سجده بر تربت حسین (ع) سرّ صعود و عروج از تراب به ربّ الارباب

تربت امام حسین (ع) از جمله تربت‏هایى است که خداوند متعال آن را به جهاتى مبارک گردانیده است، زیرا آن تربت قطعه زمینى است که جسد پاک و طیّب و طاهر سیدالشهدا (ع) را در بر دارد.

خبرگزاری شبستان: از موضوعاتى که مورد توجه و سؤال اهل سنت و وهابیون واقع شده این است که چرا شیعه بر تربت امام حسین (ع) سجده مى‏کند؟ آیا در حقیقت این سجده بر امام حسین یا سجده بر تربت نیست؟...عالمان شیعى، سجده بر تربت امام حسین (ع) را واجب نمى‏دانند، بلکه حکم به جواز سجده بر هر تربت و خاکى کرده‏اند، ولى از آن جا که تربت امام حسین (ع) امتیاز خاصى دارد، حکم به استحباب سجود بر آن داده‏اند.

 

برترى برخى زمین‏ها از دیدگاه قرآن
از مجموع آیات استفاده مى‏شود که برخى از زمین‏ها مبارک بوده، بر سایر زمین‏ها برترى خاصّى دارند. خداوند متعال مى‏فرماید: «اًِّنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذِى بِبَکََّْ مُبارَکاً وَهُدىً لِلْعالَمِینَ»؛ «نخستین خانه‏اى که براى [عبادت] مردمان نهاده شد، خانه‏اى است که در مکه [بنا شده] است که مبارک و راهنماى جهانیان مى‏باشد.» و نیز مى‏فرماید: «وَقُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِى مُنْزَلاً مُبارَکاً وَأَنْتَ خَیْرُ المُنْزِلِینَ»؛ «و بگو پروردگارا مرا به منزلى مبارک فرود آور و تو بهترین میزبانانى.»
در آیه‏اى آمده است: «وَنَجَّیْناهُ وَلُوطاً اًِّلى الأَرضِ الَّتِى بارَکْنا فِیها لِلْعالَمِینَ»؛ «و او و لوط را به سرزمین [شام] که آن را براى همه جهانیان پربرکت ساختیم نجات دادیم». درباره حضرت موسى (ع) مى‏فرماید: «اًِّذْ ناداهُ رَبُّهُ بِالْوادِ المُقَدَّسِ طُوَىً»؛ «چون پروردگارش او را در وادى مقدس طوى ندا داد.»
هم چنین در خطاب به او مى‏فرماید: «فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ اًِّنَّکَ بِالْوادِ المُقَدَّسِ طُوىً»؛ «کفش‏هایت را از پا بیرون کن [بدان که] تو در وادى مقدس طوى هستى.»
درباره قصه سلیمان (ع) آمده است: «وَلِسُلَیْمانَ الرِّیحَ عاصِفًَْ تَجْرِى بِأَمْرِهِ اًِّلى الأَرْضِ الَّتِى بارَکْنا فِیها»؛ «و براى سلیمان باد تندرو را [تسخیر کردیم] که به فرمان او به سرزمینى که برکتش بخشیده بودیم روان مى‏شد.»
در مورد پیامبر اسلام (ص) مى‏فرماید: «سُبْحانَ الَّذِى أَسْرى بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِنَ المَسْجِدِ الحَرامِ اًِّلىَ المَسْجِدِ الأَ قْصى الَّذِى بارَکْنا حَوْلَهُ»؛ «پاک و منزه است کسى که بنده‏اش را شبى از مسجد الحرام تا مسجد الاقصى که پیرامونش را برکت بخشیده‏ایم، سیر داد».

 

برترى برخى از زمین‏ها از دیدگاه روایات
از دیدگاه روایات اهل سنت و شیعه استفاده مى‏شود که قطعه‏هاى زمین همانند ساکنان آن، متّصف به صفت شقاوت و سعادت‏اند:
1 - بخارى به سندش از عبداالله بن عمر نقل مى‏کند: پیامبر اکرم (ص) هنگامى که از سرزمین «ثمود» مى‏گذشت، فرمود: داخل نشوید در سرزمین‏هایى که صاحبان آنها به خود ظلم نمودند، تا شما نیز همانند آنان به مصیبت مبتلا نگردید، مگر در حالى که گریانید. آنگاه رسول خدا (ص) سر مبارکش را پوشانید و به سرعت از آن وادى گذر نمود.
2 - همو نقل مى‏کند: على (ع) کراهت داشت در سرزمین فرو رفته «بابل» نماز بخواند.
3 - حلبى در سیره خود نقل مى‏کند: اجماع امّت بر آن است که این مکان (مدینه) که اعضاى شریف پیامبر (ص) را در بر گرفته، بهترین قسمت‏هاى روى زمین است و حتّى از کعبه برتر مى‏باشد. برخى دیگر گویند: افضل قسمت‏هاى روى زمین است، و حتّى از عرش الهى برتر است.
4 - سمهودى شافعى در بحث علل برترى سرزمین مدینه بر سرزمین‏هاى دیگر مى‏گوید: جهت دوم آن که: این سرزمین مشتمل بر قطعه زمینى است که به اجماع امت بر سایر قطعه‏ها برترى دارد و آن همان قطعه‏اى است که بدن شریف پیامبر (ص) را در برگرفته است.
5 - هم چنین این مطلّب را که مردم بعد از رحلت رسول خدا (ص) مى‏آمدند و به جهت تبّرک از خاک قبر آن حضرت بر مى‏داشتند و با خود مى‏بردند. عایشه به جهت آن که بدن پیامبر (ص) نمایان نگردد، دستود داد دیوارى به دور قبر پیامبر (ص) کشیده شود.

