختیم نجات دادیم». درباره حضرت موسى (ع) مىفرماید: «اًِّذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ المُقَدَّسِ طُوَىً»؛ «چون پروردگارش او را در وادى مقدس طوى ندا داد.»
هم چنین در خطاب به او مىفرماید: «فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ اًِّنَّکَ بِالْوادِ المُقَدَّسِ طُوىً»؛ «کفشهایت را از پا بیرون کن [بدان که] تو در وادى مقدس طوى هستى.»
درباره قصه سلیمان (ع) آمده است: «وَلِسُلَیْمانَ الرِّیحَ عاصِفًَْ تَجْرِى بِأَمْرِهِ اًِّلى الأَرْضِ الَّتِى بارَکْنا فِیها»؛ «و براى سلیمان باد تندرو را [تسخیر کردیم] که به فرمان او به سرزمینى که برکتش بخشیده بودیم روان مىشد.»
در مورد پیامبر اسلام (ص) مىفرماید: «سُبْحانَ الَّذِى أَسْرى بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ المَسْجِدِ الحَرامِ اًِّلىَ المَسْجِدِ الأَ قْصى الَّذِى بارَکْنا حَوْلَهُ»؛ «پاک و منزه است کسى که بندهاش را شبى از مسجد الحرام تا مسجد الاقصى که پیرامونش را برکت بخشیدهایم، سیر داد».
برترى برخى از زمینها از دیدگاه روایات
از دیدگاه روایات اهل سنت و شیعه استفاده مىشود که قطعههاى زمین همانند ساکنان آن، متّصف به صفت شقاوت و سعادتاند:
1 - بخارى به سندش از عبداالله بن عمر نقل مىکند: پیامبر اکرم (ص) هنگامى که از سرزمین «ثمود» مىگذشت، فرمود: داخل نشوید در سرزمینهایى که صاحبان آنها به خود ظلم نمودند، تا شما نیز همانند آنان به مصیبت مبتلا نگردید، مگر در حالى که گریانید. آنگاه رسول خدا (ص) سر مبارکش را پوشانید و به سرعت از آن وادى گذر نمود.
2 - همو نقل مىکند: على (ع) کراهت داشت در سرزمین فرو رفته «بابل» نماز بخواند.
3 - حلبى در سیره خود نقل مىکند: اجماع امّت بر آن است که این مکان (مدینه) که اعضاى شریف پیامبر (ص) را در بر گرفته، بهترین قسمتهاى روى زمین است و حتّى از کعبه برتر مىباشد. برخى دیگر گویند: افضل قسمتهاى روى زمین است، و حتّى از عرش الهى برتر است.
4 - سمهودى شافعى در بحث علل برترى سرزمین مدینه بر سرزمینهاى دیگر مىگوید: جهت دوم آن که: این سرزمین مشتمل بر قطعه زمینى است که به اجماع امت بر سایر قطعهها برترى دارد و آن همان قطعهاى است که بدن شریف پیامبر (ص) را در برگرفته است.
5 - هم چنین این مطلّب را که مردم بعد از رحلت رسول خدا (ص) مىآمدند و به جهت تبّرک از خاک قبر آن حضرت بر مىداشتند و با خود مىبردند. عایشه به جهت آن که بدن پیامبر (ص) نمایان نگردد، دستود داد دیوارى به دور قبر پیامبر (ص) کشیده شود.
شرافت تربت امام حسین (ع)
تربت امام حسین (ع) از جمله تربتهایى است که خداوند متعال آن را به جهاتى مبارک گردانیده است، زیرا آن تربت قطعه زمینى است که جسد پاک و طیّب و طاهر سیدالشهدا (ع) را در بر دارد.
علامه امینى؛ در سرّ سجود به تربت کربلا مىفرماید: «این امر بر دو اصل اساسى استوار است:
الف - آن که شیعه امامیه در صدد آن است که براى خود تربت و مهرى پاک به همراه داشته باشد تا بر آن سجده نماید.
