به گزارش خبرنگار کتاب شبستان ، در فرهنگ شيعه اربعين به چهلمين روز شهادت امام حسين عليه السلام گفته مي‌شود که مصادف با بيستم ماه صفر است. اربعین زمانی است که حرم امام حسین (ع) یعنی کاروان‌اسرا، از شام به مدینه مراجعت کردند. و روزی است که جابر بن عبدالله بن‌حرام انصاری، صحابی رسول خدا (ص)، از مدینه به کربلا رسید تا به زیارت قبر امام حسین (ع) بشتابد و او نخستین کسی است از مردمان که قبر آن‌حضرت را زیارت کرد.
اربـعين براي شيعيان از ايام و ادوار مهم تاريخ به شـمـار مـي رود و نـتـايـج ديـني و سياسي آن همواره از نقاط اتكاي شـيـعـيـان در طول تاريخ بوده است. اهمیت این روز در سخنی از امام حسن عسكري (ع) آشکار است، از ایشان نـقـل كـرده انـد كـه نـشـانـه هـاي مـؤمن پنج چيز است و يكي از آنها خواندن (زيارت اربعين) است.
عاشورا تا اربعین، نقطه اوج عشق حسینی است و در این چهل روز، حسین(ع) تنها سخن محافل است تا در طول عمر انسان، بهانه بیداری و ظلم ستیزی باشد و این عقیده، مستمسک بسیاری از ادبیان، مولفان و عالمان برای نگارش شده است. در این جا به معرفی برخی از آثاری که درباره ی سید و سالار شهیدان امام حسین(ع) و روز اربعین او نگارش شده است می پردازیم.
«فرهنگ عاشورا»
کتاب «فرهنگ عاشورا» فرهنگ نامه‌ای فارسی در موضوع عاشورا، نوشته ی «جواد محدثی» است. این کتاب اثر برگزیده چهارمین دوره کتاب سال ولایت در سال ۱۳۸۱شمسی و مجموعه‌ای از مدخل‌های مرتبط با عاشورا است که شامل محورهایی مانند اشخاص، گروه‌ها، جاها، کتاب‌ها، اصطلاحات، سنت‌ها، شعائر، تعالیم کتابی و محورهای دیگر که به نحوی در ارتباط با فرهنگ عاشوراست، می‌شود.
«اربعین در فرهنگ شیعه»
کتاب حاضر به قلم «سید محمدمحسن حسینی طهرانی» ، «أربعین» در فرهنگ شیعه از جوانب مختلف مورد بررسی واقع شده است. این کتاب مشتمل بر سه فصل است که عبارت اند از: «فصل اوّل: واژه «اربعين» در فرهنگ اسلام»، «فصل دوّم: فلسفه قيام حضرت أباعبدالله الحسين عليه السّلام»، « فصل سوّم: اختصاص «اربعين» به سيّد الشّهداء عليه السّلام».
در فصل اول تحلیلی از عدد «چهل» در فرهنگ اسلامی صورت گرفته و كاربردها و استعمالهای آن در متون روایی و عقیدتی شناسایی و بحث شده است. فصل دوم به بررسی جنبه های مختلف قیام امام حسین مخصوصاً فلسفه آن اختصاص یافته و با مبنای خطبهها و گفتارهای امام حسین اهمیت این نهضت و اهداف آن روشن شده است. در فصل سوم به اثبات این نكته پرداخته كه اربعین و برگزاری مجلس چهلم فقط برای امام حسین مشروع است و این آیین از شعارهای ویژه مذهب شیعه است.
«با خاندان وحی از عاشورا تا اربعین»
در کتاب حاضر به قلم «حشمت الله قنبری» داستان شکل گیری حماسه کربلا از آغاز ماجرا تا واقعه عاشورا و اربعین حسینی با قلم زیبا و روان به رشته ی تحریر در آمده است. برخی از عناوین این کتاب عبارت اند از: «حماسه ی کربلا در کلام حضرت امام خمینی رحمة الله علیه»، «حماسه ی کربلا در کلام رهبر عظیم الشان انقلاب اسلامی»، «آغاز واقعه»، «آماده‌باش سپاه اموی»، «مشعرالحرام حسین علیه السلام»، «شیرین زبانی قاسم»، «گفت و گوی حسین علیه السلام و زینب»، «در اثنای واقعه (عید قربان حسینی)»، «خطبه امام»، «امام در کلام امام، و توبیخ کوفیان» و...