 

شرافت تربت امام حسین (ع)
تربت امام حسین (ع) از جمله تربت‏هایى است که خداوند متعال آن را به جهاتى مبارک گردانیده است، زیرا آن تربت قطعه زمینى است که جسد پاک و طیّب و طاهر سیدالشهدا (ع) را در بر دارد.
علامه امینى؛ در سرّ سجود به تربت کربلا مى‏فرماید: «این امر بر دو اصل اساسى استوار است:
الف - آن که شیعه امامیه در صدد آن است که براى خود تربت و مهرى پاک به همراه داشته باشد تا بر آن سجده نماید.
ب - برخى از بقاع بر بعضى دیگر برترى دارد، لذا آثار و برکاتى بر آن مترتب است؛ به همین دلیل کعبه و حرم حکم خاصى به خود گرفته است. از جمله سرزمین‏هایى که بر سایر بقاع برترى پیدا کرده و داراى آثار و برکاتى خاص است محلى است که بدن شریف سیدالشهدا (ع) را در خود جاى داده است. همان بقعه‏اى که امام على (ع) قبل از شهادت امام حسین (ع) قبضه‏اى از خاک آن را برداشت و استشمام کرد و چنان گریست که زمین از اشک‏هاى حضرتش مرطوب گشت.

سپس فرمود: «از این سرزمین هفتاد هزار نفر محشور شده و بدون حساب وارد بهشت مى‏گردند». آیا سجده بر چنین تربتى مطلوبیّت و قداست ندارد و سبب تقرّب به خداوند متعال نمى‏گردد؟. آیا سزاوار نیست که انسان بر تربتى سجده کند که در آن نشانه‏هاى توحید و عشق بازى در راه معبود است؟ تربتى که در صورت توجه خاص به حقیقت آن، حالت رقّت قلب در انسان ایجاد شده و انسان را به سوى خداوند نزدیک مى‏کند...».
استاد عباس محمود عقاد - نویسنده مصرى - در مورد سرزمین کربلا مى‏نویسد: «سرزمین کربلا حرمى است که مسلمانان براى عبرت و یاد آورى به زیارت آن مى‏آیند و غیر مسلمین براى مشاهده و بازدید، ولى اگر بنا باشد که حقّ این سرزمین ادا شود باید آن را زیارت گاه هر انسانى قرار داد که براى نوع خود نصیبى از قداست و بهره‏اى از فضیلت قائل است، زیرا ما به یاد نداریم که قطعه‏اى از زمین به مانند کربلا این چنین داراى فضیلت و منقبت باشد. این نیست مگر به جهت آن که این سرزمین با اسم کربلا و منزلگاه حسین (ع) مقرون و عجین شده است».

 