ب - برخى از بقاع بر بعضى دیگر برترى دارد، لذا آثار و برکاتى بر آن مترتب است؛ به همین دلیل کعبه و حرم حکم خاصى به خود گرفته است. از جمله سرزمینهایى که بر سایر بقاع برترى پیدا کرده و داراى آثار و برکاتى خاص است محلى است که بدن شریف سیدالشهدا (ع) را در خود جاى داده است. همان بقعهاى که امام على (ع) قبل از شهادت امام حسین (ع) قبضهاى از خاک آن را برداشت و استشمام کرد و چنان گریست که زمین از اشکهاى حضرتش مرطوب گشت.
سپس فرمود: «از این سرزمین هفتاد هزار نفر محشور شده و بدون حساب وارد بهشت مىگردند». آیا سجده بر چنین تربتى مطلوبیّت و قداست ندارد و سبب تقرّب به خداوند متعال نمىگردد؟. آیا سزاوار نیست که انسان بر تربتى سجده کند که در آن نشانههاى توحید و عشق بازى در راه معبود است؟ تربتى که در صورت توجه خاص به حقیقت آن، حالت رقّت قلب در انسان ایجاد شده و انسان را به سوى خداوند نزدیک مىکند...».
استاد عباس محمود عقاد - نویسنده مصرى - در مورد سرزمین کربلا مىنویسد: «سرزمین کربلا حرمى است که مسلمانان براى عبرت و یاد آورى به زیارت آن مىآیند و غیر مسلمین براى مشاهده و بازدید، ولى اگر بنا باشد که حقّ این سرزمین ادا شود باید آن را زیارت گاه هر انسانى قرار داد که براى نوع خود نصیبى از قداست و بهرهاى از فضیلت قائل است، زیرا ما به یاد نداریم که قطعهاى از زمین به مانند کربلا این چنین داراى فضیلت و منقبت باشد. این نیست مگر به جهت آن که این سرزمین با اسم کربلا و منزلگاه حسین (ع) مقرون و عجین شده است».
شیخ محمد حسین آل کاشف الغطأ در بیان حکمت استحباب سجده بر تربت حسین (ع) مىفرماید: «از جمله اغراض و مقاصد عالى در استحباب سجود بر تربت حسین (ع) آن است که نمازگزار هنگامى که پیشانى خود را بر تربت مىگذارد به یاد فداکارى و عشق بازى امام حسین (ع) در پیشگاه الهى مىافتد و این که چگونه یک انسان مىتواند در راه عقیده و مبدأ، این گونه فداکارى کرده و با ظالمان مقابله کند. و از آن جا که سجود بهترین حالات یک بنده نزد خداوند است، مناسب است که در آن حالت به یاد ارواح پاک و طیب و طاهرى بیفتد که جانشان را در راه معشوق فدا کردند. در این هنگام و با این تفکّر، حالت خضوع و خشوع در انسان ظاهر مىشود و دنیا و آنچه در آن است در نظرش حقیر جلوه مىکند و حالتى عرفانى و معنوى قوىاى در نفسش نسبت به خداوند متعال حاصل مىشود، همانند حالتى که براى امام حسین (ع) و اصحابش حاصل شده است. و این به جهت توسل و ارتباط با امام حسین (ع) از طریق تربت اوست. از همین رو در روایات مىخوانیم که سجده بر تربت حسینى (ع) حجابهاى هفت گانه را پاره مىکند. پس در حقیقت سجده بر تربت حسینى (ع) سرّ صعود و عروج از تراب به ربّ الارباب است...».
عبد الرزاق مقرّم؛ مىنویسد: «از جمله اسلوبهایى که اهل بیت: به جهت شناساندن مظلومیّت امام حسین (ع) به مردم به کار گرفتهاند، امر به سجود بر تربت حسینى (ع) است، زیرا از مهمترین اسرار آن این است که نمازگزار هر روز در اوقات نماز پنج گانهاش هنگامى که چشمش به تربت حسینى (ع) مىافتد به یاد امام حسین (ع) و فداکارىهاى او، و اصحاب و اهل بیتش مىافتد و معلوم است که یاد آورى از این چنین الگوهایى از حیث روانشناسى اثر تربیتى و معنوى عجیبى در نفس انسان خواهد گذاشت...».
قبر حسین (ع) همانند قبر رسولاالله(ص)
در ابتداى بحث به شرف و فضیلت قبر پیامبر (ص) و قطعه زمینى که حضرت را در خود گرفته اشاره نمودیم، حال این نکته را یاد آور مىشویم که: قبر امام حسین (ع) همانند قبر رسول (ص) است زیرا امام حسین (ع) پاره تن رسول خدا (ص) است. پیامبر (ص) فرمود: «حسین منّى و أنا من حسین»؛ «حسین از من و من از حسینم.»
امّ الفضل در عالم رؤیا دید که قطعهاى از پیکر مطهّر پیامبر (ص) جدا شد و در دامانش قرار گرفت. هنگامى که در مورد این خواب از پیامبر (ص) سؤال نمود، حضرت آن را به ولادت امام حسین (ع) و تربیتش در دامان ام الفضل تعبیر کرد... . پس امام حسین (ع) پاره تن پیامبر (ص) است و اگر پیامبر (ص) احترامى دارد که به تبع آن، خاک قبرش هم متبرّک است، امام حسین (ع) نیز چنین است.
فضیلت تربت امام حسین (ع)
1 - احمد بن حنبل از عامر شاطبى نقل مىکند: در سفرى همراه على بن ابى طالب (ع) بودم. حضرت هنگامى که در مسیر خود به صفین به نینوا رسید، صدا داد: اى ابا عبداالله! در کنار شطّ فرات صبر کن. عامر شاطبى مىگوید: عرض کردم: براى چه؟ فرمود: روزى بر پیامبر (ص) وارد شدم، در حالى که گریان بود؛ عرض کردم: اى نبى خدا! آیا کسى شما را غضبناک کرده؟ چه شده است که گریانید؟ پیامبر (ص) فرمود: خیر بلکه الاَّن جبرئیل از نزد من خارج شد و خبر داد که حسین (ع) در کنار شطّ فرات به شهادت مىرسد. جبرئیل گفت: آیا مىخواهى که تربت او را استشمام نمایى؟ عرض کردم: آرى. آن گاه قبضهاى از خاک تربت امام حسین (ع) را به من داد که در این هنگام طاقت نیاوردم و گریستم.
2 - امّ سلمه مىگوید: روزى رسول خدا (ص) مضطرب از خواب بیدار شد، دوباره خوابید و بار دیگر همین حالت به وى دست داد، بار سوم نیز این عمل تکرار شد، در این مرتبه دیدم که در دستان مبارکش تربتى سرخ بود که آن را مىبوسید و اشک مىریخت. عرض کردم: اى رسول خدا! این تربت چیست؟ فرمود: جبرئیل به من خبر داد که فرزندم حسین (ع) در سرزمین عراق به شهادت مىرسد. به جبرئیل گفتم: تربتى که حسین (ع) در آن به شهادت مىرسد به من بنما، جبرئیل از آن تربت آورده و به من داد.
دانستن این نکته ضرورى است که فرق است بین مسجود له و مسجود علیه، شیعه امامیه که بر تربت امام حسین (ع) سجده مىکند آن را مسجود له قرار نمىدهد، بلکه آن را مسجود علیه قرار مىدهد، یعنى شیعه براى تربت امام حسین (ع) سجده نمىکند، بلکه بر روى تربت امام حسین (ع) اما براى خداوند متعال سجده مىنماید و بین این دو فرق آشکار است.
منبع: درگاه پاسخگویی به مسایل دینی
پایان پیام/
نظر شما