«چهل روز عاشقانه»
کتاب «چهل روز عاشقانه» نوشته ی «محمدرضا سنگری» درباره وقایع و رویدادهای پس از شهادت امام حسین (ع) و یارانش تا اربعین آن حضرت نگاشته است. نگارنده ضمن بیان شداید و مصایب وارده بر اهل بیت (ع) طی این چهل روز زبان حال هر یک از بازماندگان نهضت عاشورا را بیان کرده است.در این کتاب نویسنده با برگرفتن شعله هایی از نور و حقیقت آن واقعه، گذری بر سراسر آن تا اربعین دارد و با نثری زیبا و روان خوانندگان را بر خوان بی دریغ کرامت انسانی حسین (ع) و یارانش و آن بانوی بزرگوار ریگزارهای غم و خارستان های تازیانه می نشاند. برخی از عناوین کتاب عبارت اند از: كربلا باز گشته است، به شوق تماشای زیبایی، زیبایی دشتی كه چهل روز پیش گل‌های پر پر خدا آن را آذین بسته بود ، زیبایی حسین.
«زندگانی امام حسین (ع)»
کتاب «زندگاني امام حسين عليه السلام» تأليف «سيد هاشم رسولي محلاتي» اثری است که در معرفي قيام عاشورا و زندگاني امام حسين (ع) تاليف و منتشر شده است. این کتاب در هفده بخش تنظیم شده است : بخش اول «ولادت» ، بخش دوم : «دوران كودكي و دامان پر مهر جد و پدر و مادر»، بخش سوم :«از رحلت رسول خدا (ص) تا شهادت اميرالمومنين (ع)» ، بخش هاي چهارم و پنجم به وقايع بعد از شهادت پدر و موضوعاتي چون خلافكاري‌هاي معاويه طبق مدارك اهل سنت، شراب‌خوراگي، ربا خواري، ماجراي قبولي «زياد بن ابيه» به برادري، ترك حدود الهي و.. می پردازد. دربخش‌هاي هفتم و هشتم مباحث دوران حكومت يزيد تا قيام امام حسين (ع)، علل قيام امام حسين(ع) و نهضت مقدس ايشان و تجزيه و تحليل مباحث پيرامون اين موضوع بيان گرديده است.
در بخش نهم موضوعاتي چون حركت امام به مكه و ورود به آن شهر و بازتاب آن و عكس‌العمل‌هاي يزيدو...آمده است. در بخش‌هاي بعد شرح وقايع نبرد و شهادت ياران امام (ع)، شهادت اهل بيت (ع) و شهادت امام حسين (ع) آمده است. بخش پاياني نيز به بيان شمه‌اي از فضايل و مكارم اخلاق امام حسين(ع) اختصاص دارد.
«اربعین و چهل درس از کاروان آزادی آفرین کربلا»
کتاب حاضر نوشته ی «مرتضی مهدوی یگانه» می باشد. مؤلف در این مجموعه به مناسبت اربعین حسینی، چهل درس از واقعه‌ی انسان ساز عاشورا را بیان و به نگارش درآورده است تا با بصیرت و شناخت فزون‌تری به عزاداری و سوگواری پرداخته شود و همچنین روشن شود که این کاروان براستی کاروان مبارزه، فضیلت، عشق و آزادگی است، نه اسارت، ضعف و زبونی. عناوین فصول این کتاب عبارت اند از: «بعد شناخت و بینش»، « بعد حماسه و فداکاری» ، «بعد توحیدی» ، «نقش‌ها و مسؤولیت‌ها» ، «بعد پیام‌رسانی» ، «سنن و نوامیس ربوبی» ، «بعد انسانی، اخلاقی و عبادی». همچنین برخی از عناوین چهل درسی که در این کتاب آمده است عبارتند از:
«حفظ و نگهبانی از انقلاب و آرمان شهیدان »، « ذّلت ناپذیری و عزّت طلبی» ، «نقش حیاتی توحید» و...
«آه از غروب فراق»
کتاب حاضر به قلم سعید مقدس به رشته ی تحریر درآمده است.و از نجوای خاموش جابر با مولایش امام حسین علیه السلام حکایت می کند که به همراه مروری مختصر از تاریخ صدر اسلام از زبان جابر با نثری ادبی و عاطفی بیان شده است. جابر بن عبدالله انصاری از صحابه پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله است که مطابق با نقل تواریخ، وی اولین زائر سالار شهیدان، حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام می باشد. برخی از عناوین این کتاب عبارت اند از: حسین جان ، من پیرمردی فرتوتم ، نمی‌خواهی در به روی این میهمان بگشایی؟ ، نمی‌خواهی پذیرایی‌‌اش کنی؟ ،لااقل، سلامم را پاسخ گو و...
«سریر اشک»
کتاب «سریر اشک» که به همت «سیدمحمد(عارف) موسوی نژاد» تألیف شده ،مجموعه ای از اشعار و مراثی است در سوگ امام حسین (ع) و شهیدان كربلا. این مجموعه در 18 فصل تنظیم شده است و هر فصل اشعار مربوط به یكی از شهیدان كربلا یا یكی از وقایع محرم تا اربعین را در بر می گیرد. شعرهای این كتاب از شعرای مختلف و مجموعه های دیگر گردآوری شده است.
نظر شما