شیخ محمد حسین آل کاشف الغطأ در بیان حکمت استحباب سجده بر تربت حسین (ع) مى‏فرماید: «از جمله اغراض و مقاصد عالى در استحباب سجود بر تربت حسین (ع) آن است که نمازگزار هنگامى که پیشانى خود را بر تربت مى‏گذارد به یاد فداکارى و عشق بازى امام حسین (ع) در پیشگاه الهى مى‏افتد و این که چگونه یک انسان مى‏تواند در راه عقیده و مبدأ، این گونه فداکارى کرده و با ظالمان مقابله کند. و از آن جا که سجود بهترین حالات یک بنده نزد خداوند است، مناسب است که در آن حالت به یاد ارواح پاک و طیب و طاهرى بیفتد که جانشان را در راه معشوق فدا کردند. در این هنگام و با این تفکّر، حالت خضوع و خشوع در انسان ظاهر مى‏شود و دنیا و آنچه در آن است در نظرش حقیر جلوه مى‏کند و حالتى عرفانى و معنوى قوى‏اى در نفسش نسبت به خداوند متعال حاصل مى‏شود، همانند حالتى که براى امام حسین (ع) و اصحابش حاصل شده است. و این به جهت توسل و ارتباط با امام حسین (ع) از طریق تربت اوست. از همین رو در روایات مى‏خوانیم که سجده بر تربت حسینى (ع) حجاب‏هاى هفت گانه را پاره مى‏کند. پس در حقیقت سجده بر تربت حسینى (ع) سرّ صعود و عروج از تراب به ربّ الارباب است...».
عبد الرزاق مقرّم؛ مى‏نویسد: «از جمله اسلوب‏هایى که اهل بیت: به جهت شناساندن مظلومیّت امام حسین (ع) به مردم به کار گرفته‏اند، امر به سجود بر تربت حسینى (ع) است، زیرا از مهم‏ترین اسرار آن این است که نمازگزار هر روز در اوقات نماز پنج گانه‏اش هنگامى که چشمش به تربت حسینى (ع) مى‏افتد به یاد امام حسین (ع) و فداکارى‏هاى او، و اصحاب و اهل بیتش مى‏افتد و معلوم است که یاد آورى از این چنین الگوهایى از حیث روان‏شناسى اثر تربیتى و معنوى عجیبى در نفس انسان خواهد گذاشت...».

 

قبر حسین (ع) همانند قبر رسول‏االله(ص)
در ابتداى بحث به شرف و فضیلت قبر پیامبر (ص) و قطعه زمینى که حضرت را در خود گرفته اشاره نمودیم، حال این نکته را یاد آور مى‏شویم که: قبر امام حسین (ع) همانند قبر رسول (ص) است زیرا امام حسین (ع) پاره تن رسول خدا (ص) است. پیامبر (ص) فرمود: «حسین منّى و أنا من حسین»؛ «حسین از من و من از حسینم.»
امّ الفضل در عالم رؤیا دید که قطعه‏اى از پیکر مطهّر پیامبر (ص) جدا شد و در دامانش قرار گرفت. هنگامى که در مورد این خواب از پیامبر (ص) سؤال نمود، حضرت آن را به ولادت امام حسین (ع) و تربیتش در دامان ام الفضل تعبیر کرد... . پس امام حسین (ع) پاره تن پیامبر (ص) است و اگر پیامبر (ص) احترامى دارد که به تبع آن، خاک قبرش هم متبرّک است، امام حسین (ع) نیز چنین است.

 

فضیلت تربت امام حسین (ع)
1 - احمد بن حنبل از عامر شاطبى نقل مى‏کند: در سفرى همراه على بن ابى طالب (ع) بودم. حضرت هنگامى که در مسیر خود به صفین به نینوا رسید، صدا داد: اى ابا عبداالله! در کنار شطّ فرات صبر کن. عامر شاطبى مى‏گوید: عرض کردم: براى چه؟ فرمود: روزى بر پیامبر (ص) وارد شدم، در حالى که گریان بود؛ عرض کردم: اى نبى خدا! آیا کسى شما را غضبناک کرده؟ چه شده است که گریانید؟ پیامبر (ص) فرمود: خیر بلکه الاَّن جبرئیل از نزد من خارج شد و خبر داد که حسین (ع) در کنار شطّ فرات به شهادت مى‏رسد. جبرئیل گفت: آیا مى‏خواهى که تربت او را استشمام نمایى؟ عرض کردم: آرى. آن گاه قبضه‏اى از خاک تربت امام حسین (ع) را به من داد که در این هنگام طاقت نیاوردم و گریستم.
2 - امّ سلمه مى‏گوید: روزى رسول خدا (ص) مضطرب از خواب بیدار شد، دوباره خوابید و بار دیگر همین حالت به وى دست داد، بار سوم نیز این عمل تکرار شد، در این مرتبه دیدم که در دستان مبارکش تربتى سرخ بود که آن را مى‏بوسید و اشک مى‏ریخت. عرض کردم: اى رسول خدا! این تربت چیست؟ فرمود: جبرئیل به من خبر داد که فرزندم حسین (ع) در سرزمین عراق به شهادت مى‏رسد. به جبرئیل گفتم: تربتى که حسین (ع) در آن به شهادت مى‏رسد به من بنما، جبرئیل از آن تربت آورده و به من داد.
دانستن این نکته ضرورى است که فرق است بین مسجود له و مسجود علیه، شیعه امامیه که بر تربت امام حسین (ع) سجده مى‏کند آن را مسجود له قرار نمى‏دهد، بلکه آن را مسجود علیه قرار مى‏دهد، یعنى شیعه براى تربت امام حسین (ع) سجده نمى‏کند، بلکه بر روى تربت امام حسین (ع) اما براى خداوند متعال سجده مى‏نماید و بین این دو فرق آشکار است.

 

منبع: درگاه پاسخگویی به مسایل دینی

 

پایان پیام/
 

کد خبر 5205

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha